Unha cara harmónica

Unha cara harmónica

    Nun xornal do venres 15 de setembro aparecía o artigo 'Hacia la armonía industrial y social del viento'. Xunto con foto e parágrafos subordinados, dúas páxinas. E claridade: en subtítulo, 'Administración y grandes empresas productoras y consumidoras de energía analizan el desarrollo de proyectos eólicos en Galicia'. Nas fotos, un salón da sede do xornal.

    O título chámame a atención. Se entra o 'social', onde está a sociedade no que relata o texto? Onde os expropiadiños, onde a xente que se opón, onde os beneficios directos á sociedade máis próxima (non os xerais e indirectos, vía tarifa e consumo), onde a 'harmonía'?

    Está claro quen conta: Administración (entendendo por tal altos cargos, pode que de aí o 'A' maiúsculo máis que polo comezo de parágrafo) e grande empresa (entendendo por tal as 'cabezas visibles', quizais 'os' cabezas visibles, pois nas fotos e texto só aparecen homes a excepción dunha periodista). E, aínda que ás veces conte moito, parece que desta tampouco contaba o poder xudicial, que naquelas datas andaba a mandar dar marcha atrás a autorizacións para parques eólicos. Autorizacións por certo que eran revertidas de xeito relacionado con incumprimentos medioambientais que se escamoteaban nos estudos de impacto pertinentes. Basicamente, quen estaba na mesa redonda pode cualificarse dun xeito amplo co termo anglosaxón de shareholder: posuidor compartido dunha empresa ou actividade. De aí a manter unha condición de equidade e obxectividade que permita usar o que alí se diga para formar unha opinión crítica e levar adiante unha acción para ben de todos, hai un looongo camiño. Camiño que non só non recorría o artigo senón que se encargaba de esvaecer. Case máis ben, dado o lugar do encontro e a propaganda do mesmo, patrocinar como poder mediático.

    Está claro tamén que iso non significa ir cara a 'harmonía industrial e social'. Máis cando sistematicamente a oposición ós proxectos eólicos tal como están concibidos é acalada ou ninguneada. Os participantes na 'mesa de debate' eran cualificados cono expertos. Mais todos eles estaban alí non tanto como tales, senón máis ben en función de representantes empresariais e administración na rama de contacto coas empresas. E os expertos (agora, sen comiñas) provintes do conxunto social, da xente de a pé? De ter algo de debate, foi un debate nesgado.

    Claro que non debe estrañar que iso ocorra, só con mirar o entramado societario que se usa para este tipo de proxectos. Xa antes de comezar a construción dun parque, a empresa matriz desenténdese de todo o que non sexa apoio e ganancias, tentando desvincularse de riscos ou mala imaxe. E por suposto, tamén das perdas, se as chega a haber. A mensaxe: privatizar o vento ten beneficios. E é certo. Para algúns, claro.

ACTUACIONES TEMERARIAS EN RINLO. José María Rodríguez Díaz (2009)

    Unha lembranza do impacto do turismo e da disposición das autoridades privilexiando un xeito de entender a economía fronte a outros valores.

Viernes, 30 de octubre de 2009

ACTUACIONES TEMERARIAS EN RINLO

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 10:27

El excepcional paisaje que se extiende a lo largo de la zona costera en donde están ubicadas las cetáreas de Rinlo es el producto de la pátina que el tiempo ha dejado y la mano de las pasadas generaciones han ido imprimiendo a ese bello entorno del litoral. Una huella de la actividad y de la forma de vida de sus habitantes, representada por los pequeños huertos cerrados con paredes de piedra, expresión de la actividad laboral y cultural de los vecinos de Rinlo, y por las tres cetáreas que constituyeron su industria local en el siglo pasado. Pretender alterar ahora, como parece que pretende hacer Costas, el testimonio de la forma de vida de los habitantes de Rinlo, bajo el eufemismo de su “puesta en valor” con fines turísticos, equivale a patrocinar un grave atentado contra la herencia de las pasadas generaciones de este pueblo. Actuaciones a las que Costas ya nos tiene acostumbrados con casos como el del inútil ascensor de Ribadeo o el mamotreto del Faro.

El proyecto de construcción denominado “Ruta de las Cetáreas de Rinlo”, patrocinado por la Demarcación Provincial de Costas, corre el peligro de acabar transformando negativamente esos valores transmitidos desde el pasado, representativos de su historia, borrando sus componentes de memoria y recuerdo de una forma de vida de sus habitantes. Alterar el aspecto que la naturaleza ha modelado en este reducto natural de las cetáreas de Rinlo, pavimentando sus ancestrales y discretos senderos con cemento, lastras, barandillas y otros caóticos y variopintos elementos extraños al paisaje, como se ha hecho en otras rutas similares muy cercanas a este lugar, con el único resultado de masificar el turismo como se hizo con la playa de Augas Santas, no es el mejor medio de proteger, conservar y potenciar la belleza primitiva y natural de nuestro litoral. Al contrario, constituye una intervención agresiva contra la ordenación de los espacios costeros, sin darse cuenta de que la belleza de nuestro espacio litoral no está en el cemento sino en el carácter rústico y agreste que ofrece la misma naturaleza. Con estas intervenciones y en el transcurso de pocos años pronto veremos todo el litoral lucense lleno de paseos artificiales y otras actuaciones agresivas que desvalorizan el patrimonio costero. Eso es lo que va a suceder en Rinlo y en su entorno con este proyecto. Desaparecido su aspecto actual, qué bellezas naturales nos quedarán después para contemplar y disfrutar? ¿Por qué hay que alterar y “poner en valor” un litoral que ya es en sí mismo un paraíso natural, para convertirlo en algo mediocre y artificial? ¿No es acaso posible conservarlo, tal y como es, para disfrutar del paisaje en todo su esplendor natural y leer en él la historia de los antepasados de Rinlo, manifestada en la autenticidad de sus senderos, de sus cetáreas y de sus huertos?

Resulta curioso observar que estas actuaciones de Costas están dirigidas, según ellos, a “rescatar”, “recuperar” o “poner en valor” el patrimonio medioambiental. Y ante estos tópicos, uno se pregunta, ¿qué entiende Costas por “puesta en valor”? ¿De qué tiene que “rescatar” Costas este bello rincón natural de las cetáreas y “rediseñar” un litoral, que ya es un paraíso natural, para convertirlo en algo distinto y artificial? ¿Rescatarlo, acaso, de los naturales, sus habituales visitantes, y de la memoria de los rinlegos, para entregarlo a un masificado turismo que va a disfrutar de nuestros valores sin dar nada a cambio, salvo ruido, trastornos en la circulación y otros perniciosos efectos derivados de la masificada presencia humana? ¿En dónde está la necesidad de esos paseos artificiales? ¿O no fue esto lo que pasó con la playa de Augas Santas? Y cuando, a este paso, toda la costa esté “urbanizada”, ¿qué le quedará, entonces, de especial? ¿Es esto lo que queremos?

Todos sabemos que ese fenómeno hoy tan de moda que es el turismo, en el que se suele poner la solución a los problemas económicos de las comarcas, es un valor con dos vertientes distintas bien definidas: por una parte, la riqueza económica que el movimiento de masas representa para los pueblos y, por otra, la repercusión negativa que tiene para la conservación de los valores turísticos, debido, precisamente, a la masificación que representa y al impacto que tiene sobre los bienes a proteger. Las actuaciones que se pretenden hacer con este proyecto traerán, sin duda, por una parte, algún bienestar económico para la zona en la que dejarán sus dineros, creando riqueza, de la que algunos se aprovecharán; pero, por otra, nuestra costa será invadida por una gran muchedumbre de turistas que dejarán, como testimonio de su presencia, ruido y caos a lo que ahora es una zona apacible y agradable, llena de valores paisajísticos y etnográficos. Dos aspectos distintos, producto de una dudosa actuación de Costas, de consecuencias nefastas para la historia y la naturaleza, valores que merecen ser tendidos en cuenta y evaluarlos antes de que sea demasiado tarde, como pasó y continúa pasando con otras actuaciones en otros lugares a las que hice referencia en anteriores comentarios.-

José Mª Rodríguez

Outros Artigos de José María.

Novas do concello

    Sabido é que o concello de Ribadeo (igual que outros moitos) mantén un servizo de novas que distribúe ós medios para a súa difusión, ó tempo que as colga na web. Máis ben isto último con algo de retraso para dar avantaxe ós medios.

    O que as novas teñan un lugar na propia páxina web do concello permite facer análise dos datos. Mesmo sen meterse en temas como que unha nova poda ser o cambio de horario da biblioteca municpal mentres outra dá difusión á recepción dun deportista no concello ou outra máis avisa dunha actividade que se realizará. Por exemplo, ver a evolución das novas publicadas nos 100 primeiros días despois de constituírse o concello tras as eleccións, collendo varias eleccións. A isto corresponde a gráfica que deixo a continuación

    E, na gráfica vese un ascenso do número de novas emitidas polo concello nos 100 días posteriores á constitución da corporación. Algo que hai que matizar en varios sentidos.

    En primeiro lugar, o concello en conxunto, e o alcalde en particular, non só se comunican cos medios mediante as notas. Así como hai anos, de non emitir notas pasouse a que ese fora a forma preponderante na relación coa prensa, coido que en certa forma está habendo un retroceso no sentido de que as notas cada vez son máis de trámite.

    En segundo, as notas do concello dirixen a actualidade das noticias: non son só información senón tamén propaganda e orientación de ideas e miradas. A proporción dunha e outra cousas pode ser moi variable, a pouco que se vexa só o titular das novas. Pero é evidente que non todas as notas teñen o mesmo peso (e difusión).

    Xa en relación só ó número, e á vista do gráfico, hai que ter conta que hai un aumento dunha elección a outra, pero non debe enganarnos o feito de que o aumento sexa menor entre as eleccións de 2015 e as pasadas que entre estas e as máis recentes, pois foi nas de 2019 cando houbo unha diminución de membros da corporación e do equipo de goberno. É dicir, de posibles 'emisores de notas'. De feito, noutro gráfico poderíase ver que foi no 2015 cando máis aumentou o número de notas en relación ós cen días correspondentes do ano anterior (non que non tiveron lugar eleccións locais) mentres neste 2023 mesmo diminuiu lixeiramente o número.

    De calquera xeito, a vista do histórico dos números, coido que se poden facer varias previsións e/ou constatacións. Entre elas, que o número de notas emitidas polo concello, e polo tanto, a guía que dende a alcaldía se exerce sobre a opinión pública dos administrados, segue coa tendencia a aumentar. Ou que a relación entre notas emitidas, coas características de 'nota de prensa', documentos colgados na sede electrónica e outras novas sobre o concello -que dun ou outro xeito necesitan da colaboración da estrutura política ou administrativa do mesmo- segue a estar en mans de quen manda no pazo de Ibañez, aproveitando unha ou outra posibilidade ó seu chou. Ou que, en relación á formación da cidadanía, segue a dominar a idea de provocar seguemento sobre o exercicio da crítica e potenciación cidadá. Ou aínda que dar as novas xa feitas ós medios facilita o seu traballo ó tempo que os afai a unha certa dependencia. Entre outras.

A guerra non quere quedarse soa. A paz non pode facelo.

Comparativa de imaxes na NASA no Dominio Público

 A guerra non quere quedarse soa. A paz non pode facelo.

    Na última (ata o de agora) asemblea pola paz celebrada entre xente do Occidente Astur e a Mariña Lucense lembrouse un tema sobre a descrición da guerra mundial continua. Coido que dá abondo que pensar, acéptese ou non o de 'mundial' e o singular (en varios sentidos) dunha guerra continua.

    Como anécdota, a asemblea tivo lugar diante do concello no que dous días despois se reuniron os Presidentes de Asturias e de Galicia. Pódese ler entre liñas o comunicado ou as entrevistas pertinentes, mais dubido que se poda atopar o tema da paz entre o tratado na xuntanza, aínda que a guerra teña influencia a través de múltiples recovecos.

    As concentracións e asembleas pola paz comezaron en Ribadeo coa invasión da Ucraína, mais dende o comezo mantívose o 'pola paz' primeiro, e por se non se entendera, o 'non á guerra'. Hai un rexeitamento á guerra, claro, pero coa conciencia de que é a paz o que hai que construír, o positivo, antes de poder rexeitar o negativo, a guerra. Antes, para evitar conflitos que den lugar á guerra. Mais tamén durante, para, se hai guerra, tentar parala. E despois, para reconstruír a normalidade. Por iso pódese dicir que a guerra non quere quedarse soa, mais a paz non pode facelo. A guerra non xurde de xeito espontáneo, senón seguindo unhas causas na que a humanidade vai perdendo importancia en favor doutras cousas como o poder ou os cartos. A guerra necesita esas causas, necesita non quedar soa. Polo contrario, a paz podería quedar soa no sentido de que a paz funciona. Pero ese 'quedar soa' implicaría tamén quedar desamparada, cos medios, os cartos ou os intereses de diversos tipos desequilibrando a balanza, desequilibrando a paz. E iso é o embrión da guerra.

    Non penses agora se os ucraínos teñen máis ou menos razóns que os rusos. Só con ler un par de soflamas de Putin e Zelenski chégase á conclusión de que eles non teñen razón, e os seus pobos (así, 'seus') teñen que posicionarse entre dúas posibilidades que só poden clasificar entre mala e peor. O mesmo pode dicirse do estado de Israel e a 'autoridade' palestina, e máis canto máis tempo pasa e por máis que a asimetría en danos inflixidos (á poboación, non tanto a 'estado' e á 'autoridade') sexa evidente. De xeito semellante para outros conflitos, guerras, sublevacións (= guerras internas), terrorismo (≈ guerra asimétrica), 'guerras de baixa intensidade', etc.

    Ó final, o mesmo que as guerras (a guerra, sexa nun ou outro lugar, nun ou outro tempo, entre unha ou outra xente) son provocadas por unhas causas dirixidas por uns intereses, e teñen unhas consecuencias en xeral afectando de xeito máis negativo a quen menos quere a guerra, tamén axudan a alimentar outros conflitos e emerxencias. As guerras fan dano a todos. Sexa un maior menoscabo na loita contra o cambio climático, a menor posibilidade de aproveitamento de recursos e o seu malgasto, o incremento de problemas medioambientais, ou o deixar os problemas sociais a unha beira para poder 'atender' máis á guerra, o dano transmítese. E iso, aínda que quen se lucra con elas, ou adquire mediante elas un poder máis absoluto, ou se beneficia doutras moitas formas, crea que 'para el' (ou ela) as guerras / a guerra son boas..

Mesa redonda sobre Xusto Moreda

Introdución á mesa redonda. Falando, Farruco G. Mesa: Celia C., Francisco D-F, Miriam G. e Pablo V.

 Mesa redonda sobre Xusto Moreda

    O pasado sábado tivo lugar unha mesa redonda sobre Xusto Moreda, no marco da homenaxe que está a ter lugar estes días en Ribadeo. Introducida polo Presidente da A. C. Francisco Lanza, Farruco Graña, e presentada por Pablo Villapol, participaron, por orde de intervención, Myriam Goluboff Scheps, Francisco Díaz Fierros Viqueira, e rematado por Celia Castro. Co salón da Casa do Mar a un terzo de ocupación, deixo unha gravación que ten dous cortes (deixando eu un espazo duns 20 s para identificalos) que corresponden basicamente á gravación dos vídeos dos que deixo tamén un en baixo, coa presentación realizada por Celia Castro.

    O vídeo:

EL PODER Y LOS PARTIDOS POLÍTICOS (II). José María Rodríguez Díaz (2009)

    Continuación da primeira parte. E de actualidade hoxe, comezando polo último parágrafo: "(...) refuerce el poder de la sociedad y la participación de los ciudadanos en la vida política"

Viernes, 23 de octubre de 2009

EL PODER Y LOS PARTIDOS POLÍTICOS (II)

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 22:29

La aparente calma que se respira estos días en la vida social y política de Ribadeo, ocupada por temas de menor entidad, me permiten dirigir mi atención a hacia otros eventos que en estos momentos se están viviendo en la vida política nacional.

Desde que en la corta historia de la democracia española se ha descubierto que la política es el camino ideal para alcanzar la riqueza de la forma más fácil y en el tiempo más corto son muchos los candidatos a conseguir el poder y a vivir toda su vida de la política. La participación en esta competición está regulada por unas normas estrictas dictadas por los propios partidos políticos que se arrogan el privilegio de elegir y presentar a los candidatos que a ellos les interesan. Hasta tal punto los partidos se reservan el “derecho de admisión” que, mientras andan siempre a la greña entre ellos por cualquier nimiedad, se ponen todos de acuerdo en su condena contra el transfuguismo de sus militantes para que, “prietas las filas”, se ciñan y obedezcan ciegamente al partido e impedir así las iniciativas privadas y las disidencias aunque estas tengan por objeto un mejor servicio a la sociedad. Es así como los partidos, usurpando los derechos del pueblo a poder delegar libre y directamente a quien mejor le parezca el poder que le otorga la Constitución, se han convertido en dictaduras que imponen al pueblo su voluntad y a cuya sombra prolifera los chorizos y mafias que inundan todo de corrupción. En ellos brotan y florecen esos pijos engominados, profesionales de la delincuencia, que practican el soborno y el robo, el tráfico de influencias y el cohecho, la prevaricación y el trinque, desvalijando las cajas públicas, como en el caso Gürtel, contaminando con su purulento virus a toda la sociedad, y hasta a las propias instituciones del Estado, como en el caso Faisán, el de los chivatazos a los terroristas. Casos tan repetidos en nuestra breve historia democrática que llegan a producir anestesia en el sentido ético de los ciudadanos generando una crisis moral que impregna a toda la sociedad, como si la política y la corrupción fueran la misma cosa. Es así como los partidos, a través de las listas cerradas y de la disciplina de partido, ejercen su poder opresor sobre la sociedad y sobre los poderes del Estado. Todo muy español. Pero, ¿tiene remedio esta situación?

Una situación que no es ajena al dudoso concepto de representatividad que subyace en la actual Ley Electoral, cuyo cambio muchos demandan. Amparados en ella los partidos políticos defienden la tesis de que los representantes políticos elegidos en las urnas adquieren libertad total para tomar decisiones y gobernar según sus criterios, independientemente del sentir general, llegando así a la toma de decisiones en contra del sentir mayoritario del pueblo. Recuérdese, sino, la decisión de la adhesión de España a la guerra de Irak, hecha en contra del sentir general de los españoles. En contra de esta tesis están los que piensan que la verdadera representatividad debe entenderse como un reflejo real del deseo y de la voluntad de las mayorías ciudadanas, consecuencia de la elección directa de sus representantes, único medio para llegar a una verdadera democracia, olvidando los viejos conceptos de derechas y de izquierdas en que actualmente se mueve.

Es hora de devolver al pueblo el poder que le otorga la Constitución para poder elegir libremente a sus representantes y ejercer del control necesario sobre los políticos para evitar estas situaciones. Para ello se hace necesario potenciar la puesta en marcha de ciertos requisitos indispensables a través de una nueva Ley Electoral para atajar este virus que está destruyendo la democracia.

Una Ley Electoral que posibilite una relación libre y directa entre los electores y los elegidos, que potencie el control sobre el ejercicio del poder por parte de la sociedad y del ordenamiento jurídico independiente para evitar la repetición de casos como los de Filesa antes o Gürtel ahora, que regule la temporalidad de la duración de los cargos, sabiendo que la prolongada permanencia en los mismos conduce con frecuencia a la corrupción, que potencie la libertad e independencia de los medios de difusión para ejercer libremente la crítica contra la inmunidad del poder, y que, entre otras cosas, refuerce el poder de la sociedad y la participación de los ciudadanos en la vida política.-

José Mª Rodríguez

Outros Artigos de José María.

Acta do pleno extraordinario de 22 de agosto

    Un acta máis dos plenos do Concello de Ribadeo, publicada o 19 de setembro:

  ACTA DO PLENO 2023-0014 [ACTA PLENO EXTAORDINARIO 22.08.2023]

Na Veiga, pola paz

Foto de Suso Fernández

    Este sábado, a concentración pola paz desprazouse ata a Veiga. Itinerante, o próximo último domingo de mes (día 29 de outubro), a concentración terá lugar ás 12:30 diante do concello de Ribadeo.

    Ben, na Veiga unha trintena de persoas do occidente asturaiano e a Mariña lucense reunímonos para pedir activamente a paz. Para tentar axudar a construíla. Lin e fixen un pequeno comentario do resume que realizou Suso Fernández, logo dixo unhas verbas Evaristo Lombardero sobre o movemento da paz na zona e as actividades cara ó futuro e log unha persoa de Navia falou da posibilidade de rachar coa financiación armamentista polo uso de institucións como a 'Banca Ética' Fiare.

    O que lin e o comentario:

EL SALTO DIARIO.COM

LA PLAZA

Gil-Manuel Hernàndez i Martı́

En el sistema capitalista, los Estados están controlados por las élites económicas, los Estados capitalistas más poderosos tienden a ejercer su dominio colonial sobre los paı́ses más débiles, imponiendo su influencia económica a la fuerza

Por otro lado, la “guerra contra la vida” se convierte en una metáfora para describir cómo el capitalismo, impulsado por la competencia, el deseo de crecimiento y la búsqueda incesante de beneficios y sobre todo el mito del progreso, para sostener la vida en la Tierra.

Esto nos lleva a fenómenos como la explotación y privatización de recursos naturales, la contaminación y degradación ambiental,o el desplazamiento de comunidades indı́genas.

El capital genera guerra y la guerra genera capital. Ambos factores son inseparables.

A qué denominamos La guerra mundial crónica

A partir de la segunda guerra mundial la llamada Guerra Frı́a se desarrolló como una serie de conflictos armados periféricos entre el capitalismo de mercado liberal y el capitalismo de estado “comunista”

Tras la caı́a del Muro de Berlı́n parecı́a que la idea del “fin de la historia” habı́a prevalecido. Pero surjieron crisis economicas y sociales al tiempo que se agravaba la crisis energética. A partir de 2014 estallaron nuevos conflictos bélicos o se intensificaron otros previos y se fueron internacionalizando. Tal fue el caso de la Guerra en Siria e Irak, las guerras del Sahel en África occidental, la Guerra en Yemen, la Guerra de Libia,las tensiones entre China y Taiwán,Israel y Palestinos, Marruecos y el Sahara y la guerra que estalló en el este de Ucrania con la anexión de Crimea por parte de Rusia y los combates entre fuerzas ucranianas y separatistas prorrusos en las regiones de Donetsk y Lugansk.

Estos conflictos podrı́an haber constituido el prólogo de lo que algunos analistas consideran como el inicio de la Tercera Guerra Mundial, desencadenada por la invasión rusa de Ucrania el 24 de febrero de 2022.

No obstante, es crucial subrayar que gran parte del mundo aún no es plenamente consciente de esta situación, tal como ocurrió en las guerras mundiales anteriores.

La guerra mundial en curso es tanto una consecuencia como una causa de una feroz competencia por los recursos esenciales para el mantenimiento del sistema.

Los impactos de esta situación pueden ser demoledores para las poblaciones civiles, con un aumento de las hambrunas, el abandono, la mortalidad y un sufrimiento generalizado. Además, se corre el riesgo de que se intensifiquen los conflictos étnicos y sectarios, y de que se acelere la degradación social de vastas regiones del planeta con el uso de armas de destrucción masiva.

Este contexto bélico también agrava el daño a la biosfera y acelera el cambio climático, contribuyendo a una catástrofe ecológica de dimensiones alarmantes.

La guerra que está en marcha se asemeja, en realidad, a una Tercera Guerra Mundial crónica, que podrı́a describirse como un conflicto global continuo, a modo de guerra civil global permanente.

Aunque nunca se debe descartar la posibilidad de una autoaniquilación a gran escala mediante el uso de armas nucleares. Algo que las élites mundiales han evitado históricamente para mantener su estructura de poder.

En una guerra mundial crónica, la lucha se puede prolongar por un perı́odo de tiempo significativamente más largo e indefinido que las dos guerras mundiales anteriores. Puede extenderse durante décadas. Involucrarı́a múltiples paı́ses, alianzas y frentes de batalla cambiantes en diferentes regiones del mundo.

Es muy probable que una guerra mundial crónica provoque una crisis humanitaria permanente, con millones de personas desplazadas, falta de recursos básicos y sufrimiento generalizado. El conflicto tendrı́a un impacto desastroso en la economı́a global y el agotamiento de los recursos materiales y financieros de todos los agentes implicados. Y propiciarı́a todo tipo de radicalismos y extremismos, con miles de millones de personas traumatizadas por la violencia permanente y la inseguridad constante.

    En resume, as guerras non poden collerse illadas, non nacen sen unha semente, sexa a ambición dun grupo ou país, a desigualdade, a falta de liberdade ou o que sexa, e os seus efectos non quedan reducidos ó seu tempo e espazo, senón que impregna a sociedade e están entretecidos coas outras crises, sexa a climática, a medioambioental, a de recursos ou a social.

    En fin, un paso pequeno na tentativa de construción da paz.

CORRIENTE DEL GOLFO. Xosé Carlos Rodríguez Rañón

María Muñoz (foto no Dominio Público)

 

“CORRIENTE DEL GOLFO”

Xosé Carlos Rodríguez Rañón

    Así se titula o disco homenaxe a Lorca en Cuba (no 125 aniversario do nacemento do poeta de Fuentevaqueros, os mesmos que cumpre, por certo, a Xeración do 98) do pianista vigués Alberto Conde. A visita de Federico á illa e aos Estados Unidos (“Poeta en Nueva York”) non tería sido posible sen a guía da galega María Muñoz Portal, segundo explica Irene del Río, presidenta da asociación Amizade Galego-Cubana.

    María Muñoz nacera na Coruña, fora alumna de Falla e directora do conservatorio nacional da Habana, onde introduciu a música do seu mestre e de compositores galegos como Chané ou Xoán Montes. Tamén mesturou a música negra antillana (rumbas, boleros…) e os incipientes blues e jazz sureños co flamenco e coa música clásica como fixera o propio Lorca no seu poema “Son de negros”.

    O disco inclúe un dos seus seis poemas galegos, en concreto “Madrigal á cibdá de Santiago” (que Lorca compuxo por iniciativa, entre outros, de Blanco Amor) na voz da fadista Ana Ferreira. Tamén a cantiga xa popular, con letra de Curros Enríquez (quen pasou moitos anos en Cuba), “Unha noite na eira do trigo”.

    Lorca tamén visitou antes da República, en viaxe escolar, varias localidades galegas (entre elas Lugo) e, xa nos anos 30, coa súa compañía teatral La Barraca, a vila mariñá de Ribadeo, por exemplo.

Acto en Ribadeo. Bioconstrución, micromecenazo, iniciativa

    Esta tarde, na Casa do Viejo Pancho...

    Bioconstrución, unha aldea hobbit, posibilidades para habitación e turismo, financiación con fondos propios e crowfounding. Báteo, e, se queres, esta tarde terás máis respostas. Tamén (de xeito complementario, non suplementario) podes achegarte ó podcast da COPE, a entrevista con David Val para introducir o tema.

    Así, a Galipedia aínda non ten introducido o termo 'Biocosntrución', pero si aparece en múltiples entradas. Hobbit é unha verba famosa dende J. R. Tolkien. Corwfounding podes atopalo como 'micromecenazgo'... e así irás pouco a pouco achegándote á realidade da iniciativa que David Val pretende amosar esta tarde.

Programa de 'setembro x natural'

    De cara a esta fin de semana, actividade lúdica en Ribadeo (cartel e programa):

 

Exposición de obras de Arturo Mogo

    Hai xa meses que Arturo Mogo ten expostas 12 obras súas nun par de fiestras / escaparate cara a rúa San Roque, fronte ó Portolés. Fágome eco aquí porque, aínda que saiu nalgunha nota, ten pasado desapercibido, seguramente debido ó aspecto do conxunto. Mesmo os reflexos fan imposible unha boa foto. Aquí quedan como testemuña dúas fotos que non dan o mérito ás imaxes que deberan realzar:

    Tampouco sei cando remata a exposición.

Pola Paz, unha vez máis

    Desta, concentración na Veiga o domingo 24 de setembro na praza do concello ás 12:30. Quen quere guerra por riba da paz? Mais, quen e como se constrúe a paz?

 

As Listas de Espera do SERGAS. Pancho Campos Dorado

 

As Listas de Espera do SERGAS

Pancho Campos Dorado

Vou a contar un caso persoal que me pasou cos servizos do SERGAS, pois é posible que a alguén lle poida interesar o relato se se atopa en circunstancias parecidas.

En febreiro do ano 2006, sufrín un amago de anxina de peito estando navegando nun petroleiro de produtos naquel momento. Chegados a descargar ó porto da Coruña mandáronme facer un recoñecemento urxente ao Hospital Modelo por conta do Seguro do barco.

Despois dunha proba de esforzo e un eco-cardiograma non atoparon ningunha anomalía, pero en vista da miña falta de vitalidade evidente, procederon a facerme ese mesmo día un cateterismo e atoparon que a coronaria dereita estaba atoada nun 99,9 % da súa sección, segundo expresaron no informe, e inmediatamente me puxeron un stent. Estaba a punto dunha morte súbita. Daquela librei polos pelos, e estiven ben de saúde até que un maldito cancro de amígdalas tamén me apareceu un ano máis tarde.

Operáronme no Hospital da Costa de Burela o día 27 de novembro de 2007 e despois dunha operación de doce horas, outra de seis horas, outra de 5 horas e dúas de dúas horas, en semanas sucesivas. Delas recordo o magnífico trato e traballo cirúrxico que fixeron comigo os otorrinolaringólogos daquela época, especialmente ao Dr. José Antonio Martínez, sen esquecer a atención case fraternal que me prodigou o equipo de enfermería de Burela en todo momento. Logo de dous largos meses, tiven que facer o postoperatorio de quimio e radioterapia. Foi no Oncolóxico da Coruña, onde estiven internado e onde me atenderon con profesionalidade exquisita durante outros case catro meses de tratamento.

Pois ben. A revisión cardíaca a causa do stent seguina facendo cada seis meses no Hospital Modelo da Coruña, xa que tanto a doutora como o equipo que fixo o implante tiñan os seus arquivos nos seus ordenadores, e o seguimento cardiovascular sempre foi moi exhaustivo e puntual. A visita e recoñecementos na Coruña pagueinos sempre do meu peto, dado que non teño ningún seguro privado de saúde como era o que tiña o barco cando enfermei e me deixaron alí. Só teño o Seguro da Seguridade Social.

Paralelamente ós recoñecementos da Coruña, tiña que facer cada ano unha proba de esforzo no Hospital da Costa de Burela, pero aquí os prazos pasaban de ser anuais a prorrogarse a máis de dous anos, o que me levou a denunciar as Listas de Espera de Cardioloxía no Xulgado de Garda de Mondoñedo, e tamén xa no ano 2011 denunciaba publicamente a DES-Administración do SERGAS (https://www.ribadeando.com/2021/11/a-des-administracion-do-sergas-pancho.html e La Comarca del Eo, 6-novembro-2011)

Así as cousas, este pasado ano o día 27 de decembro de 2022, na revisión cardíaca semestral que facía no Hospital Modelo da Coruña, nun eco-cardiograma eventual que se me fixo apareceu un Aneurisma na Aorta Abdominal de 50 mm aproximadamente. Un tamaño crítico dado que está no límite de poder ser operado abrindo o abdome a ceo aberto ou mediante intervención endoscópica e cateterismo (perdón polos erros nos termos técnicos pois só coñezo os vulgarismos que empregamos a xente común). Había que facer un TAC de inmediato para saber do tamaño exacto, facer unha próteses á medida e proceder á intervención quirúrxica que se precisara.

Inmediatamente de chegar a Ribadeo, o día 29 de decembro pásolle o informe da cardióloga a miña Médico de Cabeceira como era habitual e rutinario desde facía 16 anos. Á vista do risco que entrañaba o dito no informe, a doutora, procedeu a solicitar un TAC de forma urxente, o cal me foi feito o día 11 de xaneiro de 2023, no Hospital de Costa de Burela. Logo a propia doutora fixo petición o 16 de xaneiro de 2023 “vía rápida” a Anxioloxía e Cirurxía Vascular para o Hospital Universitario Lucus Augusti (HULA). Desde aquí darlle as máis expresivas grazas Dª Carmen Monterrey pola súa humanidade, dilixencia e atención que me facilitou.

No HULA, “estrañamente” (visto o caso agora, xa desde a distancia) danme cita para o 20 de Febreiro de 2023 para Cirurxía Vascular e Patoloxía Arterial. Aquí fanme unha auscultación e se me informa do procedemento da cirurxía endovascular dos aneurismas da aorta abdominal, en Cirurxía Maior Ambulatoria, en quirófano con ingreso en sala especial. Ou sexa demoraba o procedemento case dous meses desde o diagnóstico, até esta revisión. Estabamos en Febreiro, e a doutora falaba de operar antes do verano.

Son citado de novo no HULA o día 10 de Abril de 2023 para facer pola mañá análises de sangue, placas en Radioloxía e á tarde un completo e minucioso eco-cardiograma. No propio HULA danme cita para o 17 de Abril de 2023 para Consulta Preanestésica.

Debido a unha Folga de Médicos, a cita de Preanestesia posponse para o día 2 de Maio de 2023. A doutora anestesista comunícame do risco moderado-alto da intervención con anestesia xeral e as complicacións que poden xurdir, dado que se trata da aorta, un dos principais vasos sanguíneos do corpo humano e dáme instrucións para cambiar varios medicamentos días previos a operación.

O tempo da intervención seguiu dilatándose, pasou todo o mes de maio, tamén o de xuño, e despois de chamar repetidamente ó teléfono de Lista de Espera Vascular do HULA, para saber que pasaba coa miña operación, sempre moi amablemente e con voz pausada e moi educada, por suposto, me deron a escusa de que tiñan que chamar os médicos, que eles “non tiñan nada que ver coas demoras”, e moi “arteiramente” me dicían que firmei o 20 de Febreiro de 2023 para dar paso a intervención, polo que obviaban que dous meses antes de febreiro xa se fixera o diagnóstico. Así está a burocracia deste país galego rexido pola Xunta de Galicia do PP, que vai pasando as obrigas ao tellado dos demais, e o paciente cando se cansa de esperar, e vai incrementando a súa angustia ou o medo a ter unha peritonites mortal, como era o meu caso, acude sen demora á Sanidade Privada. Así funciona o negocio da Sanidade Privada subvencionada en grande medida con diñeiro de todos os galegos.

Eu non tiña medo ningún, pero cansado de esperar, o 12-xullo-2023, presentei unha denuncia nos Xulgado de Paz de Ribadeo, quen a súa vez a enviou ao Xulgado Decano de Lugo (sic). A denuncia ten por obxecto dar constancia de que non se está de acordo co tratamento administrativo e burócrata da sanidade galega rexida polo SERGAS, pero ademais, ten a valía de que a túa familia poida cobrar algunha indemnización do Estado, en caso de que tu morras pola neglixencia reflectida na propia denuncia. Facer valer os dereitos que temos como cidadáns e esixir responsabilidades as autoridades “competentes”. Por iso, galegos, denunciade sempre estas falcatruadas, para deixar aos teus algo no que poder agarrarse. Se non denuncias, quedas como un “probín” que se finou, sen máis. Ninguén che vai axudar a resolver os teus problemas.

Despois de ver que desde o Xulgado Decano de Lugo tampouco me daban ningunha explicación (até día de hoxe, nin me contestaron) fun directamente á Dirección Administrativa do HULA, onde fixen o luns, día 7-Agosto-2023, unha reclamación nunha Folla de Reclamacións e Suxestión do Servizo Galego de Saúde.

Por fin esta vez houbo sorte. Ao venres seguinte, día 12-agosto chamáronme e danme cita de ingreso para o domingo a tarde do día 20-agosto, para e ser intervido o luns 21 de agosto. Esa semana intermedia foi onde tiven que variar a medicación como xa me advertira tres meses antes a Médico Anestesista o día 2 de Maio.

A operación durou de oito da mañá a 1 da tarde, cinco horas. Parece que foi ben, pois ao día seguinte, 22 de agosto, a 1 da tarde mandáronme para a casa. Dorido, iso tamén. Quedan as revisións de outubro para ver se a próteses de 53 mm quedou no sitio ou se moveu. Xa veremos, espero que todo estea ben polo que me atinxe.

O caso é que tardaron oito meses desde o diagnóstico até a operación, unha demora impropia e de falta de dilixencia nas Listas de Espera. A política sanitaria non pode xogar impunemente coa vida das persoas. Pero xa vedes, incluso os Xulgados son cómplices das demoras, pois nin che contestan, nin toman resolución algunha, din que non teñen medios dabondo.

En fin, o meu consello é que denunciedes sempre. Galegos, temos que facer un Reino da Galiza igualitario para todos e posiblemente, aínda que non o saibamos, a algún falcatrueiro lle vamos a atanegar a cadeira na que está apoltroado, ou quizais, non serve para nada denunciar debido a que “está todo atado e ben atado”? Polo menos haberá que intentalo unha e outra vez, até dar no cravo.

De que pobo estamos a falar?

De que pobo estamos a falar?

    Vérmonos como parte dunha sociedade é o lóxico, que temos asumido. Por suposto, hai e seguirá a haber diferenzas de todo tipo entre nós. Entre elas, o xeito no que miramos á sociedade á que pertencemos, ó noso pobo. Palabra esta, pobo, que pode aguantar dende un só lugar dunha aldea ata a humanidade enteira. Quizais por iso mesmo, por esa diferenza de escala á que pode ser usada, tendemos a xeneralizar cara a sociedades máis grandes, que controlamos menos, o que temos percibido e/ou asumido para sociedades máis pequenas, como a que se desenvolve a nivel pobo ou Galicia.

    O anterior ven a conto do tema do declinar demográfico de Galicia, que leva xa tempo baixando de poboación. De xeito cada vez máis acusado, e a pesar mesmo da inmigración que non cesa. Ou da poboación de Ribadeo, que dende hai quince anos se mantén no entorno dos 10000 habitantes, cen arriba, ou máis ben cen abaixo. Aínda hai pouco falaba cun amigo do caso de vilas como Meira, que como núcleo urbano non perde poboación mentres se alimenta dun entorno que vai quedando baleiro. Cando chegue a un punto de baleirado do entorno meirense, que lle ha pasar á vila?

    Pois a nivel mundial, con todas as diferencias de escala ou entorno, a cousa leva un camiño abondo semellante. Máis adiantado no tempo nalgúns lugares, máis atrasado noutros. Europa tiña, no ano 1950, máis de dúas veces a poboación de Africa. Cara a 1995, a poboación era semellante. E hoxe, África ten máis do dobre de poboación que Europa. Naturalmente, iso implica un cambio de importancia dunhas zonas respecto a outras, unha relación co medre económico, unha necesidade de recursos diferente, etc. Segundo diferentes estimacións, está previsto que a poboación mundial chegue a un máximo entre o 2060 e o 2090, acadando entre 9 e 10,5 mil millóns de persoas. Unhas variacións moi importantes en tempo e cantidade, que con seguridade serán revisadas múltiples veces aínda, pero que vemos como unha crise de poboación que engadir as outras de todo tipo que temos xa aquí ou que ollamos nun horizonte próximo.

Poboación estimada 1950 - 2050, pola ONU (2011). Eixo vertical en millóns, con escala logarítmica. Feito por Conscious para a https://en.wikipedia.org, lic. CC BY-SA 3.0

    Sei que os datos puntuais poden servir para testemuñar unha tendencia ou polo contrario, unha excepción, pero non deixa de ser curioso botar unha ollada sobre algún deles que podemos atopar en moitos lugares. Por exemplo, despois de séculos como o país máis poboado do mundo, a China remata de pasar a segunda posición, por tras da India. Máis de dúas décadas de política de 'fillo único' facíano inevitable dende hai tempo. Hoxe por hoxe, o terceiro país máis poboado son os Estados Unidos de América. En pouco máis de dúas xeracións, Nixeria, Paquistán ou o Congo (República Democrática do Congo) está previsto que teñan abonda máis xente que os EEUU. O que nos leva a outra curiosidade: nos próximos 20 anos, un de cada dous nacementos terá lugar en África. Por outra banda, a poboación será cada vez máis urbana. No 2025, a urbe máis poboada, Toquio, terá unha poboación de 3/4 da de España na actualidade. En 20 anos, está previsto que Bombai teña unha poboación equivalente ó 90 % da española actual. Uns 20 anos despois, Kinshasa superará á España actual en 10 millóns de persoas. Só para que,cara a fin de século, a capital de Nixeria, Lagos, acade unha poboación dobre que a que acubilla o estado español na actualidade. Poboación que daquela, abondo probable, será menor. Iso, como deixa a idea de que Madrid é unha gran cidade?

    Costa traballo afacer a nosa mente a cambios así. É certo que escápanse ó noso control individual, pero tamén o é que nós, coas nosas actitudes e as nosas accións, entramos na fabricación desas proxeccións. Tanto para a súa confección como para sufrir ou desfrutar dese mundo que prevén. Queiramos ou non.

Sobre a presentación de 'En Brandán'

Sobre a presentación de 'En Brandán'

    Á mesma hora que en Ribadeo estaba a ter lugar o recital poético que daba inicio formal á homenaxe a Xusto Moreda (a exposición levaba aberta xa un par de horas), e que tiñan lugar os últimos movementos da Media Maratón Ribadeo - As Catedrais deste ano, como tamén estaba anunciado, presentouse o último libro de Lucía Ferro, 'En Brandán'.

    Dos outros eventos iremos falando. Vaian agora unhas verbas sobre este último acto.

Lucía Ferro, entre Daniel García, concelleiro de Cultura de Barreiros (á nosa esquerda), e Suso Fernández Acevedo, profesor e estudoso do galego (á nosa dereita).

    É raro que nun acto deste tipo se teñan que completar máis asentos, mais foi o que pasou este sábado, cando as 25 cadeiras dispostas quedaron escasas. Boa parte dos asistentes era a primeira vez que entrábamos nunha biblioteca que se pode cualificar de pizpireta e acolledora, a B. Pública de Barreiros.

    A introdución a cargo do concelleiro, curta, resaltou orgullo por dar acubillo á presentación dunha segunda obra dunha filla do concello, presentada ademáis por un estudoso publicado da lingua galega e profesor recoñecido non só por el, senón tamén por Lucía.

    Síntoo, a gravación do son que fixen desboteina sen querer, co que non podo precisar as verbas ditas como quixera, senón que só podo fiarme da miña memoria, polo que non me estenderei. E así, dicir que Suso Fernández fixo unha presentación que chamaría académica na que resaltou a claridade da lingua (naturalmente, a intriga necesita de puntos obscuros, pero iso é outra cousa), o progreso dunha escritora que segue dende nova ou a visión que lle dá a formación como enfermeira e a aplicación da mesma na primeira novela ó mundo das farmacéuticas e nesta segunda en relación ó que soe denominarse como enfermidades mentais.

    En canto ó dito por Lucía, centrou o libro de xeito inequívoco nunha vila galega que se diría xenérica, mais cunha xenericidade feita de particularismos. Explicou, ata onde podía, en que consiste a intriga do libro. Comparou os dous libros dos que é autora, non só por temática ou tamaño da obra ou tempo adicado, senón tamén pola aprendizaxe que foi aplicada e a que supuxo para ela.

    Remátame de chegar a ligazón a un vídeo do acto que tomou José Manuel Ventoso. Unha vez escritos os parágrafos anteriores, prefiro non borralos, e que quen quera, compare a miña percepción e memoria co captado polo vídeo. Asemade, deixo un audio da charla, complementario co anterior.

Vídeo: https://fb.watch/n852SEBV93/

Audio: 

https://www.podcasts.com/ribadeando-3a91407da/episode/sobre-a-presentacion-de-en-brandan

En Brandán, presentado pola autora, Lucía Ferro

    Chega a segunda novela de Lucía Ferro, 'En Brandán'. A presentación, onde mellor que o sábado 16 de setembro ás 20:00 en Barreiros, na biblioteca pública?

    Lucía Ferro, Lucía Fernández Rodríguez, escritora de 'Resaibo amargo' volve cunha historia onde parece que o burro da portada interpela a quen se achega cunha ollada intelixente, como demandando lector ou lectora unha atención debida mais que prestada.

    A máis de novelistas, escribe, en galego e en inglés, intervencións curtas das que moitas están publicadas na rede.

A homenaxe a Xusto Moreda, en marcha

    A A. C. Francisco Lanza ten xa en marcha a prevista homenaxe a Xusto Moreda. O cartel difundido inclúe todos os datos:

    A exposición comeza o sábado 16, ás 18 horas, e os actos dúas horas despois:

En relación á Casa da Ría

En relación á Casa da Ría

Árbores na terraza da Casa da Ría

    Días atrás o concello emitía unha nota de prensa na que mencionaba a casa da ría. A conta diso, e dos comentarios que se fixeron nos xornais, decidín facer unha relación de puntos salientables na historia da casa da ría, que non chegou a ser 'Casa da ría de Ribadeo'. Polo camiño, a nova de non ter localizados dous telescopios.

    A Casa da ría tivo un custe de 55 millóns de pesetas, a prezos actualizados cousa de medio millón de euros de hoxe. A planta baixa conta cun distribuidor que dá á sala de charlas e actividades múltiples, na que hai tamén un mostrador para recepción. O outro grande espazo da planta baixa, a sala de exposicións, ten unha montaxe sobre a ría arredor da columna soporte do telescopio. Dispón tamén a parte baixa de varias divisións interiores que inclúen almacén e servizos. A planta superior, con acceso diferente, está ocupada pola terraza, a dúas alturas, cun observatorio astronómico para acoller o telescopio.

    Foi inaugurada o Día Mundial do Medio Ambiente, en xuño de 2001, con asistencia de Manuel Fraga Iribarne. 

    No 2002 a protección da maquinaria de arrastre para apertura da cúpula do observatorio quedou danada nun temporal, e sen reparación, no 2003 a maquinaria que protexía estaba tocada impedindo a correcta apertura e cerre da cúpula.

    Anos despois quedou de manifesto un problema estrutural que se facía visible nas filtracións de agua. O encharcamento na parte superior por baixo do terrazo e sobre a estrutura deu, e segue a dar, lugar ó nacemento de árbores nas terrazas, tendo eu mesmo arrincado algúns abondo máis altos ca min hai cousa dunha ducia de anos.

    Ente outros avatares, o concello propúxoa como sede da Reserva da Biosfera Eo, Oscos e Terras de Burón, pero non foi aceptada. Encheuse de pintadas, ten habido algún niño de avespas nas súas contras... e cada vez menos uso e máis necesidade de mantemento.

    En canto ó funcionamento, a casa da ría depende do concello. Por iso, a A.C. Xerfa asinou un convenio co concello no 2001, ampliado no 2003 xa con outro alcalde para instalar alí o telescopio que viña usando de xeito itinerante anos antes da súa construción. O telescopio é un reflector de tipo Newton de focal 1500 mm e diámetro 255 mm, sobre unha montura ecuatorial. Nun episodio que me segue a desconcertar, a instalación levou consigo o pé do telescopio, impedindo o seu uso fóra dela. 

    Conforme á degradación das instalacións foi progresando, fíxose máis difícil o uso, e así, mentres nalgún caso chovía por riba do aparello (o que motivou que comezara a cubrirse cunha lona a pesar de estar baixo cuberto), oxidándose o espello, aínda que para observacións xeralistas seguía a ter un bo aproveitamento, cambiouse a pechadura máis dunha vez sen ter chaves Xerfa, e a larma pasou a mellor vida. Francisco Rivas, xa clave no seu momento para a consecución do telescopio principal, engadiu un telescopio pequeno que gañara un equipo no que participaba a súa filla.

    Nos anos 2000 fixéronse diversas observacións e cursiños de astronomía, a carón doutras actividades máis dispersas e puntuais. Mais, nun momento, o concello optou por un convenio coa Universidade de Santiago polo que, a cambio dun monto económico que só no primeiro ano superou de longo o gastado no tema con anterioridade en Ribadeo, se deron un par de cursiños de verán e realizaron varias observacións astronómicas, sempre no verán, xa no mesmo pobo en condicións de luminosidade máis precarias. O que non se fixera con Xerfa, fíxose cunhas actividades que logo decaeron para pasar a ser sinxela propaganda para uso turístico. Así, Xerfa, que nacera no 1991 para axudar a dinamizar as actividades culturais do daquela Instituto de Formación Profesional de Ribadeo e a inserilo no pobo, quedou pouco a pouco reducida ó nome dunha revista que aínda se segue editando no actual CIFP Porta da Auga, sen conexión xa coa A. C. A Casa da Ría, sen mantemento, sen actividade, pasou a ser unha carga na que tan pronto medraban árbores na súa terraza como servía para acubillo de transgresores humanos ou animais, a pesar dos sucesivos avisos (pódese ver aquí un en particular, e en xeral a historia en Ribadeando ou entre outras actividades en FQRibadeo).

    Polo medio, tentouse amañar a situación, como cando, tendo xa observado que a óptica dos telescopios pouco a pouco ía deteriorándose, e vendo conveniente darlle un repaso e motorizalo, foi pedida unha subvención á Asoc. Puente de los Santos, comandada no 50% polos concellos de Castropol e Ribadeo. Foi denegada porque pretendíase que tiveramos alí alguén de xeito permanente para atender o local (a Casa da Ría, do concello, non só as observacións).

    Ata chegar a hai uns días, cando primeiro se anuncia dende o concello que se vai poñer orde no caos e recuperar a casa e logo se difunde a 'non localización' de dous telescopios. Un suma e segue que non sei onde rematará e que tampouco sei se se reverterá. Un suma e segue no que aparecen testemuñas que aseveran que o dia seguinte á xira, o 7 de agosto, a porta de acceso á terraza estaba aberta e a do observatorio forzada, pero co telescopio dentro, o que puxo en coñecemento da Policía Local por teléfono e da Garda Civil de xeito presencial, levando alí a máis a outra persoa que pode actuar tamén de testemuña.

Os nomes e apelidos de Ribadeo

 Aló polo 2015 fixera un estudo sobre os nomes e apelidos en Ribadeo. Pasados anos, recollo as últimas estatísticas dispoñibles na rede (do 1 de xulo de 2021) para poñer os datos máis actuais.

    A primeira imaxe é o número de persoas cun certo apelido (de primeiro, de segundo ou de ambos), contabilizando só os apelidos máis numerosos e poñendo o número total nunha columna e na seginte, o número por milleiro de ribadenses. A notar que ó habeer por exemplo, varias persoas que se apelidan 'Fernández Fernández', a suma do número dos que levan Fernández como primeiro apelido (847) e os que o levan como segundo apelido (851) é maior que o que aparece na columna 'indistinto', 1597, do que ademáis se pode deducir que hai 101 persoas que o levan de primeiro e segundo (pois 847 + 851 = 1698, e 1698 - 1597 = 101). De igual xeito, non hai ningún 'Lastra Lastra' pois o número de persoas que teñen Lastra como primeiro apelido máis o número de persoas que o teñen como segundo dá o número total (33 + 50 = 83):

    A segunda é a táboa co número de persoas que teñen un determinado nome, para as vintecinco cantidades máis avultadas de nomes de mulleres e homes. A destacar que aparecen contabilizando diferente María del Carmen, Carmen e María Carmen, por exemplo, co que o número das persoas que como algún dos nomes levan 'María', ou 'José', é abondo maior que o número que aparece na fila 'María' ou 'José'. Obsérvase que os nomes de home están máis concentrados, é dicir, hai máis cantidade de cada un, mentres os de mulleres son máis diversos (sempre tendo en conta o explicado sobre nomes compostos)

    As imaxes de abaixo son as gráficas que corresponden ás táboas anteriores:

    Como se pode observar e era de esperar, a variación en apelidos en relación ó 2015 é moi pequena, menor que a variación en nomes.

Un chío polo dia da patrona: Chío baixo o Sol

    Vexo no día da Patrona o mensual dixital de Lugo Sempre, o Chío nº 22, correspondente a este setembro. Abrino como un agasallo de Chío polo día grande das festas de Ribadeo, e así deixo a ligazón a el. A miña contribución para este número nun novo día de calor: 

--

Chío baixo o Sol

    No verán os lagartos van máis rápidos. Todo o demais, enlentece. Avanza agosto, pero non avanza a gosto de todos. Días magníficos de praia produto de temperaturas extremas acompañan á seca a diario e nos medios, mentres se prodigan as novas de que as alarmas climáticas están a saltar unha detrás de outra. Visto dende setembro, haberá quen considere un alivio o deixar o tempo máis cálido do ano, sen considerar que ten todos os boletos para repetir o próximo verán, ou, esquecéndose da temperie, quen pense que pasou xa a tempada na que gaña cartos e veñen tempos tranquilos de vacación ou case, ou pola contra, sinxelamente que xa remataron as vacacións. Mesmo hai quen, hoxe, metade de agosto, e aínda pensando en procurar un tempiño para a praia, está negro porque o bo tempo non lle permite vender ó ritmo que quixera na súa tenda, á que non acoden os turistas por pasar os días na area.

    Pode ser deprimente seguir a falar do clima: non deixemos o cambio climático, senón sinxelamente tentemos actuar na nosa medida e desfrutemos mentres do que temos. Somos humanos e é necesario para a saúde e equilibrio da mente. Entra do menú no meu caso unha arboreda tupida baixo a que desfrutar dunha temperatura agradable. Un bañiño na ría a última hora da tarde para despedir o dia. O paso por unha terraza a darlle un pouco á conversa. Interiorizar os xogos de luces e sombras no fondo verde e algún que outro tono amarelo ó longo do día, aínda que soe ser máis doado e aproveitado ás primeiras horas. Escoitar o son dos paxaros cun libro nas mans e un caderno á beira. Un pouco -só un pouco- de dolce far niente. Algunha visita a un lugar por primeira vez, mesmo aquí, á beira, descoñecido ata o de agora na súa sinxeleza. En fin, a vida que permiten o que se segue a chamar bo tempo, e un pouquiño de sorte (saúde, posibilidade de vagar, ...).

    O castaño ten xa as púas colocadas mentres no seu interior, á súa protección, vai medrando o froito. As amoras? Algunha xa está no seu punto e un pequeno paseo pode facer as delicias do padal. O saír polo campo non se contrapón coa praia, senón que se complementa. O que podemos discutir é sobre a preeminencia dun ou outro lugar. Para gustos hai cores. En Ribadeo, na Mariña, en Galicia, pódese.

Mapas de Ribadeo? Mapas de Vilalba?

    A través de Ángel Alda remata de chegar a min unha ferramenta que coido que a moita xente lle gustará ao menos para darlle unha ollada, polo que decidín facer unha pequena entrada con esa causa.

    A ferramenta é a que dá acceso á colección de mapas de David Rumsey, e a mellor explicación de uso é probala. No caso de Ribadeo, a través dos 286 mapas que contén para a referencia. No caso de Vilalba, máis de 500, pero ó contrario de Ribadeo, con nome único, 'Vilalba' ou 'Villalba' hai uns cantos, e a maioría dos mapas non pertencen a Vilalba de Galicia.

Captura de pantalla

EL PODER Y LOS PARTIDOS POLÍTICOS. José María Rodríguez Díaz (2009)

    O descontrol da política é a base da argumentación desta entrada de José María. Base que fai totalmente actual as súas palabras. E o contraste entre os seus enunciados e a realidade ten podido cambiar algo de forma, mais permanece igual de visible, se non máis.

Viernes, 16 de octubre de 2009

EL PODER Y LOS PARTIDOS POLÍTICOS

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 11:18

Desde que en la corta historia de la democracia española se ha descubierto que la política es el camino más fácil y corto para alcanzar la riqueza son muchos los candidatos que se enfrascan en la dura batalla electoral para alcanzar el poder. La participación en esta competición está regulada por unas normas estrictas dictadas por los partidos políticos que tienen el privilegio de seleccionar a los candidatos que a ellos les interesan. Hasta tal punto se reservan el “derecho de admisión” que, mientras los partidos andan a la greña entre ellos por cualquier nimiedad, se ponen todos de acuerdo en su lucha y condena contra el transfuguismo de sus militantes para que se ciñan, “prietas las filas”, a la obediencia ciega a las directrices del partido y evitar las disidencias. Es así como los partidos, usurpando los derechos del pueblo a poder delegar libre y directamente el poder que le da la democracia, se han convertido en dictaduras a cuyas sombras prolifera la fabricación de chorizos y mafias que inundan todo de corrupción. En ellos florecen esos pijos engominados, profesionales de la delincuencia, que practican el soborno y el robo, la prevaricación y el trinque, desvalijando las cajas públicas, como en el caso Gürtel, contaminando con su purulento virus a toda la sociedad, y a las propias instituciones del Estado, como en el caso Faisán, el de los chivatazos a los terroristas. Unas mafias formadas por profesionales de la política que se desarrollan bajo los paraguas protectores de los partidos a los que utilizan como medio para enriquecerse a costa del pueblo. Es así como los partidos, a través de las listas cerradas y de la disciplina de partido, ejercen su poder apisonador sobre la sociedad, manteniendo encarcelados y acorralados a los poderes del Estado.

Es hora de que alguien haga algo para devolver al pueblo el poder que le otorga la Constitución para poder elegir libremente a sus representantes y ejercer del control necesario sobre los políticos para evitar estas situaciones. Se hace necesario potenciar la puesta en marcha de ciertos requisitos indispensables para atajar este virus que está destruyendo la democracia.

El control es una función esencial que corresponde ejercer a la sociedad y al ordenamiento jurídico ante el que debe rendir cuentas el que ostenta el poder. Entregar el poder para ser ejercido sin medidas de control es un suicidio. Los variados y famosos casos de corrupción que hemos tenido que sufrir en la corta experiencia democracia, como el caso Filesa antes o el Gürtel ahora, son prueba evidente de la ausencia de un control eficaz sobre la clase política.

La temporalidad en la duración del ejercicio del poder y la renovación de los cargos es, también, un requisito indispensable para evitar la corrupción y el nepotismo. La prolongada permanencia en los cargos políticos, fenómeno muy común en nuestra democracia, es sospechosa y conduce, con frecuencia, a la corrupción.

El ejercicio del poder no debe gozar de inmunidad ante la crítica para evitar así la corrupción. Por eso, la libertad e independencia de los medios de difusión para ejercer la crítica es algo esencial en una democracia. Un recurso del que nuestra democracia está muy necesitada. Hace falta prensa libre que aporte luz y taquígrafos a la política mediante la denuncia de corrupciones, abusos, traiciones y desmanes.

El poder debe, asimismo, convivir y sujetarse al control de la oposición para que le obligue a ser transparente o a correr el peligro de verse sustituido por ella. La oposición está para ejercer el control en nombre del pueblo y colaborar en las decisiones que afecten al Estado y beneficien al pueblo.

El ejercicio del poder ha de evitar la utilización de fórmulas o símbolos que desfiguren su carácter de poder delegado o de servicio a la comunidad.

Entre sus cualidades debe estar la de valorar cada señal positiva de cualquier poder emergente. Debe ser receptivo a cualquier otra opción política que favorezca los intereses del pueblo.

Quien ostente el poder ha de esforzarse en reforzar el poder de la sociedad y propiciar la participación de los ciudadanos. Fomentar la mayoría de edad de los ciudadanos debe ser uno de sus objetivos.

Y, finalmente, quien ostente el poder no ha de olvidar el carácter simbólico de su cargo, en el que depositaron sus ideales de ética, de justicia y de equidad los ciudadanos. Un poder que les ha sido dado a quienes lo ostentan para dar una respuesta de honestidad al ejercicio de la política.

José Mª Rodríguez

Outros Artigos de José María.

Da concentración pensionista

    Como estaba anunciado, tivo lugar a concentración pensionista o sábado 2 de setembro en Ribadeo. As fotos de Suso dan fe de que en festas e con chuvia segue a facerse a xuntanza, a ler comunicados ou explicacións da situación, a dar novos avisos... é dicir, o movemento segue vivo.

EL GAYÁS DE RIBADEO. José María Rodríguez Díaz (2009)

    Anos despois, a lectura deste escrito matiza as afirmacións e preguntas de José María, pero non as suprime. 

Viernes, 09 de octubre de 2009

EL GAYÁS DE RIBADEO

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 18:11

Del Gayás de Santiago, ese «agujero sin fondo» de la economía gallega, se han escrito muchos comentarios y se han dicho muchas cosas. Los periódicos nos inundan todos los días con noticias sobre los gastos suntuosos que representa. La voracidad con que diariamente va consumiendo los fondos públicos choca contra la suerte de tantos gallegos que, día tras día, caen en la miseria víctimas de la crisis. Del Gayás de Ribadeo, casi nadie se ocupa; apenas se ha dicho nada. Pero el futuro que le espera hará correr, sin duda, ríos de tinta y, sobre todo, de sudores municipales cuando empiecen a llegar las facturas de su funcionamiento.

Del de Santiago se ha dicho, entre otras cosas, que era el producto de una soberbia ‘arroutada’ de Fraga destinada a ser su mausoleo. Se ha dicho que era la prueba del nueve de la incapacidad, la improvisación y la ligereza presupuestaria de los sucesivos gobiernos de la Xunta para administrar los recursos. Se ha escrito que su futuro estaba aún sin definir y que no se sabía a qué se iba a destinar o para qué iba a servir y a cuánto iba a ascender su coste final. Que se ignoraba cómo y cuándo estaría operativo y qué contenidos tendría. En fin, un conejillo de indias en manos de los partidos que uno tras otro se fueron sucediendo en el gobierno de la Xunta, sujeto a toda clase de experimentos y tanteos, dirigidos todos ellos a apaciguar las protestas de los gallegos que pagan con sus impuestos tamaño delirio, mientras la gente se queda en el paro por cierre de empresas. Su importe económico se ha desbordado, sin saber a cuánto ascenderá finalmente la inversión total, mientras se ignoran otras necesidades más perentorias para Galicia. Y a día de hoy las cosas siguen igual, sin saber qué hacer ni qué destino tendrá un proyecto que ya resulta tecnológicamente anacrónico y estéticamente ya superado para el siglo XXI. Y en todo caso, la cultura que necesita Galicia hay que impartirla en las aulas a lo largo del territorio arreglando colegios y contratando maestros y no concentrarla en el Gayás. Pero, así es cómo los políticos hacen, a veces, las cosas, protegidos por la impunidad que les da el poder de la partitocracia, una especie de dictadura con la que imponen sus criterios y su voluntad al sentir general y a las necesidades del pueblo.

Ribadeo, a imitación de Santiago, también tiene su pequeño Gayás, que no es otro que el ascensor de la Atalaya, fruto de las fantasías de un soñador, que, con su megalomanía, al igual que el mentor del de Santiago y sin pararse a pensar en las consecuencias, quiso también dejar la huella de su paso por nuestra alcaldía, ad perpetuam rei memoriam, como recuerdo de su buen hacer (¿?) a las venideras generaciones. Y lo mismo que el de Santiago, que pretenden bautizarlo con el nombre de su mentor, también nosotros pedimos que el ascensor de Ribadeo sea bautizado con el nombre de su ideólogo para recuerdo de su memoria.

Sobre el mamotreto de Ribadeo también cabría hacer la mismas preguntas que sobre el Gayás. Porque, al igual que el de Santiago, nuestro ascensor tampoco tiene asegurada su viabilidad frente a un futuro económicamente incierto. El tiempo pronto desvelará la incógnita de algo que simplemente se ha dado por supuesto, sin que se haya hecho estudio alguno que avale su necesidad, su utilidad y su sostenibilidad económica. Porque lo malo no es el excesivo coste de su instalación, que también, sino el desmesurado coste del mantenimiento y funcionamiento al que los ribadenses habrán que hacer frente. Las preguntas sobre estos extremos son simples: ¿Era necesaria esta obra para los ribadenses? ¿Cuánto va a costar mantener este artefacto en funcionamiento? ¿Quién se va a hacer cargo de los costes de energía, conservación y personal necesario para su funcionamiento? ¿Va ha hacerse Costas cargo del coste? ¿O será acaso el concejo con más de cinco millones de deuda en sus arcas, o quizás los posibles usuarios del ascensor? En la primera de las hipótesis, ¿tiene la caja municipal suficiente capacidad para hacer frente a este gasto, innecesario y superfluo, o se verá obligado el concejo, una vez más, a subir los impuestos a los contribuyentes para hacer frente a este gasto? En la segunda hipótesis, ¿se ha hecho algún estudio sobre el posible coste que va a representar y su asunción por los usuarios? ¿Está justificada esta inversión? Son estas algunas preguntas, que ya hemos hecho otras veces, de las que no se conocen respuestas. Ya sabemos que la administración local tiene solución para todo. Pero, lamentablemente, a costa de subir los impuestos a los contribuyentes. Y esa política actual, tan de moda, consistente en subir los impuestos para que algunos políticos se pongan medallas a costa del pueblo, está llevando al caos nuestra economía.

Todo eso sin entrar a valorar la justificación de tamaña inversión de dinero público en los actuales momentos de crisis, olvidando que, en todo caso, se pudo haber invertido en otras necesidades más perentorias del casco antiguo de nuestra villa. Pero, además, ¿se ha evaluado el daño arqueológico y paisajístico que esta instalación representa para el espacio histórico y tradicional de la Atalaya y para la imagen paisajística del entorno de la ría y de la villa de Ribadeo? Mientras que en la alta Edad Media la villa de Ribadeo reservó su mejor espacio público para disfrute del pueblo, tanto en su vertiente religiosa como social, la actual especulación del turismo, que somete todo al beneficio económico, dirigida por un alcalde que, actuando sin escrúpulos ni respeto hacia la historia y la cultura, se encargó de sacrificar el más hermoso y bello rincón de Ribadeo. Y como resultado de esa forma de gobernar y ante la pasividad y la apatía de los ribadenses, nació este monumento que, como un nuevo muro de la vergüenza, se interpone elevándose entre la Atalaya y la ría para despojar a ese histórico rincón -y a Ribadeo- de la mejor vista panorámica que tenía esta villa. Un nuevo servicio con el que nuestro concejo se ha echado encima una losa más que va a lastrar la economía municipal condenándola a permanecer constantemente en números rojos. Eso sin hablar de los costes de la nueva Oficina de Turismo que pretenden instalar en la base del ascensor.

He ahí un monumento erigido al feísmo, situado en uno de los rincones paisajísticos más hermosos de Ribadeo y ante el cual es inevitable la sensación de estar en presencia de un “cuerpo extraño”. Al contrario de la Ciudad de la Cultura del monte Gayás, que supo adaptarse a su entorno, el ascensor no logró fundirse con el medio natural que le rodea sino que, visto desde la ría, tiene la apariencia de un gigante pegado al promontorio del litoral. Pasará el tiempo que todo lo borra y ahí quedará como expresión de derroche del erario público y de mal gusto, como quedaron otras tantas cosas, fruto de la ignorancia y de la ligereza de nuestros gestores.

Los criterios manifestados en los medios por el Subdirector General de Sostenibilidade de la Costa, en defensa del ascensor de la Atalaya, ni son infalibles ni representan el sentir de los ribadenses. Sus más que discutibles actuaciones en la costa lucense dan buena prueba de los dudosos criterios de este Ente a la hora de respetar el entorno. Como muestra de lo que digo ahí está el paseo que hizo en Aguas Santas.

¿Y qué opina la oposición política de Ribadeo de la obra del ascensor? Porque la postura del BNG está clara al haber asumido como suyo este proyecto de su socio político del pasado mandato de cuyas decisiones es corresponsable. Pero, ¿y los grupos de la oposición? Ni están ni se les espera.-

José Mª Rodríguez

Outros Artigos de José María.