20250218

Daquel San Cibrán mariñeiro a un pobo industrial. Pablo Mosquera


Daquel San Cibrán mariñeiro a un pobo industrial

Aquela xente tiña escoitado falar dun porto cantábrico no norte de Galicia, cando na Meseta comían peixe conxelado e crían que A Coruña e Pontevedra eran as únicas provincias galegas con mar, ás veces atrevíanse a ir ata o inmortal Mondoñedo, que Álvaro Cunqueiro describiu en marabillosas fábulas. Sen sabelo, aqueles exquisitos percebes viñan dos Farillós, illas batidas pola forza das mareas e iluminadas dende o solpor pola luz dun faro, dende unha atalaia baleeira que comezou a sinalizar o porto en 1864, ata os veleiros cuxa actividade costeira marcaba a fábrica de Sargadelos.

Levaban paseando pola Muralla Romana de Lugo, admirando a Praza de Santa María entre o Pazo Episcopal e unha das entradas da súa Catedral onde o Santísimo estaba exposto día e noite por privilexio eclesiástico dende o século XV. E así para os cristiáns, Lugo era a cidade do Sacramento no primitivo Camiño de Compostela.

San Cibrán e Burela foron os dous portos do concello de Cervo. O primeiro foi un concello entre 1831 e 1840. O segundo foi unha parroquia do Concello de Noís, logo en 1840 do Concello de Cervo. Finalmente en 1998 conseguiu separarse e consolidarse como Concello. Mentres o porto de Burela foi medrando grazas á súa vocación mariñeira, o porto de San Cibrán vai en declive dende 1980 pola presenza de Alúmina Aluminio, que tamén conta cun porto propio entre as parroquias de Santa María de Lieiro e Morás. Curiosidade!. San Cibrán pasa a ser San Cibrao, e o porto de ALCOA o de San Ciprián. Alguén me explica isto?

Son varias as etapas que sitúan a San Cibrán nas cartas náuticas, mapas portuarios e direccións de navegación. Un Castro Mariño Celta visitado por pobos mariñeros e onde os normandos no século IX ensinaron aos habitantes desa Illa, hoxe Atalaia, que as baleas pequenas son comestibles e accesibles desde barcos de coiro, e así a presenza de ósos do mamífero no concheiro.

Dende o século XII ata o XVIII a caza da balea foi o surxidoiro máis antigo de Galicia, sendo San Cibrán o centro de disputas cos vascos e coa Igrexa. Dende a praia da Concha e preto da illa máis destacada, os arrastreiros saen ao mar cando o vixía acende unha fogueira tras avistar o paso dos mamíferos, que logo serán descuartizados no Cabalo -Cubelas- No século XVIII, San Cibrán será o porto das Reais Fábricas de Sargadelos -que contará hoxe como praza de Os Campos-, con camiño de peaxe a Sargadelos e alfándega dende 1850. No século XX e tras o temporal do verán de 1961 co Decreto de decembro -plan renovador-, créase unha flota atuneira que daba traballo en terra e no mar, e cuxos ingresos -quiñones- melloraron exponencialmente a calidade de vida en todas as parroquias de Cervo.

Hoxe o meu querido porto é un pobo industrial que case vive de costas ao mar. Mirando o fume que saía das chemineas de Alcoa. Protestando contra ese po vermello que o invade todo. Desaparición de case todo o comercio. Substitución da arquitectura tradicional cántabro-mariñeira por edificios de cemento e cristal cuxos veciños non teñen nada que ver coa nosa cultura e aos que tamén lles costaría explicar como lles deron a licenza de obra a escasos cincuenta metros do mar.

Moita xente descoñece a orixe da piscifactoría, nin as ruínas da salgadura, e seguramente non as canteiras da ribeira nin a historia dos apelidos da estirpe merineira -Pillado, Rubiños, Fra, Pernas, Coldeira, Díaz, Mosquera, Correa,- nun fermoso recuncho que se levantaba de madrugada co son do corno do mar. Hoxe, as quendas e os xestores substituíron as mareas, os patróns costeiros e pesqueiros e costeiros.

 

20250217

Ribadeo en Galiciana: cartas postais

    Coñeces Galiciana? Non me refiro á superficie culinaria de Santiago, senón ó repositorio dixital con fondos diversos sobre Galicia... Dígoo, porque se é que si, ó mellor xa chegaches a isto: a colección de perto de 2000 cartas postais antigas, entre as que hai unhas cantas que se refiren a Ribadeo. Podes procuralas a partir de aquí, e para animarte, deixo algunha de mostra de imaxes anteriores a 1958 (nesa data parece que foi cando morreu a dona):





20250216

Na procura da paz: concentración en Ribadeo 20250216

    Unha foto das tomadas por Suso Fernández na concentración semanal pola paz, un audio (ó que lle falta a lectura inicial, coa miña voz pero texto de Suso), con verbas sobre todo de Jesús Irigoyen (ás que corresponde o pdf final) e Nana Montañés:

 

20250215

Irresponsable

Irresponsable

    O tema viume por unha nova sobre o emérito, pero de xeito inmediato vin que pode aplicarse a unha presidenta da Comunidade Autónoma de Madrid, o que me levou a comprender que pode aplicarse tamén a outra xente, sempre que se cumpran unha serie de requisitos.

    Por se hai algunha dúbida, o dicionario da RAE dío ben claro. Collo a definición castelán porque ambos citados, emérito e presidenta, se expresan nesa lingua nas novas que nos chegan, pero podería ser dicionario da RAG. Irresponsable:

    "1.Dicho de una persona: A quien no se puede exigir responsabilidad. 2.Dicho de una persona: Que adopta decisiones importantes sin la debida meditación. Sin.: imprudente, insensato, irreflexivo, inconsciente, loco, desorejado, valeverguista, yoquepierdista."

Ayuso e Juan Carlos I, a partir de imaxes de Commons (por Cristina Cifuentes e Nicholas Gemini). Lic. CC BY SA 4.0

    O dicionario engade que tamén pode ser usado como substantivo. Dato importante, pois todos podemos actuar de xeito irresponsable nalgún momento -de feito, seguro que así é-, como humanos que somos, pero o chamarlle a alguén irresponsable, como nos casos citados dicir que el ou ela é un ou unha irresponsable, implica algo diferente, unha esencia. Poñamos por caso o do emérito: cando dixo aquelo de 'no volverá a suceder' referíase a un feito concreto, arrogándose o segundo significado da definición nun caso no que el tomou parte. Mais antes e despois daquelo seguiu a actuar de xeito irresponsable nesa segunda acepción, sabendo que tiña, -máis ben, que lle darían- certa cobertura (i)legal para ser irresponsable no sentido primeiro da definición: non é só que actuara de xeito irresponsable nalgunha situación, senón que como tal ser que é, sería irresponsable. Iso, en base o art. 56.3 da Constitución de 1978 ("La persona del Rey es inviolable y no está sujeta a responsabilidad", por certo, non dispoñible en galego na web a pesar de ser editados exemplares do texto constitucional en galego) mesmo saltando por riba do art. 64.1 ("Los actos del Rey serán refrendados por el Presidente del Gobierno y, en su caso, por los Ministros competentes.") que lle asigna a responsabilidade a quen refrenda ditos actos. Entraríamos por aí en cousas como se os ministros poden refrendar o levar cartos ó estranxeiro, xa que parece que por ser rei nalgún momento desas saídas hai quen di que estaría exento de culpa. Non parece que os episodios con Corinna poidan ser refrendados por ningún ministro, pero quen sabe se a doazón á súa conta pode meterse nalgún articulado. Digo, polas consecuencias-nulas- habidas. En tempos diríase doutores ten a igrexa, pero agora, nun estado que manifesta constitucionalmente "Ninguna confesión tendrá carácter estatal", aínda que pareza papel mollado, quizais se poda dicir 'xuristas ten o estado'...

    E, da irresponsabilide, a impunidade. Claro, se alguén non ten responsabilidade ou non se lle atribúe, non é punible, castigable, por esa responsabilidade que non ten. É dicir, queda impune por eses feitos sobre os que non ten responsabilidade.

    Collendo o título da obra 'Del Rey abajo, ninguno', poderíamonos preguntar sobre a irresponsabilidade na morte de 7291 persoas nas residencias de maiores madrileñas durante a pandemia, despois de serlles negada a atención debida dende a presidencia madrileña. En verbas de Isabel Ayuso, 'ían morrer igual'. Francamente, aí non sei de onde ven a irresponsabilidade, pois, segundo a constitución -cunha pequena excepción a algún xuíz- 'del Rey abajo, ninguno'. Será que as mortes están xustificadas? Será que a doutrina legal está amañada? Será que o das mortes é un invento progresista? Non sei o que será, pero mortos están, e as directrices foron impartidas, por moito que a irresponsable siga a sentar cátedra tamén en Ribadeo. Misterios.

Domingo, nova concentración pola paz en Ribadeo

    A paz é algo que hai que traballar, que costa. Pero máis, moito máis, costa a guerra...

20250214

Por Nuestro Faro pide axuda ó Defensor del Pueblo

Por Nuestro Faro pide axuda ó Defensor del Pueblo

    En ausencia de resposta do alcalde de Ribadeo, que ten decidido sinxelamente non dar ningunha información nin emprender ningunha acción, a A VV Por Nuestro Faro mandou esta semana un correo á Autoridade Portuaria Ferrol-San Cibrao (APFSC) para ter algunhas informacións básicas sobre o estado actual e o futuro próximo dun lugar tan emblemático como a illa Pancha. Comezamos lembrando á APFSC que, ó longo de todos estes anos, non paramos de denunciar que o conxunto do proxecto de apartamentos e cafetería que están funcionando na illa Pancha non ten estudio de impacto medioambiental, preceptivo por atoparse en zona protexida pola Rede Natura 2000.

    A irregularidade da situación foi ratificada por todos os informes do Defensor del Pueblo, dende 2017 -oito referidos ó proxecto de apartamentos no edificio do vello faro, e dous ó proxecto de cafetería- ate hoxe, e así llo lembramos á APFSC, ó tempo que lle temos transmitido o contido do último correo do Defensor con data del 13 de xuño de 2024. Dito correo notifica que a irregularidade tamén foi sido admitida pola Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia, que «manifiesta aceptar la Recomendación formulada, referida al cumplimiento del apartado cuarto del artículo 46 de la Ley 42/2007, del Patrimonio Natural y de la Biodiversidad», e comprométese a adoptar «las medidas precisas para el cumplimiento de la Resolución en las próximas certificaciones que emita sobre los posibles efectos de un proyecto sobre los espacios de la Red Natura 2000 de Galicia.».

    Todo o anterior confirma que apartamentos e cafetería da illa Pancha están nunha situación manifestamente ilegal. Dado que o 30 de xuño finalizará o período de concesión de dez anos concedida á empresa EIROBRA para a explotación da illa Pancha, e que esta pode ser prorrogable por outros cinco anos, temos preguntado á APFSC se, a pesar desta situación irregular, a empresa promotora solicitou prórroga. E, en caso de que así sexa, se teñen esixido ou xa se fixo o estudo de impacto medioambiental preceptivo.

    Ó mesmo tempo, a A VV Por Nuestro Faro escribiu de novo ó Defensor del Pueblo para poñelo ó corrente da situación, xa que, como reza no documento de concesión, esta pode prolongarse de xeito inmediato por outros cinco anos só con que haxa acordo expreso de ambas partes (APFSC e concesionario), o que permitiría seguir cos incumprimentos xa detectados nos expedientes. Na nosa carta pedimos ó Defensor «la apertura de nuevo expediente, la exigencia de estudio de impacto ambiental para cualquier uso más allá del 30 de junio del presente año y actuación en consecuencia».

    Lamentamos que dez anos no teñan sido abondo para que as administracións implicadas fixeran respectar a lei, e que a día de hoxe aínda haxa que chamar a todas as portas -algunhas pechadas e ben trancadas- para protexer o patrimonio dos ribadenses.

    A VV Por Nuestro Faro

E outra curiosidade e algo máis: petición de chiringuito para o interior do parque do Cargadoiro


Publicado en:
«BOE» núm. 36, de 11 de febrero de 2025, páginas 7255 a 7255 (1 pág.)
Sección:
V. Anuncios - B. Otros anuncios oficiales
Departamento:
Ministerio para la Transición Ecológica y el Reto Demográfico
Referencia:
BOE-B-2025-4777

Anuncio del Servicio Provincial de Costas en Lugo referente a la Información pública de la solicitud de autorización de servicio de temporada para instalación de establecimiento expendedor de comidas y bebidas en Parque do Cargadoiro, T.M. Ribadeo (Lugo) (referencia: AUT01/25/27/0043).

De conformidad con lo dispuesto en el artículo 74 de la Ley 22/1988, de 28 de julio, de Costas (modificada por la Ley 2/2013, de 29 de mayo, de protección y uso sostenible del litoral y de modificación de la Ley 22/1988, de 28 de julio, de Costas) y en el artículo 152.8.b del Reglamento General de Costas aprobado por R.D. 876/2014, se somete a información pública la solicitud de autorización de ocupación del dominio público marítimo-terrestre de referencia, formulada por D. José Blanco Muñoz.

El proyecto que sirve de base a la solicitud estará a disposición de cualquier persona interesada durante un plazo de VEINTE (20) DÍAS HÁBILES, contados a partir del día siguiente al de publicación de este anuncio en el Boletín Oficial del Estado, y podrá ser examinado en las oficinas de este Servicio Provincial de Costas en Lugo, Ronda da Muralla, 131, 1º, 27004 Lugo, en las oficinas de este Servicio en Foz, edificio CENIMA, Avda. da Ribeira s/n 3º, 27780 Foz y en el Ayuntamiento del término municipal afectado.

También podrá consultarse la documentación en la siguiente dirección web:

https://www.miteco.gob.es/es/costas/participacion-publica/27-aut01-25-27-0043.html

Durante este plazo podrán formularse asimismo las alegaciones que se estimen oportunas.

Lugo, 5 de febrero de 2025.- El Jefe del Servicio Provincial de Costas en Lugo, José Miguel Estevan Dols. 

20250213

Unha curiosidade e algo máis: Información pública do chiringuito da praia das Catedrais

     Remato de recibir unha información (que é pública pero non por iso menos perdida na maraña administrativa nin tampouco menos curiosa) sobre un chiringito da praia das Catedrais. Trátase de petición feita, na actualidade en fase de exposición pública. Son dous documentos. O primeiro, o aviso no BOE (1 páx), e o segundo, o de petición en si (16 páx). Por certo, non é no lugar ó que estabamos afeitos a ver a construción. 

    Non había un plan para as Catedrais?. Pois hai 20 días hábiles para reclamar dende o 8 de febreiro: