Unha ollada fóra

Sol brilante sobre os tellados, con nubes como decorado. Ribadeo non remata en Ribadeo, está conectado co resto do mundo. Vémolo todos os días en cousas tan comúns como o Sol. E, mesmo quitados os fenómenos naturais, vémolo pola conexión social, que inclúe cousas como a política, a economía... ou a tecnoloxía.
Hai xa tempo abondo que razoaba nun artigo sobre a ineficiencia dun transporte como o que temos na actualidade por estrada: temos que transportar uns 1400 kg para levar a unha persoa de 70. Ben, as cifras poden facerse máis adecuada, mais a relación 20:1 entre peso aparello/peso transportado é un bo indicativo do que ocorre na actualidade. Sobre o consumo, esa relación leva consigo un consumo duns 5 L de combustible ós 100 km (tamén como indicativo e sendo consciente que é por baixo da media). O combustible, fósil, polo tanto, provinte dun tipo de minería, recurso natural extraído.
Hai tempo que veño vendo prototipos experimentais moito máis eficientes, mais hoxe chamou a miña atención unha nova dun prototipo de 26 kg que pretende facer 2000 km con 1 L de alcohol. Iso implica unha redución en peso do aparato nun factor 50, o que leva a unha redución en combustible de 10 (entre outras cousas, o peso da persoa non baixa no mesmo facotr que o peso do vehículo) e o combustible pode ser producido por cultivos (outra cousa é a súa eficiencia)
Si, o Ribadeo que veremos será diferente no futuro...

Nota de prensa do Grupo 'Por nuestro faro' sobre actividade para domingo

"El grupo "Por nuestro faro" quiere anunciar que el próximo domingo 3 de julio tendrá lugar una recogida de basura camino del faro de Ribadeo, que partirá a las 5 de la tarde de la Capilla de San Miguel para acabar en la Isla Pancha. Contaremos con material para la recogida, pero aconsejamos traer guantes y bolsa si es posible.
Con esta iniciativa pretendemos a través de una acción concreta, acercarnos de manera constructiva a nuestro patrimonio común, natural y paisajístico en un acto popular, invitando a sumarse a todo el que quiera participar, sin límite de edad, para pasar un momento distendido y, a la vez, productivo. La recogida terminará con unas palabras al pie de nuestra Isla Pancha."

ESCUDO DO RECANTO DE FERRADORES. Francisco José Campos Dorado

Mapa de OSM centrado no Recanto de Ferradores

Subindo desde as “Catro Calles” pola rúa Reinante, xusto pasada a farmacia de Cid de Dª Carmen Álvarez Lebredo, atopamos un metido a destra chamado o Recanto de Ferradores. Ó fondo hai un escudo de armas español, timbrado cun casco de fidalgo mirando a sinistra. Está adornado con lambrequines sinxelos que surmontan o campo do escudo polo lado destro, caendo como chorretóns de auga dunha fervenza, externamente a un borde moi marcado e estreito chamado: filiera.

O casco mirando á sinistra pregoa bastardía segundo opinión dalgúns tratadistas, pero, como di Luis F. Messía de la Cerda y Pita, na súa obra Heráldica Española: “persoalmente opinamos que estas celadas mirando a sinistra son erros do artista, pois ó non ser obrigatorio o seu uso, ningún bastardo (que o considerara vergoñento) as poñería desta forma, e deixaría o escudo sen timbrar”.
No fondo da pedra labrada, ten escrito:  
SARMIENTOS I TEIXEI(RAS?/ROS?)
Esta lenda parece lóxico faga referencia as liñaxes as que pertence. É unha mágoa, non poder ler a inscrición do brazo horizontal da cruz que o cuartea e na que só se distingue, case ó centro, unha “E” e restos doutras letras ilexibles. Posiblemente con técnicas especiais de lectura con luces infrarroxas, ultravioletas, raios X, etc. se puidera ler a lenda completa.
Está cuarteado en catro cunha cruz que tanto pode ser dos Franco como a de Calatrava, pois son de iguais características: brazos iguais, cuxos extremos rematan en flores de lis moi abertas (de ouro unha cruz, en campo de gules). Só se ve bastante ben o remate da cruz na parte destra, un pouquiño na parte alta do xefe e algo na sinistra, no remate da punta ou do pé está destruída a forma.
A cruz dos Franco, pertence a D. Alonso Franco Lobo Guerrero, casado con Dª Sebastiana Vargas, unha moi antiga familia repartida entre as veciñanzas de Ribadeo, de San Vicente de Cubelas, de San Xoán de Piñeira e de Ove, que preitearon o recoñecemento da súa fidalguía en 1544 e 1563 na Chancillería de Valladolid.
A cruz de Calatrava pode pertencer ós Sarmiento da Casa de Mos, D. Gabriel Sarmiento de Quirós Sotomayor y Sousa, cabaleiro da Orden de Calatrava, casado con Dª Catalina Sarmiento Sotomayor y Noboa, señora de Gomesende. Pero a cruz de Calatrava tamén é representativa das armas dos Santa Cruz, cuxo primeiro Marqués de Santa Cruz foi D. Álvaro de Bazán, Capitán General do Mar Océano; seu fillo D. Álvaro de Bazán y Benavides foi o segundo Marqués de Santa Cruz, seu neto D. Henrique Bazán y Benavides Marqués do Viso e seu bisneto D. Francisco Bazán y Benavides, Marqués de Baiona.
As figuras ou pezas do escudo están moi desdebuxadas pola erosión, presumibelmente producida pola intemperie, quizais porque houbo un tempo en que non estivera tan resgardado como o está hoxe entre as casas. O traballo xenealóxico, neste caso, é susceptible de erros, pois carece dunha fonte documental necesaria para facer unha árbore xenealóxica, pero logo de meditar si sería mellor omitir ou publicar o que temos, creemos que non debemos deixar o sabido nos estantes da nosa biblioteca, pois isto pode ser de axuda a estudosos futuros, cando outros documentos poidan saír a luz que hoxe, seguramente, dormen “prácidamente” por algún lugar.
Primeiro cuartel: se votamos man do escrito na lenda teñen que ser armas dos Sarmiento, pois non se amosan roeles en ningunha parte máis, e están acompañadas doutra figura moi desdebuxada que parece a asta dun alce ou dun cervo ¿dos Cervantes?. Ámbalas dúas son interpretacións especulativas, pois non concordan as armas dos Sarmiento que teñen trece roeles distribuídos: 3-3-3-3-1 e non só oito, quizais nove, como se amosan neste cuartel. Por outra banda a forma de asta dun alce ou dun cervo, pode ser produto da abrasión da pedra e non da obra labrada, propia da man dun artista.  
Segundo cuartel: está moi desdebuxado case destruído. Apercíbese algo así, como unha árbore de copa redonda, cuxo tronco pasa por detrás dunha figura que parece a pata traseira dun león e unha á dunha ave grande, quizais dun “grifo”, figura mitolóxica metade águia metade león. 
Terceiro cuartel: en este cuartel, moi desdebuxado, percíbese unha torre e o que parece un lobo a destra encaramado. Son armas dos Cámara. En campo de sable (cor negro), unha torre de prata cun homenaxe (cunha torre enriba) e dous lobos de ouro encaramados a ela, un por cada lado (os esmaltes son os do Nobiliario, xa que non se poden ler no cuartel). Cámara é un apelido portugués que pasa a Galiza como as armas de Pita, a máis coñecida Dª Mayor Fernández de la Cámara, pasou á historia como María Pita que defendeu a cidade de A Coruña do ataque do pirata inglés Drake // As armas dos Teixeiro, da casa solar de Lorenzana, teñen un castelo similar. En campo de azur un castelo de prata remontado de torres, pero tería que haber catro cabaleiros armados a porta do castelo, que neste caso son irrecoñecibles. D. Alonso López Teixeiro foi o fundador do morgado de Teixeiro en San Pedro de Riotorto. Dª Catarina Méndez de Miranda y Teixeiro, cásase con D.Pedro Álvarez de Aguiar. En 1624 era señor da casa de Lorenzana D. José Sarmiento Teixeiro. En Ribadeo D. Bernabé Bahamonde Teixeiro cásase en 1668 con Dª Antonia de Torres Suárez de Villaamil, e o seu neto D. Agustín Baamonde cásase con Dª Josefa Sarmiento de Ribadeneyra. En 1775 D. Nicolás Clemente Sarmiento Teixeiro Ribadeneira Sotomayor y Saavedra é o señor da Casa de Teixeiro e estaba casado con Dª Carmen Canel y Vivero (Blasones y Linajes de Galicia, Frei José Santiago Crespo del Pozo, Volumes II e V, Mosteiro de Poio)  
Cuarto cuartel: mobles moi desdebuxados, parece unha árbore cunha espada colgada a destra das armas dos Pardo de Donlebún, nas que non se percibe o escudo colgado a sinistra. Brasón que se conseguía nun “paso de armas” ou lugar que os cabaleiros se empeñaban en defender facendo barricadas e colgando as armas das árbores para sinalar que estaban alí, e que non se podía pasar sen combater coas persoas que o defendían // Tamén puidera ser só unha árbore das armas dos Quiroga (un pino de sabre en campo de ouro ou de sinople. Os esmaltes están irrecoñecibles) 
A cuestión dos fillos bastardos era bastante normal entre os reis de España, pois casaban coa muller que lle asignaban as obrigas da política, e logo tiñan relacións extra matrimoniais coas mulleres que lles gustaban e das que estaban, moitas veces, realmente namorados. Podemos citar como un caso clásico deste tipo de relacións a do rei Afonso XI “O Xusticeiro” (1312-1350) que estaba casado coa infanta Dª. María filla de Afonso IV de Portugal da que tivo un único fillo, o futuro rei Pedro I “O Cruel” (1350-1369). Pero a súa vez Afonso XI, tiña amores coa belísima sevillana Dª. Leonor de Guzmán coa que tivo dez fillos bastardos. Estes dez fillos o marxe do matrimonio, foron os que crearon a dinastía dos Trastámara que se perpetuou nos reis: Henrique II “O das Mercedes”, unha delas foi o Condado de Ribadeo, concedido a Pierre de Villaines (1369); Xan I (1379-1390); Henrique III “O Doente” (1390-1406) casado con Dª Catarina de Lancaster, primeiros Príncipes de Asturias; Xoán II de Castela (1406-1454) rescatado da prisión por Rodrigo de Villandrando, conde de Ribadeo. Xoán II casa en segundas nupcias con Dª. Sabela de Portugal madre da que vai ser Sabela “a Católica” (1474-1504). A Xoán II sucedeuno seu fillo Henrique IV “o Impotente” (1454-1474) habido no primeiro matrimonio, que foi destituído pola súa media irmá Sabela “a Católica”, que usurpou o trono da herdeira lexítima Dª Xoana “a Beltranexa” filla de Henrique IV. E por último Xoana I “a Tola” (1504-1555) que foi raíña toda a súa vida, aínda que non exercera como tal. 
¡E unha mágoa co escudo estea tán deteriorado e non se poidan ler ben as pezas coas que concretar a xenealoxía, pois non deixa de ser outro dos tantos “misterios” de Ribadeo!

Foto impacto

Onte, co balcón do concello tinguido pola bandeira multicolor, tomáronse varias fotos de impacto. Hoxe saen na prensa. A que aparece na nota de prensa do concello é pequena, non se ve ben, máis é a que reproduzo: non estaba alí para tomar outra (e non sei se a tería tomado mellor).

Coido que o detalle non é tanto a nota de prensa (que reproduzo embaixo) como o impacto do arco da vella baixo o torso dos concelleiros encadrados no frontal da casa do concello cos tres manchóns de bandeiras ós que estamos afeitos. é o que chama a atención e fará que se lembre máis ou menos a nova, o texto de embaixo, co que quere dicir. Máis que moitas das eleccións pasadas.
E, como a bandeira vai estar dúas semanas, da tempo a coller a foto colorida sobre a casa do concello...
"

TODOS OS PARTIDOS ASISTIRON AO ACTO

Bandeira multicor

27/06/2016

A bandeira multicor foi colocada esta tarde no balcón da Casa do Concello, onde permanecerá durante dúas semanas, segundo ven de anunciar o alcalde, Fernando Suárez.

Ao acto asistiron representantes de todos os partidos políticos que forman parte da Corporación Municipal: Ciudadanos, PSOE, PP e BNG.
O rexedor asegura que "con esta nota de cor, a Corporación Municipal de xeito unánime quixemos expresar o apoio expreso á loita contra a desigualdade, ostracismo e incomprensión que levan padecido e aínda padecen aquel@s por razón da súa orientación sexual".
Suárez Barcia engade: "sumámonos ás reivindicacións do movemento LGBT pola superación das barreiras e desigualdades que sofren estas persoas. O recente atentado de Orlando, a morte e o cárcere en moitos lugares do mundo, a discriminación, a humillación e o insulto... É algo que non se debe consentir".
"

As eleccións, en Lugo e Galicia

A falta do voto por correo...

As cores poden enganar...

E un resume do anterior (que podes ampliar para ver premendo co rato):

Un resume histórico das eleccións en Ribadeo, sen comentarios

Dende 2004, cada vez más abstención

(Só os máis relevantes)

As eleccións do 26J en Ribadeo. Papeletas

Coido que nunha votación, antes do resultados, das cousas máis importantes son as papeletas (aquí, as papeletas das xerais do 20D). É dicir, o que se vai poder votar, entre o que se vai poder elixir. En Ribadeo, hoxe, as papeletas (collidas unha de cada con permiso de mesa e interventor presente), por orde alfabético de siglas, eran estas:

Votaras ou non, podes botar unha ollada. Só para saber quen, aínda que non apareza o polo que.

Os partidos tradicionais, facendo o tradicional

Adiviñas quen enviou propaganda electoral en papel...

O tradicional: os sobres incluíndo as papeletas de voto 'boas' mais o alegato correspondente. Campaña con menos cartos, si, pero non por convicción, senón porque non lograron conseguilos despois dos resultados do 26D...
Hai quen se pon 'no noso lugar', imaxina o cansanzo por ter votado unha vez hai seis meses e pide un novo esforzo para depoistar o voto na urna (o que envía, claro), e hai quen di que traballou por estar no goberno, e insinúa que se non está con todas as bondades que traía, non é culpa súa...
E se nos afixéramos a ir ás urnas tódolos días?

Celebrando a 'festa da democracia'

A democracia non é unha festa, e o seu pretendido exercicio esporádico, menos. A democracia é un sistema. Se se convirte nunha festa dun día, non pasa de ser un sucedáneo.
Cando a democracia non se celebra día a día sen sentilo, cando sen traballo queda esquecida entre festas, non é democracia.
Cando se esquece que hai que coidala, dexenera.
Cando se asume como normal e esa normalidade non se traballa,non se considera.
Cando delegamos a democracia, temos outra cousa, non democracia.
Cando deixamos que non se respecte, non se respecta.
Cando temos a obriga de votar e non o dereito de decidir...
Non, non estamos para festas de democracia, senón para traballar para a democracia (que moito queda!)

Bye, UK

Adeus. En realidade, foi o Reino Unido quen dixo adeus á Unión Europea. Mais agora correspóndenos a nós dicir un educado e respectuoso adeus a quen non quere estar connosco nas condicións actuais. E aprender.
Aaprender que se pode saír da Unión Europea. E que, polo tanto, a Unión Europea pode seguir adiante con menos membros. Aprender que o mesmo que hai cidadadáns de primeira, segunda e outras categorías, (si, estou falando de 'democracia') tamén hai estados de varias categorías. Aprender que unha comunidade faise, pero tamén se pode desfacer. Que o medo é perigoso, para quen o ten e para aquelo que o provoca. Que hai moitos cartos adicados a cousas como potenciar o medo a traverso de mentiras. Que en política úsase o medo como arma. E máis que constitúen un conxunto de estratexias de indefensión contra as que só cabe o propio empoderamento a traverso da acción meditada conxunta.
En tempos díxose que a principal cidade galega era Bos Aires. Agora teño as miñas dúbidas de que non haxa máis galegos en Londres que en Bos Aires. E é que mentras xa se teñen mirado as consecuencias económicas para Galicia ou España do Brexit, coido que as consecuencias principais van máis aló, por moito que esteñan relacionadas tamén coa economía. Ou é que non vai a ter a xente nova un pouquiño máis difícil o emigrar ó Reino Unido? E un pouco máis difícil tamén a supervivencia alí? Influirá para que tamén outros paíeses europeos endurezan as condicións para os migrantes internos da UE, incluídos os nosos? Coido que non se pode esquecer que somos o principal subministro de migrantes internos da UE nestes últimos anos.
Ou sexa, onte os cidadáns do Reino Unido votaron tamén un cambio de mentalidade para nós. Cousas do mundo interconectado...

Mapa ciclista de Londres, de http://mappinglondon.co.uk/2011/london-cycle-map-wins-funding/

ESPERAUTANO Y LA CRISTIANIZACIÓN DE LA COMARCA DEL EO, artigo de José Mª Rodríguez Díaz

Corto, pego e engado ligazóns e imaxe, dende http://cargadoiro.blogcindario.com/2016/06/00461-esperautano-y-la-cristianizacion-de-la-comarca-del-eo.html:
En el Documento del rey don Silo (ver o documento 'lexible' en http://iglesiasantianes.galeon.com/Documentos/diploma.pdf),
emitido en el año 775 por este rey asturiano  con residencia en Pravia y séptimo rey de la Gallaecia después de la desaparición de los suevos y visigodos, se contiene la donación de un cillero y un coto a una pequeña comunidad de religiosos, monjes o anacoretas, residentes en la comarca del Eo, en el lugar hoy conocido con el nombre de A Graña, en la parroquia de Ove. El citado documento está dirigido a los “hermanos y siervos de Dios, Petri presbiteri, Alanti conversi, Lubini conversi, Aviti presbitero, Valentini  presbitero et…” y a otros hermanos que con ellos vivían en ese citado lugar. La donación de esta propiedad tenía por objeto la construcción de un monasterio o casa de oración, con la carga de encomendar al rey en sus oraciones.
            Establecer la ubicación de este monasterio, denominado Monasterio de San Martín y San Esteban de Esperautano, así como también la extensión del coto objeto de la donación, fue tema de investigación para muchos estudiosos, que fracasaron en su intento. Fiados en algunos de los muchos topónimos que aparecen citados en el documento, unos lo situaron en Abres, otros en el lugar de Celeirós (Cubelas), en Celeiro de Mariñaos o en San Cosme de Barreiros. El desconocimiento de la micro-toponimia local de esta comarca, ahora por fortuna recuperada, les impedía identificar y reconocer acertadamente los topónimos contenidos en el citado documento para poder situar correctamente, tanto el mencionado cillero objeto de la donación, como los límites de su coto. Hoy se puede afirmar con toda certeza que la coincidencia de los topónimos citados en el documento de donación con la micro-toponimia de esta comarca es total. Lo que permite establecer con suficiente precisión y seguridad no sólo la ubicación de este monasterio en el lugar de A Graña, en la parroquia de Ove, a tres kilómetros de Ribadeo, sino también la situación y extensión de su coto, que comprendía aproximadamente el territorio ocupado por las actuales parroquias de Ove, Cubelas, Arante, Cedofeita y Vilaosende.
            ¿A qué orden monástica pertenecían sus monjes? ¿Se trataba de simples anacoretas, o de monjes de la orden de San Agustín o de San Fructuoso? Aunque no se dispone de datos documentados acerca de la orden o congregación monacal a la que pudo pertenecer este monasterio, su posterior integración en el monasterio benedictino de Lourenzá hace suponer que pudiera haber pertenecido a la Orden de San Benito, que  empezaba a extenderse por toda la Gallaecia.
La actividad de este cenobio debió de ser breve en el tiempo, no superando los dos siglos, aproximadamente. Pero su extensa y profunda actividad misionera tuvo lugar en un período en el que las comunidades cristianas de esta amplia comarca caminaban como ovejas sin pastor en una etapa en la que una gran parte de la comarca comprendida entre el Eo y el Masma era dependiente de la Sede episcopal de León. ¿A que se debió este cambio de jurisdicción? ¿A la voluntad de los reyes de Oviedo, señores de este territorio y dependientes de la jurisdicción episcopal de León antes de la creación del obispado de Oviedo después de la desaparición de la Sede britona? Cualquiera de estos dos factores, o los dos juntos, pudieron haber sido los responsables de esta extraña situación. Con la desaparición, en el año 693, del último obispo de la Sede de los britones, Suniagisio, en San Martín de Mondoñedo, se produjo un período de vacío jurisdiccional en esta comarca. Un largo período sin autoridad religiosa próxima alguna hasta que en el año 842 reaparece de nuevo con la reconstrucción de la catedral de San Martín de Mondoñedo y el nombramiento por el rey Alfonso II de Oviedo de un obispo, cuyo nombre se desconoce, para dicha Sede. Una larga etapa de vacío jurisdiccional que explica la adscripción de algunas de las diversas comarcas de la antigua Sede de los Britones a las Sedes de Compostela, Lugo o León, como fue el caso de la comarca comprendida entre el Eo y el Masma que en los tiempos del rey Ordoño I (850-866) pasó a pertenecer a la jurisdicción de la Sede episcopal de León. Entre las parroquias de esta comarca que pasaron a León el P. Flórez cita, entre otras, a San Martín de Esperautani (A Graña-Ove), S. Pedro de Alanti (Arante) y Sta. María de Tabulata (Trabada). (Es, precisamente, su pertenencia a esta Sede la razón por la que el Diploma del rey don Silo se encuentra actualmente en el archivo de la catedral de León). La pertenencia de este monasterio a la Sede de León debió de ser breve, pues en el año 958 pasó a pertenecer al monasterio de Lourenzá. Y poco tiempo después, en el año 1157, por un intercambio de bienes realizado entre el monasterio de Lourenzá y el cisterciense de Meira, este monasterio de Esperautano pasó a pertenecer al de Meira, que lo convirtió en una importante granja de producción vinícola.
Testigos vivos de la presencia del monasterio de San Martín y San Esteban de Esperautano en ese lugar, y su posterior conversión en granja vinícola, son algunos de los nombres que perduran vivos aun en la toponimia actual de esa localidad, como son, respectivamente, el “regato de San Martín” y la “capilla de San Esteban” en ese paraje, así como el de “Rego da Viña” con el que aún hoy se designa a un pequeño regato de ese lugar, o el propio nombre de “A Graña”, versión gallega de Granja, palabra de origen francés, introducida en España por los monjes cistercienses para denominar con ella sus grandes establecimientos agrícolas.
Aunque breve en el tiempo, la influencia que tuvo este histórico cenobio en la actividad religiosa de esta comarca debió de ser, sin duda, muy importante a juzgar por las muchas iglesias y pequeños cenobios o “Casas de Oración”, que la intensa acción pastoral y misionera de estos mojes fundó y organizó en tan pocos años en todo este territorio. Pueden citarse entre otros, por estar debidamente documentada su existencia ya en el siglo XII, los pequeños monasterios o “beateríos” de Santa María de Asanza (actual As Anzas), Santa María Magdalena en Piñeiro de Cedofeita, Santiago de Reme, Santa Eulalia de Ermolfi en A Devesa y Santa María en Trabada. Fundaciones estas que, siguiendo el mismo destino del monasterio matriz de Esperautano, pasaron a depender más tarde del monasterio benedictino de Lourenzá para desaparecer con el paso del tiempo. El mismo testamento por el que el rey Ordoño III dona al conde Osorio Gutierrez, para él y sus monjes de Lourenzá, el citado monasterio de Esperautano, utiliza la expresión: “…Id sunt: Sancto Martino de Asperotani, cum omnes ecclesias sibi subditas… alia ecclesia  Sancti Stephani Rippa Masme…”. La expresión “… junto con otras iglesias que le pertenecen…” confirma por si sola la actividad de estos monjes.
La importante actividad religiosa desarrollada por los monjes del monasterio de Esperautano en la evangelización y estructuración religiosa de los núcleos rurales que poblaban esta comarca se puede deducir fácilmente de los datos que nos dejaron los documentos medievales y la propia toponimia local. Baste citar, como ejemplo, el testimonio aportado por el P. Flórez, en su obra España Sagrada, en la que cita un antiguo documento del año 916, perteneciente al archivo de la catedral de León, en el que se refiere a la iglesia de Arante como “… ecclesia Santi Petri de Alanti”. Un nombre que se corresponde literalmente con el de uno de los novicios del grupo de los fundadores del Monasterio de Esperautano, el del converso Alanti, citado en el Diploma del rey don Silo. Una prueba evidente, sin duda, de la actividad de este monje en la evangelización de las comunidades rurales de ese coto y, en concreto, de la autoría de la iglesia de Alanti, templo al que le dieron su nombre y que aún hoy conserva bajo la forma evolucionada de “Arante”. Un topónimo en el que, como es frecuente en muchas palabras, la consonante líquida – l - se cambia en  - r -, como ecclesia > igrexa, y con relajación de la - i - final en  - e -, como Rudesindi > Rosende. Y no es menos significativo, tampoco, el hecho de que esta iglesia de Arante, junto con el monasterio de Esperautano, pasara a pertenecer al monasterio de Lourenzá, permaneciendo bajo la administración religiosa y dominio señorial de sus monjes que, hasta el siglo XVIII, percibían la mitad de los diezmos de Remourelle y la tercera parte de los de Arante; un vestigio testimonial de su anterior propiedad. La actividad fundacional de los monjes de Esperautano en la cristianización de este territorio queda, asimismo, reflejada en la existencia, atestiguada ya en el siglo X en algún caso, de los muchos templos dedicados a San Esteban, advocación bajo cuyo patrocinio, compartido con el de San Martín, figuraba el monasterio de Esperautano. Entre ellos cabe citar la ermita de Santo Estevo de Augas Santas en San Cosme de Barreiros, la de Santo Estevo de Pagá en San Miguel de Reinante, Santo Estevo de Tabulata en Trabada, Santo Estevo de Rececende, Santo Estevo de Fórnea o la misma capilla actual dedicada a Santo Estevo en A Graña, heredera del primitivo patrono del citado monasterio.
            Testimonios históricos todos los citados de la importante actividad misionera de estos monjes, precisamente en aquellos lejanos tiempos de la alta Edad Media en los que aún perduraban entre las rústicas comunidades cristianas ciertos substratos de las creencias paganas que la extensa acción misionera de Prisciliano no había sido capaz de desterrar totalmente, como lo corrobora el mismo San Martín de Dumio en su obra De correctione rusticorum, dedicada a combatir ciertas prácticas, como la superstición, la idolatría, la adivinación, la brujería, etc. Sin ignorar, tampoco, el peligro que para los iletrados cristianos de esta comarca representaban las secuelas de la herejía arriana unitaria, introducida años antes por los suevos y los visigodos, así como también la adopcionista, defendida y propugnada por el obispo de Toledo, Elipando, que con el apoyo del obispo Ascarico de Braga, metropolitano entonces de las Sedes episcopales de la Gallaecia, empezaba a extenderse por esta antigua nación, y contra la que reaccionaron los monarcas desde Asturias, asesorados e impulsados por el Beato de Liébana. Una situación religiosa precaria, sin duda, que explica la razón y el motivo de esta fundación monacal por el rey don Silo en esta comarca del Eo en aquellos remotos tiempos.

Documento do Rei Silo

-

 Obras de José Mª Rodríguez

Preparándose para a acollida de turistas

Mentres que están case ocupados a tope, os bancos da zona de San Francisco tamén están a ser pintados. Chega o verán e parece que un ano máis as labores que sería desexable ter feitas con anterioridade amoréanse solapando coa ocupación do pobo por xente de fóra. Os negocios privados (algúns) van máis adiantados. Así a Vilaronta (Casa Villaronta), referente culinario turístico, invita para o día 30 ó atardecer pola apertura do local reconstituído. Está listo, como amosan as fotos desta mesma mañá.

A invitación pola reapertura, visible na porta do local.

 O edificio da Vilaronta, na r/San Francisco, remozado.

Metaenquisa 2016

Antonte, o día da entrada do verán, caeu nas miñas mans un gráfico da Voz presentando diversos resultados de varias enquisas para os catro grupos que obtiveron máis votos nas xerais de 26D.  Chamoume a atención por varios motivos, por exemplo, que consideraran a todas as entidades enquisadoras ó mesmo nivel (cando as enquisas non tiveron os mesmos medios e polo tanto, representatividade), que se centrara nos catro partidos con máis representación (favorecendo unha vez máis a asimetría entre partidos) ou que non apareceran datos do CIS, a máis de non aparecer as datas das enquisas, materia esta fundamental.
Aínda así, decidín tomar os datos e facer un pequeno tratamento: calcular o promedio sinxelo tanto das porcentaxes de votos como de escanos, obviando os anteriores peros, para construír unha especie de 'metaenquisa' en base a eses resultados presentados polo xornal. Por comparación cos resultados, cara a outras eleccións poderei facer cousas como ponderar de xeito diferente os resultados de diferentes enquisas, pero non desta.

Preséntanse destacados en vermello os mellores resultados obtidos por cada aprtido nas sondaxes, e en azul, os peores. O promedio, destacado en negro, inclúe un decimal en escanos, pois moitas veces os resultados presentan unhabanda (p.ex., 113-116) que promedio (no caso de exemplo sería 114,5)
As gráficas son indicativas, véndose as posibilidades de diferentes agregacións de escanos por pactos, e o diferente aspecto, unha vez máis, de % de votos a partidos e representación acadada.

Pasou o 21 de xuño

Estamos xa no verán. Con días espléndidos entrou. Hoxe, xa verán, as nubes enchen a cúpula do ceo. Mais onte e antonte facía calor con ceos claros a maior parte do día. Calor agobiante, dirá alguén. Agobiante para os parámetros normais de Ribadeo.
Deixo só uns cantos datos para facer a comparativa con outros anos, de chuvia e de temperatura.

En chuvia, a estas alturas levamos prácticamente a mesma chuvia caída que en todo o ano pasado, e, se exceptuamos o ano 2013, teriamos a primeira parte do ano máis chuviosa de todo o que levamos de século:

En canto a temperaturas, está sendo un ano máis ben cálido, mais quédase só en 5º lugar na serie secular:

Claro que poden verse as cousas doutro xeito. Se se toman os últimos 365 días, resulta a segunda serie máis calorosa do século, só superada pola correspondente a 2006/2007, notándose neste caso a tendencia ó aumento da temperatura media.

Hoxe é o día máis longo de ano.

O día segue a durar 24 horas, mais é o que ten máis tempo de luz, co sol sobre o horizonte. Ademais, en Ribadeo hoxe o ceo está despexado. Para desfrutar o tempo libre, se o hai. E para axudar a pasar o tempo ocupado en caso contrario. Hai unhas 16 horas de ía para desfrutar, o que pode resultar cansado, un auténtico tirón para o organismo, que se vai notando a medida que avanza a primavera ata chegar ó solsticio. Agora comezará a minguar o tempo de luz, e pouco a pouco iremos chegando ata ter só cousa de oito horas co Sol sobre o horizonte, que, por estes lares soe significar algo de luz baixo as nubes...

Mapa recollido en http://www.solartopo.com/duracion-del-dia.htm

Bo día!

Cagadas sobre branco

Amence un luns luminoso. Tiña pensado unha serie de fotos e sons, pero o tempo... Quedan como mostra tan só as nubes desta mañá e as cagadas sobre brando da fachada do edificio recén refeito na Praza de España (o do antigo Cubano) recollidas onte:

Para comezar a semana...

AO VALEDOR DO POBO DE GALICIA. Carta enviada polo grupo 'Por nuestro faro'

Deixo embaixo a carta enviada polo grupo 'Por Nuestro Faro' ao Valedor do Pobo de Galicia, como un apunte máis na historia da illa Pancha.
"AO VALEDOR DO POBO DE GALICIA 
 As persoas abaixo asinantes, [,,,] en nome propio e en representación do colectivo “Por Nuestro Faro” denuncian os feitos seguintes: 
O día 22 de Maio de 2015 o Consello de Ministros do goberno español aprobou a autorización “para uso hotelero de las instalaciones del Faro de la Isla Pancha”, según nota de prensa do Ministerio de Fomento. Na mesma nota e nos medios de comunicación dos días seguintes dase unha información incompleta e distorsionada cando se afirma que “…El proyecto sometido a tramitación por la Autoridad Portuaria…se limita al espacio disponible, en régimen de concesión, sin que el edificio del antiguo faro sufra alteración alguna”. Ou sexa, no intre da aprobación da concesión non se fala de “cafetería cubierta con estructura metálica de 47 metros cuadrados”, “carpa de material transparente”,“aparcamiento”, “papeleras”, ”banderas”,”señalización”, “fosas sépticas”, e outros elementos invasivos que fomos coñecendo posteriormente e que parte deles non figuraban no proxecto que serviu de base para iniciar o expediente e que en todo caso foron disimulados nos informes públicados e contribuiron a forxar unha opinión pública desfigurada e desinformada. O colectivo “Por Nuestro Faro” ten solicitado nos últimos meses ao Concello de Ribadeo e a Autoridade Portuaria de Ferrol- San Cibrao a documentación correspondente a esta primeira fase da adxudicación da concesión sen conquerir unha resposta clara. Concretamente desexamos ter acceso ao expediente completo para saber:1º En que intre e en que medios se publicou a convocatoria do Faro da Illa Pancha; 2º En que intre se presentou a solicitude da empresa que finalmente resultou adxudicataria; 3º Onde se realizou e cómo se publicou a exposición pública; 4º Certificacions dos procesos de exposición pública se realmente se realizaron en Ribadeo , Ferrol ou Madrid. 
O feito de que o Concello de Ribadeo e mais a Autoridade Portuaria de Ferrol-San Cibrao non nos faciliten información sobre estes datos convida a unha sospeita de posibeis irregularidades ou favoritismos. De feito o diario “El Pais” na sua edición do día 26,4,2015, ou sexa un mes antes da aprobación polo Consello de Ministros, publica un artigo de claro son partidista referido as concesións dos faros e cando menciona o faro de Ribadeo fala de “…una cafetería en una planta subterránea…” e unhas declaracions do alcalde de Ribadeo nas que di: “…es una buena noticia para el municipio y un premio…”. Ou sexa que xa se pon de manifesto dende o comezo a tendencia á ocultación, manipulación e magnificación dun proxecto concreto tanto por parte de Autoridade Portuaria como do Concello de Ribadeo, que lonxe de limitarse a xestionar os trámites preceptivos para aprobación ou non do mesmo adican un esforzo especial a facer propaganda favorable amosando un partidismo e favoritismo impropios dunha administración democrática e comprometida ca obxectividade o medio ambiente e a defensa dos veciños. Convén suliñar o silenzo do alcalde de Ribadeo durante mais dun ano, so interrumpido pola entrevista de El Pais, ao tratarse a Illa Pancha dun curruncho especialmente apreciado e visitado polos ribadenses e veciños dacarón, que figura en infinidade de fotos e mostras de tipo turístico e que ten como especial valor a conservación natural ou salvaxe ensalzada pola única presenza dos faros. Nos primeiros días do mes de Xunio o Grupo de Apoio a AGE e mais a AA VV “O TESON” denuncian a falla de información e rexistran no concello peticións de acceso ao expediente sen resposta por parte da autoridade municipal. A primeiros de setembro O TESON reitera a sua petición de información e a páxina WEB de “Por nuestro Faro” xa conta con mais de 720 achegados. 
Respecto dos documentos citados pola nota de prensa do Ministerio de Fomento do día 22 de maio ante citada debemos suliñar o seguinte: 
 1.- O informe emitido pola Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestructuras da Xunta de Galicia de 8/7/2014 está asinado pola Secretaria Xeral de Ordenación do Territorio e Urbanismo, non menciona nengún informe técnico de tipo mediambiental e cita so de pasada a inclusión dos “terreos obxecto da actuación…” na Zona de Especial Conservación do Rio Eo da Rede Natura 2000, pero evita mencionar as prescripcions dos art. 60 e 62 do Decreto 37/2014 da Xunta de Galicia que prohíben explícitamente varias das actuacions previstas no proyecto. Asemade, anque volveremos mais adiante sobre este aspecto, debemos suliñar dende agora que as condicions que exixirá a Autoridade Portuaria en materia de seguridade, sinalización, aparcamento, etc. estarán en aberta contradicción ca normativa paisaxística e da Rede Natura 2000 o que pon en evidencia unha grave contradicción no procedemento da administración ao non ter en conta normas de ámeto galego, español e europeo antes de tomar nengún acordo ou dar unha concesión como a que se trata neste caso. Como veremos mais adiante o concello de Ribadeo pedirá aclaracions sobre este informe con data 21/9/2015 pola aprobación do PXOM en decembro de 2014.
 2.- Respecto do informe emitido polo Concello de Ribadeo con data 29/7/14 a petición da Autoridade Portuaria de Ferrol-San Cibrao debemos suliñar que o alcalde de Ribadeo negou repetidamente a existencia do informe devandito e finalmenente o día 8/3/16 facilitou un pequeno extracto do mesmo con unha serie de comentarios colaterais sen facilitar unha copia íntegra.
 3.- Na nota de prensa do Ministerio de Fomento antes aludida tamén se cita un informe da “Dirección General de Sostenibilidad de la Costa y del Mar”. Debemos suliñar que non tivemos acceso a dito informe o que non deixa de ser sorprendente tendo en conta a especial sensibilidade dos ribadenses cara a Illa Pancha e o que significa como elemento social, cultural, identitario e turístico. 
Seguindo o fio dos documentos disponibeis imos comentar agora o “INFORME DE PUERTOS DEL ESTADO” emitido con data 22/6/2015 previo a aprobación pola Autoridade Portuaria de Ferrol- San Cibrao da concesión solicitada para o proxecto que estamos a discutir. Na páxina 2, párrafo 3º di o seguinte: “ …el proyecto presentado no afectará al entorno, mejorando su aspecto y garantizando su conservación”. Dende o noso ponto de vista resulta como mínimo sorprendente tal afirmación procedente do organismo Puertos del Estado cando oito días mais tarde o mesmo organismo vai exixir unha serie de condicions que afectan ao entorno dun xeito absolutamente negativo, como son a entrada de automoveis, a cartelería, papeleras, medidas de seguridade etc. Non se entende que non se tomen esas prevencions con anterioridade ao acordo de concesión da semana seguinte por un motivo elemental de coherencia e economía da administración pública, e non deixa de semar dúbidas sobre a posible parcialidade que suxerimos anteriormente. Na páxina 4 menciónase a cafetería nos garaxes e unha carpa desmontable “con un impacto nada significativo sobre la situación actual ya que la nueva estructura desmontable será transparente y las partes rígidas pintadas de forma que se mimeticen con el ambiente”. Sobre este párrafo temos que reiterar alguns dos argumentos expostos anteriormente ademais de insistir na forte sospeita de parcialidad por canto a presencia dunha carpa na Illa Pancha, por moita transparencia e mimetización que lle queira imaxinar é un elemento distorsionante de enorme magnitud cun impacto paisaxístico negativo de primeiro orde. Este elemento mais os que xa citamos e han aparecer nas condicions da concesión dibuxan un conxunto de reformas ou alteracions da illa que exixirían unha avaliación conxunta da que ate agora non tivemos coñecemento e que tenderá a ser esquecida cando en xaneiro de 2016 a empresa solicitante presente o proxecto desdoblado en dous intentando camuflar os impactos ambientais a través da tramitación independente de dous proxectos (reforma do Faro e cafetería) e grazas á tolerancia das administración local, autonómica e estatal que non so non teñen en conta os impactos ambientais engadidos senón a inviabilidade do proxecto conxunto e ainda mais de dous proxectos separados. A posibilidade de que se obtivese licencia para realizar un dos proxectos e non o outro sería o resultado da incoherencia deste procedimento admitido polas administracions devanditas, como veremos mais adiante. 
Na páxina 5 figura un apartado que se titula “Evaluación económico-financiera” A este apartado adicanse exactamente duas líneas e media que imos reproducir: “El promotor de este proyecto ha presentado un resumen de su análisis de viabilidad económico-financiera, según el cual el beneficio bruto previsto de la explotación sería positivo a partir del tercer año de la explotación”. De este texto despréndese que os responsabeis de Puertos del Estado non consideraron necesario contrastar os datos da empresa solicitante. E sin embargo dende o noso ponto de vista este tema é un dos determinantes da rexeita social do proyecto, ademais dos impactos negativos dende o ponto de vista medioambiental e paisaxístico. A Illa Pancha é un lugar privilexiado da natureza, cunha beleza de conxunto extraordinaria na que a ponte, os faros, o rochedo, a rompente do mar etc. constituen un un espazo irrepetibel e rechamante. Pero é un lugar, como tantos nas costas galegas para visitar e dar a volta. Pola sua situación está exposta a tódolos ventos, temporais, choivas, etc. especialmente batida sen negúnha protección polos temporais do noroeste predominantes. Segundo datos da Estación Meteorolóxica da Escola Pedro Murias (parroquia de Vilaframil-Ribadeo) entre o 1.1.2003 e o 31.12.2013 choveu o 47 % dos días e entre 2002 e 2015 – ambos inclusive – o vento sobrepasou os 30 km/h o 56 % dos días, debendo suliñarse que a estación meteorolóxica da que proceden estes datos está rodeada de edificios e outas árbores, de xeito que non é difícil comprender que os ventos na Illa Pancha serán moito mais fortes. O artigo 84, apartado d) do R.D. Legislativo 2/2011 de 5 de Setiembre, Texto Refundido de la Ley de Puertos del Estado y de la Marina Mercante exixe unha “Memoria económico financiera de la actividad a desarrollar en la concesión” Dende o noso ponto de vista a devandita memoria económico financiera non pode eludir unhas condicions climatolóxicas tan adversas e so basarse en criterios subxectivos que obvian esta realidade natural, maiormente tendo en conta que as instalacións teñen unha dimensión mínima (duas habitacións ou suites) e uns outos costos fixos de mantemento, persoal, etc. Resulta altamente rechamante que as autoridades de Puertos del Estado, e maiormente do Concello de Ribadeo non reparasen neste feito e sigan dándolle para diante a este proxecto ainda a risco de iniciar alguna acción descabellada na illa con resultados presumiblemente irreversibeis. 
O día 30/6/15 o Consello de Adminstración da Autoridade Portuaria otorga a concesión da Illa Pancha dacordo co expediente C-770 e cas prescripcions establecidas no documento da concesión . Trataremos de non repetirnos nos comentarios aos documentos da concesión. Na páxina 2 “Obras e instalaciones a ejecutar” citanse a “rehabilitación interior y de fachada del faro…”, “acondicionamiento del garaje existente y antigua rampa…”, “ejecución de una rampa de acceso…”, “instalación de una terraza…”,” habilitación de una zona ajardinada…”, o que supón as conseguintes obras nas seis parcelas previamente definidas, en contra das repetidas declaracions según as cais a única actuación era no interior do Faro, polo que se confirma a existencia dunha versión blanda ou edulcorada do proxecto cara á galería que contrasta ca versión real moito mais agresiva co medio. Neste contexto temos que suliñar as declaracions do alcalde de Ribadeo ao considerar que o proxecto era un premio do Ministerio. Na mesma páxina, mais adiante, figuran unha serie de prazos para a entrega do proxecto constructivo e a execución das obras amplamente rebasados no intre de redactar estas liñas. Estamos de novo diante dun exercicio de unha tolerancia especial por parte das administracions da que se beneficia a empresa adxudicataria. Na páxina 3, no apartado “Obligaciones de carácter general” aparece unha formulación que deixa estupefacto a calquer observador obxectivo e imparcial cando di “El concesionario es conocedor de las obligaciones que implica la pertenencia de la isla a la Red Natura 2000”. Non imos facer nengun comentario sobre está estrambótica declaración, simplemente suliñar que non hai nengún informe previo no que se expoñan polo miudo cales son implicacións da pertencia da illa á Rede Natura 2000, simplemente porque as administraciones implicadas non tiveron en conta este tema e polo tanto o concesionario non está obligado por ninguna disposición concreta neste asunto e pode facer a libre interpretación que lle resulte mais acaida. Esto é o que se desprende desta pomposa declaración: fume de carozo. Mais adiante fálase do “número máximo de vehículos…plazas habilitadas… nunca mayor de 4…” Ou sexa un aparcamento de catro prazas ás que poden sumarse os vehículos autorizados, proveedores, etc. Anque non o di esto chámase un aparcamento “mimetizado” cos existentes nas zonas urbanas e consiste nun paso mais na urbanización e destrucción da illa para a sua explotación privada, con absoluto desprezo das normas de protección paisaxística, das prescripcións da Rede Natura 2000 e das recomendacións da Reserva da Biosfera Rio Eo, Oscos e Terras de Buron, á que pertence a Illa Pancha, formando parte da Zona Nucleo da Ria de Ribadeo da que trataremos mais adiante. Nas páxinas seguintes describese a cartelería que contabilizamos en mais de vinte elementos, papeleras, cámara de vixilancia etc. que xa citamos de cuxos impactos non nos imos repetir. 
O día 9 de Setembro de 2015 a empresa concesionaria presenta a solicitude de licencia municipal no Concello de Ribadeo para a obra : “ Reforma interior do edificio do Faro da Illa Pancha para creación dun apartahotel e ampliación do garaxe para a instalación dunha cafetería”. A esta documentación segue un informe do arquitecto municipal e unha resposta do alcalde ambos con data de 21/9/2015 que imos resumir. O informe do técnico di: “ é necesario correxir unha serie de deficiencias observadas na citada documentación, antes da concesión da licenia municipal…” 1.- O informe sectorial da Secretaría Xeral de Ordenación do Territorio de 8/7/2014 non é válido porque fai referencia a unha situación urbanística anterior, modificada pola aprobación posterior do PXOM. 2.- O informe sectorial do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente de 5/3/15 fai referencia ao art. 72.1 do texto refundido da Lei de Portos no que se autorizan excepcionalmente o uso de espazos similares á Illa Pancha “siempre que no se realicen nuevas edificaciones” . E dado que no proxecto presentado no concello figura unha cafetería e outras actuacións o técnico municipal solicita que o Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente emita un novo informe no que se aclare “si resulta favorable o informe para o proxecto completo”. Ademais pídese un informe do organismo con competencia en materia de paisaxe dado que segundo o Plan de Ordenación do Litoral de Galicia a parcela atópase dentro da Rede de Espazos naturais de Galicia. O informe do alcalde de Ribadeo require ao solicitante para que aporte a documentación devandita. Non existe informe de técnico de medio Ambiente nen referencia alguna á Rede Natura 2000. Tampouco existe nengun requerimento nen petición de información sobre a viabilidade económica do proxecto e sostibilidade futura. 
O día 15 de decembro de 2015 ten lugar unha entrevista entre o alcalde e tres funcionarios con catro representantes do colectivo “Por Nuestro Faro”. O expediente ou parte del está enriba da mesa pero aos representantes do colectivo non se nos permite mais que botarlle unha ollada rápida a algunas partes. O alcalde non manifesta nengunha opinión limitándose a repetir o de que a licencia deberá concederse se os informes son favorables. A xuntanza dura uns 20 minutos “porque tiñan outra mais tarde”. A o dia seguinte facilitanse alguns dos documentos que citamos anteriormente. O dia 20/4/2016 o alcalde notifica por correo electrónico á representante do noso colectivo que podemos ter acceso ao expediente, pero á marxe da amabilidade dos funcionarios so se nos facilitan algúns documentos, non a totalidade do expediente. Un ano despois de solicitalo por primeira vez e dous anos despois de comezala tramitación. 
O día 18/1/16 o Instituto de Estudos do Territorio da Consellería de Medio Ambiente da xunta de Galicia emite informe sobre “Adecuación ao Plan do Litoral de Galicia de usos cualificados como compatibles”. Debe suliñarse que nos meses anteriores aparecen na prensa varios escritos do colectivo “Por Nuestro Faro” denunciado a falla de informes relativos á Rede Natura 2000. O informe do Instituto de Estudos do Territorio fai referencia ao Plan de Ordenación do Litoral e cita por primeira vez a situación da Illa Pancha na zona 2 da ZEC Rio Eo dentro da Rede Natura 2000 e os artigos correspondentes de aplicación. Pola sua extensión non podemos reproducir este infome, pero debemos suliñar que adica un amplo espazo a resaltar os valores paisaxísticos da illa e os riscos dunha actuación como a prevista. Nas suas conclusions nos pon obxeccions respecto das obras no faro pero é mais restrictivo respecto das restantes actuacións se ben non se manifesta rotundamente sobre delas. Entendemos que unha actuación como a prevista nun espazo tan singular como é a Illa Pancha deberá ter unha avaliación mais clara e comprometida e unha rexeita contundente por parte do Instituto de Estudos do Territorio. 
O día 12/4/16 a Autoridade Portuaria Ferrol-San Cibrao emite informe respostando ao concello de Ribadeo sobre unha petición recibida o 18 de Marzo de 2016, na que se solicitaba un novo informe da Dirección Xeral de Sostibilidade da Costa e do Mar do Ministerio de Agricultura, Alimentacion e Medio Ambiente, trala presentación dos novos proyectos desdoblados pola empresa concesionaria. A resposta da Autoridade Portuaria pertence ao xénero alucinatorio: según eles a concesión foi tramitada correctamente no 2014-15 e os cambios ou desdoblamientos de proxectos non merecen comentarios. Descoñecemos se o concello de Ribadeo vai dar por válida unha resposta tan absurda habida conta de que a nova situación administrativa creada pola presentación de dous novos proxectos que poden considerarse independentes, racha totalmente co expediente anterior cuxa anulación solicitou voluntariamente a empresa interesada e polo tanto debera iniciarse dende o comezo todo o proceso de concesión con exposición pública incluida. Entendemos que o concello debera someter esta situación a un novo estudo do procedemento administrativo. O contrario supón un trato de favor á empresa solicitante en perxuicio dos dereitos dos veciños e da conservación da Illa no seu estado actual. O dia 20/4/16 o alcalde comunícanos que un mes antes a empresa concesionaria ten solicitado a anulación do expediente anterior presentando dous expedientes diferentes para a obtención de duas licencias, un para as reformas no edificio de antigo faro e outro para as restantes actuacións. Dende o noso ponto de vista trátase dunha artimaña administrativa que non ten en conta en primeiro lugar o impacto conxunto das actuacións e dos seus resultados posteriores e en segundo lugar a viabilidade económica dos proxectos en conxunto e por separado. Esta omisión supón un manexo viciado dos expediente que pode traguer, como dixemos antes, o comezo dalgunhas obras e actividades que rematen deixando unha degradación irreversible da Illa Pancha. Para rematar imos comentar brevemente que a Illa pancha pertence á Zona Nucleo da Ria de Ribadeo dentro da Reserva da Biosfera, que comentamos anteriormente. A Zona Nucleo é o espazo mais singular da reserva, onde se recomenda que as normas de protección do medio e sustentabilidade dos proxectos se apliquen de xeito estricto. O Foro de Participación Social da Reserva da Biosfera tivo unha xuntanza recientemente na que se presentou unha denuncia sobre a inviabilidade e a degradación do medio do proxecto que comentamos recibindo varias intervencions favorabeis e o compromiso dos responsabeis políticos de facer un seguimento do problema, pero ate agora na instrucion dos expedientes a Reserva da Biosfera non tivo nengunha acolleita. 
CONCLUSIONS E PETICIONS AO VALEDOR DO POBO DE GALICIA 
 1.- Que por parte do Concello de Ribadeo e da Autoridade Portuaria se nos facilite a consulta do expediente completo, dende os primeiros trámites ate os últimos informes. 
 2.- Que pola autoridade correspondente se emitan informes sobre a implicación das normas da Rede Natura 2000 no proxecto que discutimos. Que as conclusións de ditos informes sexan motivadas e concretas. 
3.- Que os informes que afecten aos aspectos medioambientais do proxecto valoren todolos elementos do mesmo e os impactos previsibeis da actividade e non so aspectos parciais e secundarios. 
4.- Que a memoria económica e de viabilidade teña en conta as limitacións climatolóxicas da Illa Pancha e a pequenez dun hotel de duas habitacions ou suites. 
5.- Que se teñan en conta as recomendacions da Reserva da Biosfera en materia de sostibilidade e medio ambiente."

Tráfico, multas, infraccións... comentarios

Non hai 48 horas que saíu a nota de prensa do concello "infraccións de tráfico".
Se hai algunha resposta debe producirse no xornal de hoxe, e non vexo tal na edición dixital. Máis coido que debera.
A nota da conta de 302 infraccións multadas (algo que non di a nota, pouis iguala infracción e multa, cousa que é evidente que non ocorre en moitos caos) dende o 1 de xaneiro ata o 1 de xuño deste ano, contra as 451 do ano pasado no mesmo período, un 33 % menos (33,04%), mentras a nota do concello fala de case un 35%.
O caso é que claquera que ande polas rúas de ribadeo sabe que no que levamos de ano non baixou o tráfico en relación ó ano pasado, senón que máis ben viuse subir. E a concencia cidadá tampouco parece que experimentara grandes cambios, en contrado que di o alcalde na nota, nin se ven os efectos de cambios semellantes. Logo, a que se debe o menor número de multas que se airea? Os comentarios van máis ben cara á menor eficiencia (non se fala de eficacia, esa verba parecida pero de significado diferente) á hora de poñer multas. Outro xeito de enfocalo: entón, poñíanse antes multas de máis, agora de menos ou en ambos casos o número foi de máis (ou de menos)? Este ano déronse os números, mais falta a comparativa con anos anteriores. Quizáis a razón sexa que a instalación da zona azul xenerou máis de 1/3 do total de multas, e non estaba aí na primavera de 2014, motivo polo que apostaría que no 2015 houbo un aumento de multas, que agora se baixa.
En canto á composición da lista de multas, aclara a nota da alcaldía que 182 (o 60%) foron postas por estacionamentos en zonas prohibidas, 108 (o 36 %) por facelo en zonas reguladas (a zona azul), quedando entón un total de 12 multas para outra tipoloxía (2 por conducir falando polo móbil, 3 por conducción neglixente...). Ou sexa, as multas de tráfico son en realidade multas de aparcamento. E non se te a precepción de que o aparcamento mellorara.
Indo a outra característica das multas, aclárase na nota que o domicilio dos conductores é de fóra de Ribadeo nun 62% dos casos, fronte a un 37% de Ribadeo. Evidentemente, falla o redondeo, pois habería un 1% de domicilio descoñecido. O aceptar ese 1% como efectivamente de domicilio descoñecido implicaría que de saída, xa non se cobran todas as multas (non impagos, senón que non se pasan ó cobro), o que abriría outra vía de discusión. De calquera xeito, hai moita máis xente de fóra, o que indicaría que os de Ribadeo somos máis cumpridores. Coñecemos mellor o pobo, onde aparcar... mais, por que entón hai a sensación de ver moita xente ou coches que soan cando nos percatamos de atrancos no tráfico ou en xeral, cousas que consideramos infracción?
Remata a nova dando conta de que son 204 infraccións leves (67,5%), 97 graves (32,1%) e 1 moi grave. Somos boa xente...

Irmandiños, Ribadeo

Vai ser a xuntanza anual da cooperativa Os Irmandiños, e a conto dela os medios teñen recibido información  previa, que difunden.
A cooperativa é tratada como un referente do cooperativismo en Galicia, algo que, co permiso de Coren, coido que ten algo de realidade. Nada diso aparece na web da cooperativa, que é totalmente comercial e cunha mínima información sobre o nacemento da cooperativa. Tampouco nngunha referencia a Ribadeo, dirección fiscal que nas novas tan pronto se ve favorecida como tal nos bos momentos como esquecida nos malos: aí están as informacións sobre a contaminación do CAVI (Centro de alimentación vacuno Irmandiños) á que me teño referido unhas cantas veces (por exemplo, aquí) ó longo do tempo ou o aluguer ó concello dun terreo (longo tempo abandoado xa)  para unha plantación de froitos silvestres. con subvención europea e rendemento inexistente (pois non chega a terceiromundista, non se plantou)
Os irmandiños, din as novas publicadas, vese afectada pola crise láctea, algo que adiantaba de xeito máis contundente un comentario deixado no blog aló polo comezo do ano 2009 nunha entrada sobre a opacidade dos datos, en particular, na economía ribadense.

O descenso, coido, está case desenganchado da crise do sector lácteo debido á importnaci doutras actividades que foron nacendo arredor da principal. Así, mentres que baixan as vendas de pensos, fertilizantes e servizos agrícolas, os ingresos da tenda seguen aumentando (aínda que só de xeito residual), e a gasolinera, aínda que ocn atrasos pola crise, pronto estará lista para competir coa instalada en Ribadeo, as dúas da área comercial do Vilar e outras máis tamén próximas.
En fin, a cooperativa é unha empresa con 1091 socios e 91 empregados máis oito membros do consello rector (74% do persoal, varón), cun patrimonio estimado en 7,2 M€, despois de incrementarse o pasado ano en case medio millón de € (6,78 %), o que levaría a unha 'ganancia' de arredor de 1,5% sobre facturación.
--
Nota posterior:
Hoxe mesmo sae unha nota na web do concello na que, a conta dunhas declaracións do alcalde de Barreiros aparecidas na prensa tamén hoxe, o rexedor de Ribadeo se enzarza con el a conta dos lixiviados verquidos no CAVI, que como dixen enriba, é unha sección de irmandiños.

ESCUDO DA CASA DE CRISTOS. Francisco José Campos Dorado

Á beira da estación de autobuses, baixando pola estrada que vai a Vilaselán, no barrio das Barreiras, atopamos a Casa de Cristos, unha ampla casa solarega cun hórreo típico de Ribadeo unido á estancia principal por un corredor-ponte sobre un portón de entrada que da acceso ó que deberon de ser as cuadras e a palleira. Na fachada frontal que da á estrada, á beira dunha fiestra da planta alta, hai unha pedra labrada, a modo de escudo, de cantería de grao groso, que aínda que está cuartelada en cruz, parece non ten que ver coa heráldica, senon máis ben con algúns aconteceres dos seus primitivos donos, presumiblemente relacionados con algunha orden relixiosa. A simboloxía, ó saírse dos cánones heráldicos, é moi enigmática para un lego en mística, pero representa un reto a interpretación da historia que nos está contando, a cal trataremos de explicar tal como nós a percibimos polo que vemos, sinxelamente para amosar o que hai, pois quizais alguén que o vexa, poida aportar outras interpretacións distintas ás que eiqui se dan.

Imaxe da zona, centrada na casa de Cristos

No primeiro cuartel, vese un home a pé que camiña cun can ou cun lobo pasante a sinistra (¿refírese a San Francisco?) e parece que empuña na man sinistra un bastón con algo colgado (¿un bastón cunha cabaza de peregrino?) e sobre o brazo destro, cara atrás, hai unha aspa ou sotuer (figura heráldica de honor) No segundo cuartel, enigmático como ningún dos outros, aparece unha especie de marco con base, parecido o taii xaponés ou chino, no que aparece amarrado por alto ou polos brazos algo que poidera ser un “medio gong” ou unha figura ¿humana? semicaída e flaxelada ou preparada para flaxelar. ¿Refírese a algún misioneiro que sufriu martirio por aquelas terras do sol nacente?

No tercerio cuartel, hai algo parecido o JHS (Jesús Hombre Salvador) que é un monograma resultante da abreviatura do nome de Xesús en grego IH∑ (Iota eta sigma) que o pasar ó latín quedou IHS. San Ignacio de Loyola, fundador da Compañía de Xesús (Xesuitas), usábao como selo xeneralizo engadíndolle unha cruz na asta da H (tal como se ve nun dos catro dinteles labrados da casa, sin dubida da Orden, que data do ano 1759, de Cacabelos de Abaixo, hoxe o Amodiño). San Ignacio poñíalle ademais por debaixo, no seu selo persoal, unha media lúa coas puntas para arriba, entre duas estrelas, de dificil intrepetación. Este símbolo fíxose frecuente nas portadas de libros, paredes, dinteles, altares, igrexas e casas da Orden, como homenaxe o cabeza e titular da Compañía de Xesús. Entón, ¿a casa de Cristos foi a casa dun misionero xesuíta en China?

No cuarto cuartel, móstrase unha cruz entre catro aspas. A cruz de brazos iguais é similar, na forma, á que porta a bandeira de Suíza, máis que á que porta a bandeira de Grecia, que é de brazos máis delgados.

No “Ribadeo Antiguo” de Francisco Lanza, vemos a partires da páxina 109, os escudos ou “pedras de armas” de Ribadeo (como Lanza lles chama). Entre elas está o debuxo deste escudo que hoxe nos incumbe, e que o debuxante de primeiros do século XX, puido ver en mellores condicións ca nós, pois non estaba tan roído pola erosión, interpreta o que ve, como sigue: debuxa no primeiro cuartel unha árbore e ó pé un lobo pasante a sinistra, e os lados figuras distintas. No segundo cuartel debuxa unha torre almenada cunha media lúa en cuarto minguante, como diría un astrónomo, pero que no arte da heráldica chámase un “crecente contornado” cuxas puntas miran a sinistra. No terceiro cuartel debuxa unha extraña figura, e no cuarto cuartel unha cruz que apoia na bordura. Ningún destes cuarteis está explicado na inestimable obra de Paco Lanza.

Si houbera que interpretalo con algo semellante na heráldica, diríase que ten que ver cunha rama familiar dos Cruz-Montenegro, polo primeiro cuartel dos Montenegro de Pontevedra e polo cuarto cuartel dos Cruz. Pero para iso, habería que interpretar o “peregrino” que hoxe se percibe e as figuras destras tapadas con cemento, como unha árbore con dúas ramas a cuxo pé está un lobo pasante, e obviar as figuras sinistras e destras. A cruz do cuarto cuartel, debería estar orlada de oito vieiras en vez das catro aspas que se ven claramente neste cuartel. Por tanto a interpretación heráldica sería moi forzada.

Fachada co hórreo e escudo (no centro esquerda da foto), na estrada das Barreiras.

Por outra banda o segundo cuartel, interpretado, como en Lanza, por unha torre (na que non aparecen hoxe por ningures as almenas) cunha lúa (dubidosa) no medio, podería ser algunha rama particular da liñaxe dos Rosón. E o cuarto cuartel pode referirse a varias liñaxes de apelidos, tales como: os Abraldes, Albergaria, Armesto, Lugo, Meira, Sarela ou os Trabada, coa particularidade de que as cruces non se asemellan, pois no arte da heráldica danse formas máis repinicadas nas terminacións dos brazos da cruz.

Resumindo, e segundo nós o vemos, antes que unha “pedra de armas”, parece máis ben, unha pedra labrada que trata de contarnos unha historia, apaixoante sen dubida, que debe de ser desenrolada, cuartel a cuartel, tal como o facían na miña infancia aqueles manciñeiros e vendedores ambulantes que viñan o mercado dos mércores, e que ían pasando as láminas con “cantares de cego”, cunha vara ou cun punteiro, na concurridísima praza de Ribadeo, aqueles homes que tanto explicaban a voz en grito ou a modiño, vidas de Santos, como tremebundos aconteceres de algo extraordinario... ¿pero qué nos está contando esta pedra labrada?

Sería interesante poder investigar este capítulo de historia antiga, nese arquivo e biblioteca centenaria dos padres Xesuítas: cal foi a súa relación con Ribadeo, qué relevancia tiveron na vida do pobo, e por qué non quedou nada escrito o respecto, ¿ou sí quedou e non sabemos onde está agochado? ¿Quen construíu a casa das Barreiras e por qué escribiu na pedra esa enigmática e hoxe descoñecida historia? E ¿a casa do Amodiño que tantas marcas visibles e inequívocas deixou da súa procedencia relixiosa orixinal? ¿Ten algo que ver coa celebración do Santo Encontro da Semana Santa perto desta casa, e que se predique desde un balcón próximo e se celebre na Praza de Abaixo ou da Constitución de 1812 porque alí tamén estaba a Casa do Concello? ¿Están relacionadas ámbalas dúas casas e as súas vivenzas? ¡Quen sabe!

A Casa de Cristos, hoxe

A PROFANACIÓN DA ILLA PANCHA, artigo de José Mª Rodríguez

Profanum, palabra derivada directamente do latín, componse de dous elementos: pro-fanum, e dicir, fora do templo. Usábase, pois, para referirse con ela a ese lugar que está nas aforas do templo. E de aí o seu derivado, profanado, termo que se emprega pra referirnos a un lugar sagrado cando, por algunha acción prohibida, se fai mal uso del, e se lle da o cualificativo de profanado.

Hai dúas maneiras de ver a Illa Pancha de Ribadeo. Unha, como espazo de explotación económica e comercial. E nesta espiral de materialismo galopante na que a sociedade moderna está mergullada, non faltan persoas, e mesmo administracións públicas que, carentes de outras posturas mais nobres, só ven esta illa como unha posibilidade mais de lucro económico, e dispostos a súa profanación. Pro hai outra forma de vela. Pra sociedade en xeral, e moi especialmente prás xentes de Ribadeo, que naceron e medraron ó seu carón, a Illa Pancha é moito mais ca iso. É un fermoso espazo paisaxístico, hoxe incluído entre os moitos e fermosos elementos patrimoniais, históricos e culturais, dos que goza Ribadeo e que a xente necesita e quere continuar disfrutando.
A contemplación desta illa, co seu faro vixía de navegantes, é unha fonte de inspiración dos sentimentos mas nobres do home. E o home non só vive de pan. O seu compoñente inmaterial e vital necesita o alimento do seu espíritu. Necesita vivir dos soños e ideais que desenrolen a parte mais nobre do seu ser.
A Illa Pancha e un ben que soubo despertar no pasado, e aínda hoxe desperta, en moita xente a súa sensiblidade ante tanta beleza, os sentimentos mas nobres da súa alma. E así, foi vista e cantada por trobadores, literatos, poetas e famosos pintores. Xentes, ós que a súa romántica soidade, o seu fermoso paisaxe, a paz interior que infunde no home e os seus encantos quedaron expresados na súa poesía, composicións literarias, artísticas fotos ou pinturas famosas.
A elección do futuro da Illa Pancha non debería ser dubidosa. Forma parte do patrimonio espiritual e sentimental das xentes desta comarca e a eles lles pertence. Pra adicarse ó proveito material e explotación comercial dos bens humanos hai outros espazos mais axeitados e menos daniños. Seguir por ese camiño sería entregar ó beneficio privado unha parte da alma do pobo. E a alma, os seus soños e sentimentos, non se poden privatizar pois son patrimonio do espírito. 

 Obras de José Mª Rodríguez

 

Un par de fotos de G. Gómez para comprender o Fiouco

O par de fotos anterior (ampliables premendo co botón dereito do rato) poden servir de mostra complementaria ó artigo 'O Fiouco, néboa explicada (que non resolta)'. Foron tomadas esta fin de semana dende a subida de Vilanova ó Fiouco cara á zona entre Pena Corveira e A Valiña, amosando o mesmo fenómeno que produce a néboa no Fiouco: o arrefriamento de aire húmido e quente ó subir pola ladeira do monte, desparramándose sobre a parte alta, mentres na parte baixa está con boa visibilidade.

Unha presentación curta sobre o faro

2060610 faros patrimonio da humanidade from Antonio Gregorio Montes
O pasado venres tivo lugar a táboa redonda 'Faros, patrimonio da humanidade' na Casa das Letras de Ribadeo. Deixo a presentación anterior como resume en canto ó que se falou en relación coa illa Pancha. Hai que miralo como notas para unha pequena charla máis que como algo rematado para ler. A ligazón para ler directamente na plataforma de presentacións é http://www.slideshare.net/AntonioGregorioMonte/2060610-faros-patrimonio-da-humanidade

O acto repetirase próximamente en Viveiro. 

Resultados da enquisa para o 26J

Cerrada a entrada de datos, 39 participantes na enquisa para o 26J. Se imos a considerar a proporcionalidade, en relación a España as enquisas terían que ser de abondo máis de 100 000 persoas para gardar a proporción, co que, nese sentido, conseguiuse unha participación elevada.
Aínda así, por representación estatística e outros detalles non menos importantes, como acceso e práctica de internet e a súa relación coa idade, os resultados non son máis que indicativos. Por ese motivo me limito aquí a reproducir as dúas gráficas principais, deixando para quen queira o acceso ós datos en bruto, e non usando polo momento a folla de cálculo para obter máis relacións.
Coas limitacións (grandes) indicadas, os gráficos de abaixo indican un ascenso da marca de UP, (en Ribadeo, as Mareas), que en intención de voto darían o célebre sorpasso ó PSOE sin consideración ningunha á marxe. O gráfico, que amosa unha victoria clara de Podemos, vese matizado polo segundo gráfico, que representa o que a xente cre que vai pasar. Nel nos atopamos que a xente cre claramente na victoria do PP, por riba das Mareas/UP.
Queda por diante toda a campaña electoral, pero coas indicacións da enquisa, salvo terremotos electorais, as forzas en loita en Ribadeo son dúas, abondo por riba do resto.

E mañá venres, táboa redonda aberta a toda a cidadanía: Faros, patrimonio da humanidade

A falta de poñer aquí mesmo unha presentación-resume relacionada coa illa Pancha, deixo a convocatoria do acto 'Faros, patrimonio da humanidade', que terá lugar mañá ás 20 horas na Casa das Letras de Ribadeo (e que terá continuidade en Viveiro máis adiante)

Faros: Patrimonio de la humanidad

Objetivo.

1. Crear y movilizar, la conciencia social de los ciudadanos, sobre sus derechos. En democracia, los partidos políticos son tan sólo intermediarios entre el poder popular y el poder de las Instituciones Públicas. Los Gobiernos administran y los ciudadanos siguen siendo los depositarios del poder, los derechos y el patrimonio.

2. Galicia no puede ser objeto economicista de un modelo capitalista, capaz de vender lo que pertenece al pueblo.

3. Democracia, no es sólo votar cada cuatro años. Es participar. Ser consultado.

4. A Mariña, antigua provincia de Mondoñedo, cuenta con la costa más al norte de la península Ibérica. Su paisaje, sus elementos naturales, sus edificios históricos, son santo y seña de identidad y un preciado valor sobre el que no caben actuaciones mercantilistas.

5. Los faros son auténticas "catedrales de la costa". Su emplazamiento, arquitectura, historia o leyendas, relación con la mar, estética desde tierra, aire o mar, conforman un conjunto de hechos a los que no se puede aplicar "gestión" privatizadora, a inventario de un turismo arbitrario, basado en pelotazos y carente de respeto con la cultura y nuestras tradiciones marineras.

Método.

Mesa redonda mediante la fórmula de un moderador-provocador que pone sobre "la mesa" una serie de preguntas a los participantes y abre el debate entre tales y el público asistente. Al final, se elaboran conclusiones que se hacen públicas.

Se procurará, ser concisos, para que haya muchas intervenciones y se genere un ambiente de máximo interés por el asunto en defensa de nuestros faros, lo que no significa que seamos reaccionarios y dejemos caer unas señales marítimas que por avances tecnológicos, han sido superadas; pero que pueden y deben ser el continente de actuaciones socio culturales que formen parte de la oferta cultural a la ciudadanía.

Cuestionario.

¿Desde la historia, podemos considerar a los faros como edificios singulares integrados en el paisaje de la Galicia costera?

¿Qué relación identitaria hay entre Illa Pancha y la Ría de Ribadeo?

¿Qué formulas deben adoptarse para decidir el uso, disfrute y adecuación de los faros teniendo en cuenta los cambios que se han producido en los procedimientos de comunicación para la navegación marítima?

¿Qué está pasando con el faro de Illa Pancha?

¿Es el Ministerio de Fomento dueño del Faro de Illa Pancha y disponible para decidir su futuro en el marco de la hostelería?.

¿ Cómo es posible que Medio Ambiente y la Delegación de Costas puedan permitir determinadas actuaciones en Illa Pancha?.

¿Hay alguna relación economicista entre el fenómeno de Auguas Santas- Las Catedrales- y lo que se pretende hacer en el faro de Isla Pancha?. ¿Puede tratarse de una acción privatizadora de un espacio patrimonio de la humanidad?.

Constitución de la mesa redonda.

Antonio Gregorio. Profesor. Activista de O Tesón.

Xoán Guerreiro Vázquez. Licenciado en Bellas Artes. Artista plástico perteneciente al movimiento denominado de la "pintura realista".

Una representante de la ciudadanía, aun por determinar, será una dama comprometida en la defensa de los derechos de Galicia como pueblo y Comunidad con Derechos Históricos.

Moderador:

Pablo Mosquera. Médico. Escritor. Coordinador de el colectivo cultural Os Aventados.

Cita.

Viernes 10 de junio del presente 2016, en La Casa de las Letras de Ribadeo, a las 20 horas. Abierto a todo el público.