30 de xuño, domingo pola paz. E por unha Galicia sustentable

    Collo a primeira parte do título. Hoxe tivo lugar unha concentración pola paz. Outra. Pola paz en Palestina, en Ucraína, en Darfur. Tres exemplos (o primeiro, xenocidio) de guerras, de lugares que necesitan paz para ser humanos. Quince persoas baixo o sol preto de dúas terrazas con abondas máis baixo as sombrillas.

    Algunha foto de hoxe no Cantón e algunha palabra das que se dixo cara ó final na concentración.

 

    E máis aló, a case douscentos quilómetros, xente que tamén tería estado na concentración en Ribadeo, o mesmo que a xente concentrada en Ribadeo tiña un lugar na súa cabeza para a concentración de Santiago arrodeando o edificio da Xunta,  protesta e petición: Altri non, Ulloa Viva. Fotos recibidas hai un anaco.

ALCOA, UN PROBLEMA PARA A NOSA SAÚDE. Pablo Mosquera

ALCOA, UN PROBLEMA PARA A NOSA SAÚDE

Pablo Mosquera

A incertidume que vive a factoría de Alcoa afecta a todo o legado que deixa detrás súa, incluíndo a “balsa de barros vermellos”, un depósito onde teñen rematado durante cuatro décadas todos os residuos químicos e non químicos despois de limpar a bauxita para extraer alúmina. Esta alúmina introdúcese en cubas electrolíticas que a transforman en aluminio líquido que se leva ós fornos de fundición para crear aluminio primario.

O transporte destes lodos faise en camión por unha estrada local que acusa xa os anos de idas e vidas destes transportes e a súa carga. A zona está cuberta dunha capa de arxilla vermella que en días de vento soe expandirse por todo o lugar, contaminando as parcelas privadas a máis de ocasionar molestias nas mucosas. 

Agora, e en previsión dun aumento na produción, a idea é ampliar a balsa para aumentar o almacenamento. “Claro que hai auga nesa balsa de barros, pero é augua procedente da chuvia e de regatos que van a parar alí”. “Esa auga é bombeada a uns depósitos para ser tratada e enviada ó mar a través dun emisario”.

O comité de Alcoa San Cibrao ten informado de que a Consellería de Sanidade catalogou a balsa de barros vermellos (Depósito de barros rojos, DBR) dA Mariña como “residuo perigoso”, polo que agora urxe á compañía a facer inversións para su ampliación.

Nun comunicado, o comité insta a que, á espera do trámite medioambiental, Alcoa aprobe “de forma urxente” a inversión do proxecto de ampliación do DBR ate a cota de 104 metros, catro máis da actual. Esta solicitude do comité procura “comezar de inmediato coa contratación das empresas concesionarias da obra e o acopio de materiais e maquinaria”.

Asociación pola Defensa Ecoloxista de Galicia: “O complexo de San Cibrao é dos complexos químico-industriais máis contaminantes de Galiza e dos que maior pegada teñen sobre o clima polas emisións e os enormes consumos de enerxía que demanda. Consume máis de 3700 GWh/ano de electricidade, o que equivale aproximadamente ao 20% parte de todo o consumo eléctrico de Galiza, ao 65% do consumo eléctrico da provincia de Lugo, e ao total do consumo eléctrico das sete principais cidades galegas. Agora, perante a desaparición da súa principal fonte de enerxía, a central térmica das Pontes, e no marco da transición cara a unha economía descarbonizada, as necesidades enerxéticas de Alcoa terán que ser satisfeitas a partir de enerxías renovables, o cal volvería a condicionar por completo o deseño do futuro sistema enerxético galego e español. Cantos montes, chairas e vales máis teríamos que ocupar con parques eólicos e centrais hidroeléctricas para satisfacer o consumo inxente de enerxía de Alcoa?

No seu proceso de fabricación de alúmina e aluminio, emite compostos gasosos á atmosfera con efectos perniciosos sobre a saúde ambiental e humana, sendo unha das cinco industrias asentadas en Galiza que máis dióxido de carbono emite (1 098 000 tm CO2), entre outros contaminantes: CO 31 000 tm; SOx 3740 tm; NOx 165 tm; HF (fluoruros) 114 tm e 177 tm de partículas PM10, segundo o rexistro estatal PRTR1. Só na fabricación de aluminio emite á atmosfera: CO2 419000 tm; CO 20.600 tm, NOx 207 tm, SO2 3.630 tm, PFC 1,3 tm; Ni 130 kg; Flúor 111 tm , PM10 232 tm.

Non só os sindicatos deben loitar polos postos de traballo. Son ciudadanos residentes na área de influencia da contaminación industrial que verte Alcoa por tierra, mar e aire. Non teñen patente de corso para esixir présa no aumento das dimensións dunha balsa que ten ao menos dous graves problemas. Físico. A acumulación de barros que podan romper o continente e producir unha catástrofe non natural. Eu sempre poño como exemplo lembratorio o que pasou co camping de Biescas, que levaba tempo sendo un risco por esvaramento, anunciado sen o menor cambio para evitar o que sucedeu. Químico. Os compostos que verten ó medio ambiente a transformación da bauxita en alúmina e esta en aluminio.

Non logro aceptar que non se siga unha continuada vixiancia sobre o impacto do medio ambiente na saúde. A Asistencia Sanitaria é unha fonte inmensa de información epidemiolóxica. Pero a máis, os Departamentos que vixían a Saúde Pública dunha Comunidade e as súas comarcas, deben ter moi presente o efecto dos cambios medio ambientais nas enfermidades que se diagnostican e tamén nas causas de morte. Ese aumento do cancro de pulmón que por fin dará lugar a un programa de diagnóstico precoz, como se implantou ou de Próstata ou o de Colon. Aí está a resposta ás sospeitas sobre a relación entre enfermidades oncolóxicas e vertidos procedentes da factoría de ALCOA.

¿E que se pode facer desde a sociedade civil? Non só aqueles colectivos concienciados en defensa do dereito ó patrimonio ecolóxico. As asociacións cidadás deben instar ós Concellos a investigar e persoarse ante ALCOA e esixirlle una información continuada, pero tamén ante a Consellería de Sanidade da Xunta de Galicia, tanto ou máis que ese comité de empresa formado por sindicalistas ós que só parece importarlles o seu emprego e salario mentres disfrutan de privilexios e esquecen os vertidos industriais que se poden ver ou percibir en canto se sae das nosas casas. ¡A súa conduta resulta egoísta!

Pablo Mosquera Mata

 

A paz, asignautra pendente. Domingo 30 de xuño

     Este domingo trinta de xuño, ás 12:30, no Cantón, lembra a concentración semanal pola paz. Esta volta, cun 'extre': encadrada dentro da mobilización estatal

    Lévase xa moitas semanas centrando o que alí se di en Palestina, sen esquecer Ucraína. Sudán do Sur, Afghanistán e outros moitos lugares fóra do 'radar' dos medios que por aquí nos prestan noticias. Iso si, cada vez se fai máis evidente, mesmo para os medios máis proisraelís, que a guerra de exterminio en Palestina é unha fuxida cara adiante dun gobernante que o que quere é manterse no poder. Sen sentido (como en xeral as guerras), suma o castigo á poboación civil e o seu exterminio no seu haber, anunciándoo ó mundo como o fin que persegue... E os intereses a certos niveis, incomprensibles para a grande maioría, fan que non teña prácticamente consecuencias para o gobernante. Nas nosas mans está, aínda que sexa en moi pequena medida, que isto cambie.

PASOS ELEVADOS ILEGALES. José María Rodríguez Díaz (2010)

    Algo que tres lustros despois segue incumprindo a normativa en moito slugares de Ribadeo.

Sábado, 09 de octubre de 2010

PASOS ELEVADOS ILEGALES

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 13:56

Hace ya varios años se alertaba en estas mismas páginas contra el abuso del concejo de Ribadeo en la colocación de los pasos elevados de peatones. Desde entonces, y para frenar el desmedido afán de velocidad de algunos alocados, se ha ido ampliando el número de ellos en las calles de Ribadeo, ahorrando así la actuación de la policía en las calles, pero incrementando el subsiguiente impedimento a la fluidez de la circulación y la incomodidad de los conductores con el consiguiente riesgo para sus coches. La respuesta del alcalde de entonces, el inolvidable Pérez Vacas, fue que 'las vallas son las que son y están donde tienen que estar'. Un verdadero pronunciamiento 'ex cátedra' a los que nos tenía acostumbrados en su breve pontificado.

Pasaron los años. Cambió el gobierno municipal. Y las vallas siguen siendo las que eran y siguen estando donde estaban. La actitud del alcalde actual no parece muy distinta a la de su antecesor, pues según noticias aparecidas en la prensa, no sólo no corrigió los errores cometidos por el anterior en la colocación de los pasos elevados de peatones, sino que mantiene, al parecer, la intención de aumentar el número de estos obstáculos en varias calles de Ribadeo.

Del Ministerio de Fomento emanó el 23 de septiembre del año 2008 una norma en la que se daba un plazo de dos años a los ayuntamientos para que adaptaran los pasos elevados de peatones a la nueva normativa. Pero pasaron los años y la normativa no sólo no se aplicó, sino que muchos de los pasos que desde entonces se hicieron siguen incumpliendo la normativa. La nueva norma del Reglamento General de Circulación establece en su artículo 5º que el modelo de estos pasos elevados será 'una plataforma trapezoidal de 10 centímetros de altura como máximo, construida en hormigón o material asfáltico, con un máximo de 4 metros de largo y unas rampas de subida y bajada de entre 1 y 2,5 metros, dependiendo del límite de velocidad existente: 1 metro para límites de 30 km.; 1,5 m para 40 km. y 2,5 m para velocidades de 50 km, según especifica la asociación AEA.

Pues bien, muy pocos de los pasos elevodos establecidos en las calles de la villa de Ribadeo cumplen la normativa al respecto. Si empezamos por el paseo marítimo que quedó convertido en una verdadera yincana de obstáculos, nos encontramos con nada menos que con cinco pasos elevados de los que todos incumplen la normativa, ya sea por su altura, de 16 centímetros, ya por la longitud de las rampas de acceso, o por el material de que están hechos. El de la calle Rosalía de Castro, excede en altura a lo señalado en la norma, al igual que sucede con la mayor parte de ellos. Y en todos los casos, con rampas de subida y bajada demasiado cortas, teniendo en cuenta la velocidad máxima autorizada en zona urbana.

Cuando el poner obstáculos en las calzadas ha sido considerado siempre un delito, resulta extraño asistir a esta solución arbitrada por las autoridades locales para corregir los excesos de unos cuantos desaprensivos. Esperamos que las autoridades reflexionen sobre las graves incomodidades y aún peligros que la proliferación de estos pasos elevados representa para los conductores. Pero, conscientes de que la inconsciencia de algunos conductores puede poner en peligro la vida de los peatones, no rechazamos la conveniencia de la instalación de los que la prudencia aconseje como necesarios. Pero, eso sí, que se ajusten a la normativa en vigor, que por algo se hizo. Se debe, pues, proceder a una total revisión de los que ya hay instalados para adaptarlos a las normas legales y retirar los innecesarios, como es el caso de los muchos que hay en el paseo marítimo, de los cuales, al menos dos, están casi pegados. Se me dirá que su adaptación a las normas resulta muy gravosa para el concejo. Pero, después de ver la equivocada utilización que se hace de los recursos malgastando el dinero en programas que no son competencia del concejo y en contrataciones que no son necesarias para la actividad normal de la administración local, ese argumento a nadie convence.

Pretender ignorar las normas que regulan estos obstáculos y dejar las cosas como están, significa desprecio a la legalidad y exponer al concejo a tener que abonar los posibles desperfectos que puedan ocasionar en los vehículos y en las personas, así como someter a los usuarios de los coches a una grave incomodidad y, quizás, a posibles accidentes.

José Mª Rodríguez

 

Outros Artigos de José María.

Recuncho da lectura: No et moi

 

Recuncho da lectura: No et moi

     No et moi. Delphine de Vigan. ISBN 9782253124801. Le livre de poche. Librarie Générale Française. París 2018. 250 px. (Fr.)

     Case diría lectura xuvenil no mesmo sentido que O pequeno príncipe o é. Sendo tan diferentes, a súa lectura lembroumo. Non é unha obra mestra, é unha boa obra que amplía miras amplas. O asombro da portada dirixe mal o propio asombro e a xestión da vida da protagonista, mais ó tempo dá acubillo a esa sensación de saber e integrar o saber na propia vida, da descuberta da existencia dunha vida máis aló da chamada zona de confort que todos temos. 

Presentando o libro do Viejo Pancho

    O pasado venres 12 de xuño tivo lugar a presentación do libro "El Viejo Pancho. de Ribadeo a El Tala pasando por Navia". Deixo algunha foto que me pasaron do acto e o vídeo da presentación:

 

 

EL CONCEJO DE RIBADEO FRENTE A LA CRISIS. José María Rodríguez Díaz (2010)

    Achegándose as eleccións e poñendo a vista na economía do concello...

Viernes, 01 de octubre de 2010

EL CONCEJO DE RIBADEO FRENTE A LA CRISIS

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 11:01

Las veleidades del actual regidor de Ribadeo relativas al funcionamiento económico del concejo, tanto en su gestión de personal como en servicios, son de sobra conocidas por todos. Hasta el punto de que uno de los nuevos candidatos y más madrugador al sillón consistorial señala ya, muy acertadamente a mi juicio, la peligrosa deriva de sus aventuras expansionistas con relación al personal del concejo. Cuando todos los ribadenses y toda la sociedad española tomaron medidas para reconducir y adaptar sus economías y sus gastos a estos graves tiempos de crisis que corren, el responsable de la administración del concejo se comporta como si nada pasara y promueve aumento de plazas de personal, lo que implican un grave aumento de gasto al que tendremos que hacer frente con nuestros impuestos, no sólo nosotros, sino nuestros hijos y nietos, imposibilitando además al concejo para poder hacer frente a otras necesidades prioritarias cuando se presenten. Justifican las nuevas convocatorias de personal en el hecho de que esas personas que aspiran a las plazas ya están trabajando en el concejo, en las subvenciones que aporta la Xunta y en el aumento de los servicios en estos últimos años. Pura demagogia cuando sabemos que nadie puede garantizar la permanencia de las subvenciones, ni que la función que esas personas hoy desarrollan sea necesaria mañana, ni que los servicios que tan alegremente se han creado se puedan mantener en el futuro.

Pero por si esto no fuera bastante, nos sorprende ahora una de las insaciables centrales sindicales de nuestro concejo, la CGT, con una nota aparecida en la prensa el día 27 de septiembre, reclamando al alcalde el aumento de contrataciones para el concejo y el reparto de una elevada cantidad de dinero, 68 000 euros, imprudentemente prometida por los políticos en aquellos tiempos pasados de abundancia, así como otros privilegios de los que no gozan el resto de los trabajadores y que implican, asimismo, un grave aumento de gasto en personal. Posturas ambas, tanto la del alcalde como la de la CGT, insensibles ante la situación real en la que todos nos encontramos, ante la situación gravemente endeudada de la economía municipal y de profundo desprecio, además, al resto de los trabajadores y de los vecinos de este concejo. No tomaron conciencia de la imposibilidad de continuar con un modelo de gasto público anárquico y desequilibrado con relación al resto de la ciudadanía y económicamente insostenible para el futuro. Y cuando otras administraciones se están apretando el cinturón, aquí sigue alegremente la fiesta, ajenos a aquella sentencia que aconseja que 'cuando las barbas de tu vecino veas afeitar, pon las tuyas a remojar'.

Todo este enorme endeudamiento superfluo e injustificado del concejo tendrá que ser algún día sufragado con el dinero de los contribuyentes, ya de por si depauperados, que habrán de pagarlo con sus propios recursos y menoscabo de su hacienda. La ejemplaridad social del concejo y de sus funcionarios brilla por su ausencia. Como el hijo pródigo de la parábola, malgastan la hacienda derrochando lujosamente sus caudales. Caudales que son del pueblo de Ribadeo. Es hora de acabar de una vez con todos los derroches de dinero invertido en vulgaridades y trivialidades en las que se tira el dinero a lo loco amparándose en la ignorancia o el pasotismo del pueblo respecto a cómo se utiliza nuestro dinero.

Y así nos encontramos instalados en un modelo de administración manirrota que se ha ido alojando en nuestro concejo a golpe de demagogia y ocurrencias de quienes hasta ahora lo administraron sin pensar en las graves consecuencias de sus actos. ¿Qué fue de aquél hermanamiento con un pueblo francés al que nada nos unía y que nos supuso tantos gastos? ¿Qué del viaje turístico de alto standing a Punta del Este, en Uruguay, que nos iba a aportar tanto turismo? ¿Qué le está aportando el ascensor panorámico de la Atalaya a Ribadeo? ¿Por qué se despidió a la profesora de la Escuela de másica, Elena López, sabiendo que tenía la plaza adjudicada con carácter indefinido, y que ahora hay que readmitirla y pagarle los salarios dejados de percibir o, en caso contrario, pagarle 28 000 Euros, más 9 meses de salario, por el despido? ¿Qué asesores laborales tiene el concejo para jugar así con nuestro dinero? Estamos ante una pésima gestión que en nada se distingue de la de los anteriores gobiernos. Como dice el refrán, con pólvora del rey cualquiera dispara.

Estamos a la espera de que los candidatos aspirantes al futuro gobierno de Ribadeo presenten sus programas, con los proyectos que tienen para diseñar el futuro de nuestro concejo. En ellos veremos sus intenciones y hasta qué punto se corresponden con la austeridad que, en nuestra opinión, necesita ser gobernado el concejo. Pero las amargas experiencias pasadas nos aconsejan mucha prudencia a la hora de prestar credibilidad a sus programas. Porque detrás de ellos se esconden, a veces, ocultas intenciones torcidas que debemos tratar de descubrir analizando las pasadas actuaciones de los candidatos. Descubriremos cómo bajo su nueva imagen se ocultan sus antiguos esquemas políticos, sus manías y sus intereses ocultos. Podremos descubrir, por ejemplo, cómo bajo las siglas del PSOE, el comodín de los ambiciosos, se esconde el BLOQUE de los resentidos dispuesto a recuperar el terreno perdido a causa de sus conflictos internos.

Especial atención merecerán sus propuestas económicas para la futura gestión del concejo. Una gestión austera, sobre todo en estos tiempos de crisis que corren y los difíciles que se avecinan. Es ahora el turno de los votantes que serán llamados a elegir a sus gobernantes. Porque, en realidad, no son los candidatos sino el propio pueblo el que entra en campaña para discernir entre los candidatos que se presentan al más idóneo para gobernar el concejo, y en consecuencia votarlo, o abstenerse si ninguno merece nuestra confianza.

José Mª Rodríguez

 

Outros Artigos de José María.

10 anos e un día

Felipe VI, lic. CC BY SA 2.0 dende https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Felipe_VI_2023.jpg

 

10 anos e un día

    'X máis un día' teño entendido que é a expresión dun tempo en clave xurídica para que non se lle poda rebaixar de golpe unha sentencia a alguén, quedando como posibles só rebaixas parciais, encadradas dentro da mesma categoría de gravidade que o feito penado co de 'X máis un día'.

    Pois onte, 19 de xuño, o rei actual da monarquía española cumpriu 10 anos de monarca. Cabe resaltar que accedeu a ese posto por herdanza, por suposto, pero ademais, non por morte do seu predecesor, senón por abdicación. Algo que, din, salvou unha monarquía desprestixiada por diversas accións do monarca. E onte mesmo, un diario revela que o actual rei mantivo contactos co plutócrata presidente emir comandante supremo emiratí acolledor do abdicado monarca antecesor, nas datas anteriores e posteriores a ir vivir ós soleados lugares do golfo. Mentres, de portas a fóra o monarca facía acto de cortar comunicación co seu antecesor na cadeira real. Iso, hai xa anos.

    Case vinte e nove anos antes dese 19 de xuño de 2014 que se lembrou onte, era o agora emérito quen era coroado rei á morte do ditador, en cumprimento da lei de sucesión na xefatura do estado de 1947. Tres anos máis tarde estaría inscrito na constitución xa democrática que o estado español é unha monarquía parlamentaria. Texto, por certo, que comeza co seu nome a título de rei de España, precedendo a calquera outra afirmación constitucional, incluída a citada antes do artículo 1º da Constitución. Despois de varios anos residindo fóra, e non cotizando aquí, o pasado ano recomezou as visitas a algún dos seus antigos vasallos en territorio peninsular.

    Agora, na celebración dos dez anos de reinado do segundo rei despois de Franco, somos informados de que a princesa Leonor levaba un vestido de Roberto Verino, galego el, e de que puxo unha nota entrañable de paso que lle daba as grazas ó pai (non en nome do pobo, senón como filla) polas ensinanzas recibidas. Creo lembrar que no seu momento, o actual rei fixo algo parello  (dar as grazas) co rei anterior (o que dimitiu), antes da serie de escándalos que dez anos despois de dimitir e unha labor continuada de propaganda, parece que vai chegando atenuada ós nosos oídos. Cabe lembrar que a princesa será a próxima monarca? Si, cabe lembrar que está a prepararse o camiño para unha monarca entrañable. Quizais sexa o adxectivo elixido para caracterizar ese período futuro de monarquía, entrañable, como para o anterior foi 'campechano'. Coido que o actual non tivo unha preparación semellante (preparación de adxectivo, digo) por falta de tempo ó ser unha transición precipitada pola abdicación; o termo 'preparado' aplicado ó actual monarca foi algo do momento, asegurando un valor para os primeiros tempos, que despois foi esquecéndose.

    Agora estamos xa no segundo decenio de reinado. Pasamos pois a outra categoría: de aí os festexos celebrados.

    Quedaría moito por dicir, as vidas dos reis pasados enchen coleccións de libros. E a preparación indica que tamén quedará moito por saber e dicir no futuro.

    Un detalle final: o dicionario da RAG axusta que Rei se escribe con maiúscula cando se trata de nomear ós Reis Magos, pero non noutro caso.

50 m de Porcillán

    Escrito para o libro das Festas do Carme 2024:

50 m de Porcillán

    Hai veces que Porcillán antóllase tranquilo, mesmo diríase aburrido. 29 de maio a media tarde: a ría iluminada, boa temperatura, pouca xente, a máis dela sentada no mariñeiro ou nos bancos fronte á ría, embarcacións deportivas por medio. Sería un deses días. Mais chega con mirar á fronte, ou a unha beira, ou detrás, ou á auga, ou ó ceo. E xa tes unha visión que enche.

    Un pequeno lugar que, tamén ás veces, parece o centro do mundo. E non só para quen por alí viva ou traballe, senón tamén para quen pase con calma, saboreando o lugar.

    O lugar, o sitio. A súa importancia foi recoñecida en abstracto -a importancia de ‘un’ lugar- pero tamén, neste caso, en concreto -o lugar de Porcillán-.

    E non fai falta remontármonos ás orixes do ‘Portus Iulianus’ que nos podería ilustrar José María Rodríguez, entre outros, ou ás vivencias que nos podería lembrar Pancho Campos, tamén entre outros, ou ás primeiras fotos tomadas do lugar que nolo refiren cheo de vida, ou as varias referencias que fai Paco Lanza nos seus escritos, ou… Non, non fai falta. Chega con aproximarnos e recorrer uns cincuenta metros dende que rematan as instalacións do Mariñeiro ata a baixada para embarcar a xente que vai na lancha de pasaxe. Alí, neses poucos metros, hai indicacións abondas da querencia, relevancia ou mesmo da historia do lugar. Por suposto, non está todo, nin moito menos, pero para ser instalacións case todas de medio século acó, pode dar unha idea do por que Porcillán pode parecer ‘o centro do mundo’, o centro dun pequeno mundo.

    Así, baixando do pobo, e na mesma liña que separa o paseo marítimo para caer á auga, se miramos á nosa esquerda, atopamos a Virxe. E xusto antes, un conxunto de sinais con diferentes direccións que apuntan distancias con Porcillán como centro. Si, é un poste indicativo do ‘Camiño Natural da ruta do Cantábrico’ que fixa o tal camiño en relación ó lugar no que se atopa, Porcillán. Que existan postes semellantes en moitos outros lugares non quita que este en concreto apoie esa centralidade para nós do antigo Portus Iulianus.

    Como dixen, xusto á súa beira, a Virxe. A Virxe cuxa festa no 2024 dá lugar á publicación desta publicación que tes nas mans, nunha efixie que é unha homenaxe de ‘o CASIP aos homes e mulleres do mar’, lembrando a súa relación secular das xentes coa patroa dos mares. [CASIP: Centro de Actividades Subacuáticas Illa Pancha]

    Ao pé da Virxe, un banco. Orientado case ó sur, permite recibir o Sol pracidamente. Mais aínda que ten boa vista, outro compañeiro máis adiante faille a competencia con avantaxe.

    Seguindo un par de metros máis despois da Virxe, na mesma parede na que o banco recala, unha placa lembra unha tripulación. Nela aparecen nomes, mais sendo particular é unha de tantas que se podería recoñecer. E a placa pasa así, máis que a ser un recoñecemento específico, que tamén, a ser un símbolo de homenaxe ás xentes que durante séculos alí se botaron á mar.

    Uns metros máis e o caleado pé dunha casa infórmanos mediante unha peza de Sargadelos que estamos no peirao de Porcillán. E, baixo dela, tamén manufactura de Sargadelos, somos informados de que as obras de construción do ‘actual’ peirao comezaron en 1884 e duraron cinco anos. Antes, os barcos fondeaban na ría e as mercadorías eran trasladas en barcazas ata unha rampla. Preto dela estaba o antigo consistorio, que non en van o lugar foi o centro neurálxico de Ribadeo. O citado como ‘actual’ peirao ten acollido dende aquela varias reformas.

    Seguindo uns cantos pasos, nas mesmas escaleiras que sinalan a baixada a Porcillán, somos informados de novo, nunha ambigua mención coa correspondente factura de Sargadelos, de que estamos no Peirao de Porcillán Víctor Moro.

 

    E non temos máis que dobrar a esquina para atopar o mural que sobre a vida de Calvo Sotelo espera a quen queira mirar. Inaugurado o 3 de maio de 2009, un ano despois do seu pasamento, e construído ‘por subscrición popular’, o que foi Presidente do Goberno e é alcalde honorario enfila a ría dende el. E faino tamén sobre outro banco, este orientado cara ás Figueiras, ría por medio. Banco das mentiras? De seguro que si, alí se teñen contado moitas. E verdades. Mirando á ría e ó mar, con avantaxe de miras fronte ó anterior citado.

    Tirando para embarcar nesa ría, na protección da antiga enseada protexida no 1884, outra placa de Sargadelos infórmanos outra vez máis de que estamos no Peirao de Porcillán. É dicir, no lugar dende, antes de ser peirao, Ibáñez trafegaba coas súas mercadorías.

    É a final das indicacións que comentaba ó comezo. Mais un final ó que se chega tras pasar outra indicación sinalando que o 20 de xullo de 1981 o agora emérito Rei e Dona Sofía alí desembarcaron e fixeron unha visita a Ribadeo, actuando Leopoldo Calvo-Sotelo de anfitrión. E final tamén onde espera a lancha de pasaxe para se se quere facer un recorrido máis aló de terra.

    Un treito de cincuenta metros que pode levar un bo tempo recorrelos se apreciamos todos os detalles que ofrece. Os ditos e moitos máis que se poden observar de vagar.

Antonio Gregorio Montes

COSAS DE RIBADEO. José María Rodríguez Díaz (2010)

    Reflexións varias de José María, con sombra alongada ata hoxe. Como outras veces, pódese estar ou non de acordo co autor, pero é case imposible non estalo con que, cando se escribiu o texto, a chamada de atención era necesaria.

Viernes, 24 de septiembre de 2010

COSAS DE RIBADEO

• Publicado por jmrd_ribadeo a las 21:58

Los movimientos de la vida política de Ribadeo parece que se van cocinando a fuego lento. Los candidatos estudian sus estrategias para medirse en esta campaña que se presenta muy dura. Parece que la discreción es la nota dominante hasta ahora. Nada nuevo para comentar, salvo la incorporación del candidato del PP, el Sr. Valín Valdés, al grupo de los que van a competir en la campaña por la alcaldía. Y a la vista de los candidatos que aspiran a la alcaldía, parece que de renovación política nada de nada.

Y mientras que en el concejo de Xove se arma la marimorena por causa del ascensor para acceder a la Biblioteca y la Casa de la Cultura, fuente de discusiones y desencuentros entre los diversos partidos, aquí en Ribadeo todos parecen encantados, gobierno y oposición, con el famoso ascensor panorámico de la Atalaya, verdadero portento de modernidad, foco de atracción turística y juguete en manos de la infantil clase política. Todo un éxito rotundo este verano, con más de 16 000 pulsaciones, según el alcalde, que como no fuera movido por ángeles, supone el uso que de el hicieron 16 000 personas, como mínimo. Las estadísticas no nos dicen si fueron 16 000 turistas o residentes. Todo un éxito. Claro que hay otra forma de analizar esta llamativa estadística. Y es que esas 16 000 personas son las que tendrían que haber accedido desde el puerto al centro de la villa, o a la inversa, utilizando las calles Antonio Otero o Amando Pérez, como siempre se hizo. Lo que les hubiera permitido a los turistas recorrer más calles y admirar más casas con blasones y otros rincones del casco antiguo de la villa, y a los contribuyentes del concejo de Ribadeo ahorrarles el tener que pagarles un transporte innecesario y gravoso en estos momentos de crisis. Pero, como siempre, las cosas no siempre responden a la lógica de un análisis objetivo, sobre todo en el mundo de la política.

Y como aquí el que no corre vuela, no faltan personas espabiladas que, para promover sus negocios particulares de ocio, pretenden utilizar en su beneficio la figura de una Asociación de Vecinos, desvirtuando así los fines que le son propios a cualquier asociación de vecinos, que no debían ser otros más que la defensa de los intereses generales de los vecinos y no los intereses privados de nadie. Personas que, con una afinidad directa con el mundo de los negocios nocturnos de ocio, pretenden recabar más tolerancia en la permisividad acústica de los locales nocturnos de ocio y que se les exima del cumplimiento de los horarios de cierre. Una grave irresponsabilidad para una asociación que parece que no se ajusta a los objetivos por los que, desde hace ya tanto tiempo, se lucha, ni al sentido de las sentencias que en este terreno dimanan constantemente de los tribunales, una de ellas referida, precisamente, a Ribadeo. Pretender instalar en la sociedad la primacía del negocio sobre la sana convivencia social y utilizar para ese fin la figura de las asociaciones de vecinos, no parece ser, ni el más honesto, ni el mejor camino elegido para una sana convivencia social. Más bajo no se puede caer. Esperemos que la errónea actitud de esta asociación, caso único en España, sea compensada con la sensatez de las autoridades locales. [sobre este tema]

Otro problema, candente si los hay, para el concejo de Ribadeo son las noticias, aireadas recientemente en la prensa, sobre el estado en que se encuentra la tramitación del Plan General de Urbanismo de Ribadeo. Parece que todo el trabajo hecho ha de ser sometido a revisión. La Ley do Solo y el Plan de Ordenación del Litoral parece que se interpusieron en su buena marcha hacia la aprobación final. Hay que volver a empezar de nuevo con un revisión profunda de la redacción para adaptarla a las nuevas normas. La incidencia que tienen en el Plan, tanto la nueva normativa aprobada sobre los núcleos rurales como la incidencia de la nueva configuración que supone la aplicación del POL en la mayor parte del concejo, exigen una revisión en profundidad del trabajo hecho hasta ahora. Y supongo que tendrá que volver a pasar por una nueva exposición pública para garantizar los derechos de los afectados, dado que los cambios que exige la adaptación a las nuevas normas suponen modificaciones importantes. Todo un problema que se veía venir y del ya nos ocupamos hace tiempo en estas páginas, mientras los responsables municipales permanecían a la espera de los acontecimientos. Esperamos que las autoridades se apliquen el consejo del antiguo catecismo del P. Astete: 'Contra pereza, diligencia'.

Y no estaría demás hacer una sugerencia a las fuerzas vivas de la villa de Ribadeo. El bajo nivel de las celebraciones festivas de Santa María, la Patrona de esta villa, justifican de sobra abrir un período de reflexión, tanto a nivel municipal como popular, sobre el camino que a seguir en el futuro. Porque el pasado 'mercado' del día ocho de septiembre, -antes llamadas fiestas de la Patrona- dejaron un mal sabor de boca en todos los vecinos. El descontento fue general, salvo la oferta a los niños que, a pesar de estar alejada del centro de la villa, estuvo muy concurrida. Lo que demuestra que las atracciones no tienen porqué estar en el Campo de Santa Maria. Algo está fallando en este nuevo modelo de celebración elegido. El ombligo de la villa, que son sus parques de la Plaza de España, como un campo de refugiados se vio invadido de tiendas y carpas, y todo su espacio ocupado por vendedores ambulantes. El tradicional espacio central del parque dedicado años atrás a los conciertos de música fue desplazado para un rincón, en consonancia con el carácter secundario que hoy se le da a la música en las fiestas, para primar el sentido mercantil de la celebración sobre el festivo. Y aunque opino que las fiestas deben ser preocupación de los vecinos y no del gobierno local, no puede estar exento de responsabilidad un gobierno que se preocupa de cosas tan nimias como es la risoterapia y otras lindeces a las que nos tienen acostumbrados. Se impone una seria reflexión para encontrar el camino correcto en el futuro y conservar las mejores tradiciones, como hacen en nuestras parroquias rurales, verdaderos ejemplos de los que la villa de Ribadeo debe aprender. Importa, pues, no dormirse en los laureles, pues 'en la tardanza está el peligro', como le decía a Sancho D. Quijote en un pasaje de la inmortal obra cervantina.

José Mª Rodríguez

 

Outros Artigos de José María.

Dez anos e un día

https://www.ribadeando.com/2024/06/10-anos-e-un-dia.html

Presentación de 'El Viejo Pancho. de Ribadeo a El Tala pasando por Navia'

     Deixo a invitación, a portada do libro e algúns axustes:

    O texto da invitación é claro:

'

INVITACIÓN
Antonio Andina Penabad EOditorial
Valentín de Torres Solanot Del Pino, E2 IN2
Pablo Rodríguez Fernández “Vivín”

Comprácense en invitar a vostede ó acto de presentación do libro:

El Viejo Pancho. de Ribadeo a El Tala pasando por Navia

onde diversas personalidades do mundo académico e cultural de Galicia e Uruguai
presentaranos as 744 páxinas coordenadas por Pablo Rodríguez Fernández “Vivín”, que inclúen traballos inéditos, novidades e estudos sobre a vida e obra deste ribadense universal.
Data: venres, 21 de xuño de 2024
Hora: 20 horas
Lugar: Teatro de Ribadeo 

'

Na presentación participarán:

Como presentador, o periodista e especialista en temas migratorios, además de ser un dos colaboradores da publicación, MARTÍN FERNÁNDEZ VIZOSO.

Mais 

- RAMIRO RODRÍGUEZ BAUSERO, Cónsul General de la República Oriental del Uruguay. 

- PABLO RODRÍGUEZ FERNANDEZ “VIVIN”. Autor do libro. 

- VALENTÍN DE TORRES SOLANOT DEL PINO, responsable de “E2 IN2” (patrocinadora do premio de Poesía 'El Viejo Pancho'). 

- ANTONIO ANDINA PENABAD, da editorial “EODITORIAL”. 

- EDUARDO GUTIÉRREZ FERNÁNDEZ, Cronista Oficial de Ribadeo. 

- MARCELINO FERNÁNDEZ SANTIAGO, Consello da Cultura Galega. 

- DANIEL GARCÍA FERNÁNDEZ, Deputación de Lugo. 

- ANA ISABEL FERNÁNDEZ GARCÍA, Alcaldesa de Navia (Asturias).

E por por videoconferencia, dende a casa de “El Viejo Pancho” en El Tala (Uruguai), responsables da Comisión de Cultura.

    O libro ten 744 páxinas, contido inédito e estudos diversos. Case cen colaboracións danlle corpo. Indica o autor que pretende deixar constancia para futuras xeneracións de quen era Alonso Trelles a ambas beiras do océano, e valoralo.

RAQUEANDO. Pancho Campos Dorado

 

RAQUEANDO ⁽¹⁾

Pancho Campos Dorado

En La Comarca del Eo de 27-abril-2024 aparece unha entrevista co alcalde Castropol Sr. D. Quico Vinjoy, titulada, “Defendimos que Ría del Eo y Ría de Ribadeo tuviesen el mismo valor, que no se eliminase ningún nombre”. Sigue, por tanto, a senda da teimuda postura astur de querer equiparar o topónimo onomástico da Ría de Ribadeo, cun nome ridículo no ámbito marítimo, dado que un accidente xeográfico, como é o rio Eo, non ten nada que ver coa historia dos pobos que lle deron nome ó lugar. Esperpéntica actitude, que asume tamén o presidente “académico” do Instituto Xeográfico Nacional, un señor de Murcia, que equipara "Ría do Eo" coa denominación do Mar Menor. Menuda fachenda que ten o “elemento catedrático” ese. Por qué non fai a comparación coa a Albufeira de Valencia, que ten nome propio de lugar, ou coa Ría de Bilbao ou a de Vigo, ou todas as do ámbito nacional? Como é posible que este tipo de individuos cheguen a ser representantes relevantes da Administración do Estado? Realmente cuestión de vendidos, como se de república bananeira falásemos.

Don Quico, sigue a dicir que, “siempre estamos dispuestos a hablar, dialogar para impulsar proyectos que vayan en beneficio de ambos municipios”. Como dicimos os galegos, esta é unha mensaxe surrateira, pois a boas palabras non hai quen lles gañe, pero cando vemos as accións xa entendemos perfectamente que o que queren é, acaparar todo o que representa a forza motriz da historia e do porvir de Ribadeo.

Pero voulle dicir unha cousa por se non o sabe. Nunca, nunca será a ribeira dereita da Ría de Ribadeo relevante como a ribeira esquerda onde se sitúa o Porto milenario de Ribadeo, tanto en Mirasol como en Porcillán. E sabe por que, Señor Don? Porque por motivos que estableceu a Mamá Natureza, nunca terán calado suficiente para ser un porto de mar; se acaso, Castropol será equiparable a un porto fluvial de escasa relevancia, como Figueiras ou o da Veiga de Ribadeo, hoxe Vegadeo por aquelo manifestamente anti-galego de seguir borrando do mapa a denominación RIBADEO, tal como se leva agora, dicir que As Catedrais “están no Occidente de Asturias”, e non no Oriente do Reino de Galiza. Chorradas que a eito nos endosan sen azorarse.

Continúa falando da “boa relación” con Ribadeo, e que no único que atopamos diverxencia e co nome da Ría “que sempre estivo aí” e que tanto a denominación Ría de Ribadeo como Ría do Eo teñen que ser “equidistantes”. Por suposto, sempre estivo aí co topónimo “Ría de Ribadeo”, máis de 1000 mapas e cartas de navegación o acreditan, por NINGUN-HA de ría do Eo, polo tanto tal equidistancia nunca existiu.

Esa “boa relación” con Ribadeo, que si, vemos, é que esa “cooperación”, tradúcese en pegarse como unha lapa a Ribadeo, para sacar todo o proveito posible dunha ou doutra maneira, “legal” ou artimañeira, pois Ribadeo é quen ten a posibilidade de volver a ser a forza motriz da economía da zona. Agás o asteleiro de Gondán na ribeira dereita da Ría de Ribadeo, non hai nada mencionable de poder industrial, e polo porto de Mirasol saen máis de 700 000 Tm de mercancía tódolos anos, principalmente 540 000 Tm de pasta de papel de ENCE. Moi mal aproveitadas para a zona, tamén hai que dicilo.

De aí que ao Principado tamén lle interese en facer a Ribadeo o porto do occidente asturiano. Por suposto, xa se serviron del desde sempre, como é natural. Pero a ousadía de querer borrarlle agora o nome a Ría de Ribadeo, é para seguir coa expropiación que o Principado leva a cabo desde fai séculos, e poder continuar, se pode, neste ou no seguinte século, incluso borrando o propio nome de Ribadeo, pois xa chegaron desde fai anos as pancartas da denominación da Biosfera á rotonda dos Irmandiños, sen mencionar as Terras de Ribadeo por ningures.

Ribadeo, hoxe en día, tampouco ten nin unha sinxela industria que nos avale, e parece que ninguén se preocupa do asunto, pero verbenas e larpeiradas que non falten, o voto é o voto, e a pela é a pela. Tivemos a fábrica de Alginatos da Vilavella, os asteleiros de Floro, os aserradieros de Couso e Conde, talleres mecánicos no peirao de Figueirúa con máis de 25 mecánicos nos talleres de Seivane e Barcia, e outros tantos en outros pequenos talleres, como o de Jesús, de Severiano, Parga, etc. Había 350 mariñeiros rexistrados no Pósito de Pescadores, 54 postos fixos na Empresa Ribadeo de autobuses, a fábrica de gabardinas de Llaú que daba emprego a todas as costureiras de Ribadeo, que non eran poucas, había decenas de postos de traballo na hostelería, hoteles, ultramarinos familiares, ferreterías, panaderías, cines e Teatro, un tren de Vilaodriz-Ribadeo, arquitectura e albanelería, Institutos de Ensinanza e colexios, empresas de Gayol e de Manuel Lens de granxas de galiñas e de manufacturas de hormigón armado, as conserveiras de pescado de Pelaez, as Galerias Innovación de Andrés Tojal; o Rosa Lar de Manuel Lens e logo de Manolo, unha das mellores salas de Festas da contorna, etc.

En fin, Ribadeo tiña autonomía propia até que chegou a Ponte dos Santos.

Melloramos en calidade de vida o abrir a Ponte? Por suposto que si. Como todo o mundo que entrou na democracia na década de 1980 en diante e tiña posibilidade de medrar. Pero perdemos a autonomía. Agora temos moi poucas posibilidades de crecemento como porto comercial, pois a Ponte dos Santos cegou a entrada aos barcos de até 7000 TRB, que son os que fan o tráfico de cabotaxe internacional por Europa, con todo tipo de mercadorías. Unha ponte que se estivera situada naquela primeira e hipotética construción da Ponte dos Mortos, non se houbera pechado o tráfico da Ria de Ribadeo, e hoxe poderían atracar pequenos cruceiros e portacontenedores, que lle darían vida, non só a nosa zona, senón a toda a provincia de Lugo.

Estase a falar das malas condicións e pouco rendemento que teñen as vías férreas de FEVE. Se o porto de Ribadeo funcionara, como non funciona, isto estaría resolto, pois sería un ben urxente para a Administración local e provincial e pola conta que lles tiña, xa habería subvencións dabondo por parte do Estado para poñer un Tren da Costa con condicións de transporte comercial, ao menos como un TALGO.

Por outra banda, a desgraciada obra da escollera e espigóns engadidos seguen sendo un atranco para o tráfico polo canal, deberían ser cambiados de lugar para dar entrada franca aos barcos, que hoxe varan e encallan incluso en marea chea e en condición de lastre. Nunca tal cousa ocorrera en séculos de historia.

O Club Náutico debería pasar a estar na Vilavella alargando os atraques e pantaláns de amarre ao largo da costa das Aceas e Reme, e Ribadeo sería un gran porto comercial e un excelente Porto Náutico, un “Porto Banús do Cantábrico”. Melloraríase unha boa estrada Ribadeo-Porto, e abriríase outra ben habilitada entrando polas Aceas pasando por Ove e saíndo á estrada de Santa Cruz, así se estruturaría o municipio cun crecemento perfectamente asumible.

Pero iso non se fai. Hai que dragar a Ría de Riabdeo por parte de Portos de Galiza, sabendo que iso tiña que estar prohibido por Patrimonio, por ser a Ría un xacemento arqueolóxico subacuático de primeiro nivel europeo recoñecido pola UNESCO. Hai vestixios cerámicos do século IV a.C. Estaban 600 pezas gardadas na Casa da Ría e “desapaceron” pois a Casa da Ría ten a porta rebentada e está aberta todo o ano, pola desidia municipal de non coidala. Segundo “as malas linguas” as pezas de cerámica foron parar ó contedor do lixo, e outros din que foron para o Museo de Vigo, pero alí, parece ser, que nunca chegaron, e outras linguas din que as roubaron. O máis probable.

Por outra banda, na mesma entrevista dise que Ribadeo vive moito de Asturias, posto que a efectos comerciais naturalmente que Ribadeo ofrece variedade e diversidade que “nosotros no tenemos”. Efectivamente. Pero esta parte, enseguida a volve a amañar dicindo que temos o mesmo “ecosistema”, la “Ría nos vertebra”, e sigue cun discurso de obras de pantaláns para embarcacións deportivas, etc. que xa están a montar. Do cal, sinceramente, me alegro, pois teño amigos nese lado da ría, que están até as narices das malas condicións dos amarres.

O señor don Quico, fala de que Castropol e Ribadeo están no Inter-Eo, e na Reserva da Biosfera Oscos Eo (e Terras de Burón). Nomes sobre os que, xa no seu día, escribín cadanseus artigos neste tan apreciado semanario (01 e 12 -agosto de 2011), pois está falando das Terras de Ribadeo que foron borradas do mapa por simples privilexios diocesanos, entre o arcebispado de Mondoñedo, o de Oviedo e a usura do Conde de Ribadeo D. Diego Gómez de Sarmiento e Villandrando, que vendeu terras e servidumes no ano 1551 por 8500 ducados. Un tipo que en Ribadeo nunca estivo.

A entrevista é un discurso, un discurso non aceptable nin antes nin a estas alturas da película. Pois aquí non se trata simplemente do nome da Ría da Ribadeo, posto que xa nas propiedades territoriais do Condado de Ribadeo, a Pierre de Villaines no ano 1369, e en 22 de abril de 1435 a Rodrigo de Villandrando, está establecida a extensión das Terras de Ribadeo até a Pobra de Navia, cousa que como todo o mundo sabe, ou debería saber, chegan ata o río Frexulfe en Navia, polo que tamén iso das terras Eo-Navia é outra das tantas falcatruadas as que nos teñen acostumados.

Pero claro, válense da incompetencia e pasividade do actual goberno da Xunta de Galicia que leva cincuenta anos de democracia sen facer nada, máis 40 anos desaparecido na ditadura franquista, un século inactivo. Pasividade absoluta, que saben moi ben aproveitar desde o Principado para dividir a Ría de Ribadeo ó medio, con Franco en 1958, e agora levando tanto a aquel Sr. Touriño como ao “probe infeliz” do Sr. Rueda dun lado para outro inflándolles o ego con palabras ocas, grandilocuentes e aduladoras para que se sintan “grandes e relevantes”. Vaia forma de metelos no peto para que miren para outro lado e se siga perdendo o patrimonio de Ribadeo, e por suposto o patrimonio galego do Reino de Galicia.

Chega tamén ás miñas mans, un artigo de prensa do periódico El Comercio 19 de abril 2024, onde se da a noticia “El tesoro de la Ría del Eo ya está en el Museo Arqueológico”, de Oviedo, Asturias. “Un rollo de plomo, una roldana y un bolaño pertenecientes al buque hundido en la ensenada (de Arnao) en 1511”. Ë admirable a forma de darlle solemnidade a actos de piratería raquera, como vou a explicar, porque isto é de libro.

Primeiro e ante todo, en 1511 a enseada de Arnao era do Reino de Galicia, pois a venta das Terras de Ribadeo entre o Eo e o Navia, como xa dixemos, levouse a cabo en 1551. Segundo, a articulista de Castropol di: “las piezas de un barco halladas en 2007”, data na que estaba prohibida a inmersión en toda a Ría. Iso confirma o que levo dicindo desde 1991, queren roubar o nome da Ría de Ribadeo, para apropiarse do patrimonio da Galiza e levalo para os seus museos. Aí está. Feito. Pero por outro lado, como é que saben que o barco afundido é de 1511? Onde están os documentos da época que acrediten tal afundimento en Arnao? Atoparon os “Protocolos de Construción” do barco, ou estaba gravado o ano nunha táboa da estampa de popa? Isto parece de risa.

As pezas non son ningún tesouro. Una pasteca de bronce de 20-23 cm de diámetro pode ser perfectamente a pasteca de subir a cinza das caldeiras de carbón do Cabo Torres, polo pozo de cinzas e escorias, usada a cada relevo de garda polos fogoneros que limpaban os cinceiros, para deixalos baleiros para a seguinte garda. Non hai nos barcos veleiros de 1511 pastecas para nada, posto que a pasteca é un aparello que non ten redución de traballo, a potencia a exercer e exactamente igual que o peso que hai que levantar (P=T), e nos barcos había moito traballo de izado como para usar pastecas a pelo. Calquera que teña unha mínima noción de Física sabe isto. Incluso puidera ser a pasteca da escotera da botavara o unha guía de escota dun yate que fondeara alí o mes pasado, ou no ano 2007,  jajaja.

Por outro lado o rollo de chumbo é un respeto (recambio) de mantemento e reparación mecánica, usado nas tubaxes que poden sufrir vibración, ben no servicio de vapor ou ben, no de aire comprimido, pois as abrazadeiras de suxeición van enzunchadas con zapatas de chumbo. Este artificio se podía ver nas tubaxes de aire comprimido nos barcos das décadas de 1970, 1980 1990, como eu mesmo as teño visto.

Tamén puidera dicirse que sería usado pola carpintería dun barco do século XVIII ou XIX para reforzar os batideiros das vergas (antes reforzados con envoltos de coiro) ou para as cuñas da fogonadura dun mástil, ou sen ir tan lonxe no tempo, para os batideiros dos velachos dun vapor do século XIX, tal como, o Cabo Torres, que está afundido no canal de Porcillán, polo que non sería nada estraño que de alí saíra o tal rollo de chumbo e o “levantaran” en Arnao, ou din que apraceu alí, e listo, exactamente igual que a “pasteca de bronce”. Raque puro e duro do pecio Cabo Torres o meu entender.

Con relación ao bolaño, ou bala redonda de pedra dun canon do século XVI, tamén pode ser “reliquia” do pecio San Francisco ou do Galgo de Andalucía, que no século XVIII defendían o Porto de Ribadeo, sito no Condado de Ribadeo do Reino de Galicia. Pero seguramente, é máis probable, que sexa do galeón Santiago, posto que como eu mesmo teño recollido datos, no taller do peirao de Mirasol do meu amigo e recordado Gelo, cando o arqueólogo Miguel San Claudio retirou as primeiras evidencias do achado do galeón, sacáronse como mostra bolaños de 80-85 mm de diámetro, de 110 mm, de 145 mm, de 220 mm e de 330 mm, entre outras pezas interesantes de madeira. Todo para saber da súa procedencia e construción. Quedaban no fondo decenas de bolaños máis, que seguramente a estas alturas non quede ningún de mostra, por aquelo de estar baixo a ameaza do raque e o furtivismo subacuático.

Ao mesmo tempo dicir que o Galeón Santiago está sito no canal de Cabanela, hoxe transformado en parte da explanada da maldita escollera e precisamente na zona de dragado do canal, que debera estar prohibido dragar por Patrimonio, se é que acaso esta rama da Administración Pública da Xunta existira como tal.

Pois ben. No Principado de Asturias danlle relevancia e solemnidades o “achado en Arnao” e chaman para a “cerimonia de entrega do tesouro” ao Museo Arqueolóxico de Oviedo, nada menos que a un Vicealmirante e a un Tenente de Navío, que están extasiados (véxase a fotografía que acompaña a reportaxe) diante de tres cazolos de plástico coas pezas arriba mencionadas. En menudas películas se mete esta xente da Armada.

Total, e o meu entender, as pezas non teñen ningunha importancia histórica, pois carecen de contesto e valor engadido, e solo teñen o valor de chatarra atopada nun fondeadoiro, exactamente igual que a chatarra que se pode atopar nas decenas de fondeadoiros de toda a cornixa cantábrica.

O que realmente son tesouros da Ría de Ribadeo, son as pezas de cerámica, ánforas e cachos de pezas partidas con sinais inequívocas da súa época. Como xa dixemos, aquelas 600 pezas depositadas na Casa da Ría de Santa Cruz, até fai poucos meses. Esas sí, esas sí tiñan valor histórico recoñecido e que foron expostas na Oficina de Información e Turismo de Ribadeo, onde todos as puidemos contemplar e, onde van? Cando fixeron limpeza da esquecida e cochambrosa Casa da Ría, será verdade que as tiraron no contedor do lixo?? Onde están as pezas arqueolóxicas da Ría de Ribadeo? Aparecerán dentro dun tempo tamén en Arnao?

Supoño que San Claudio e a Armada Española saberán que se está facendo co patrimonio da Ría de Ribadeo. Non é pequena nin efémera a cuestión pois afecta a Historia da Navegación en Europa, non só a historia local e nacional de Galicia.

Onde están as nosas Autoridades Autonómicas e as do Concello de Ribadeo para pedir contas sobre tanta falcatruada? Seguirase gastando o presuposto do Concello de Ribadeo, de 12 millóns de euros, 2000 millóns das antigas pesetas, en enchedoiras, chocolatadas, feiras, festas e mercados dos amiguetes con dereito o voto? Seguirase a facer política clientelar en vez de facer polas cousas que realmente importan?

A política é para servir, non para servirse, pero hai individuos ben traxados e engravatados que as matan calando, e que, á primeira de cambio... En fin.

1 Raquear: andar na procura de restos de naufraxios.^↩

O domingo é día de paz

    O domingo pasado, 16 de xuño, unha nova concentración en Ribadeo (12:30, no Cantón dos Moreno) lembrou que hai que construír a paz. De paso que lembro un novo día de concentración o próximo domingo 23 á mesma hora no mesmo lugar, baixo as dúas fotos de Suso deixo as verbas que se dixeron o pasado día 16 de xuño, diante das 15 persoas asistentes:

Moito lle queda por aprender á intelixencia artificial

Moito lle queda por aprender á intelixencia artificial

    Por sorte para nós!

    A chamada intelixencia artificial, IA (ou AI en inglés, pero non hai problema, 'ela' tamén pode expresarse e entender en galego) é o efecto que nos produce un conxunto de programas informáticos que manexan algoritmos avanzados e grandes bases de datos. Efecto que nós asemellamos á intelixencia. Ía dicir 'á nosa intelixencia', pero é moito dicir, por varias razóns nas que non entrarei.

    O caso é que a IA, como ferramenta aproveitada por humanos, pode usarse para desenvolver medicamentos ou apuntar e disparar un arma de xeito automático, pasando por apropiarse de máis datos nosos e usalos de xeito mellor ó servizo de grandes empresas ou gobernos, entre moitas outras posibilidades. O difícil, polo momento, é que nos poidamos aproveitar nós sen que 'de paso' haxa quen se aproveite diso mesmo para aproveitarse de nós. Por iso mesmo escoitamos falar dos perigos da IA. Por iso mesmo ten tanto interese para as multinacionais. Algo relacionado co por que non se escoita falar da IA libre, aínda que a comunidade libre non está á marxe do desenvolvemento da ferramenta

    As máquinas poden ser moito máis rápidas e ter menos erros ca nós facendo certas cousas que nós facemos a través do noso cerebro, ó igual que xa hai tempo que sabemos que poden desenvolver unha forza, unha potencia ou unha velocidade maior cas nosas. Por exemplo, a AI é capaz de verter sobre as redes sociais mentiras con aparencia de verdades, adaptadas a cada un de nós (a cada quen nas súas redes), de xeito continuo, ó ritmo que lle marque quen a manexe. Moito máis efectivo que unha soa persoa tecleando, moito máis. E, repito, e iso que aínda teñen moito que aprender, moitos datos por recoller e moito que mellorar ós programas. Se xa compoñen pinturas ou fotos que ganan premios en concursos por riba doutras obtidas por humanos, e que son indistinguibles por nós da realizadas polas persoas, imaxinemos o que pode pasar cando melloren algo máis as súas aptitudes. E algo máis. E máis...

    Ate o momento, seguimos a pensar que a característica máis xenuína da nosa raza, da humanidade, é a intelixencia. Algo que nos permite relacionarnos e empatizar con xente, ou pensar en abstracto, desenvolver a ciencia e a tecnoloxía, as artes ou captar a beleza dun xeito que cremos que os animais non poden acadar. E agora, algúns de nós están a desenvolver esa 'intelixencia', que poderá ser aplicada ás máquinas que xa son máis fortes ou veloces ca nós. Hai quen ve o problema de que as máquinas podan chegar a independizarse de nós e someternos. En realidade, non fai falta que chegue ese momento: quen sexa o amo da IA xa nos poderá enganar, dirixir, someter, dun xeito que aínda a pesar do estado actual das técnicas de engano, dirección da mente ou dependencia mental, non estamos afeitos a sufrir. Dun xeito que, se mesmo agora moitas veces non somos conscientes, será moito máis difícil de detectar por nós.

    Mentres, o que nos queda é aprender a usala tentando que nos use a nós o menos posible.

A orixe da música disco. Xosé Carlos Rodríguez Rañón

De Sarah from Brizzzzzle, UK - Disco ball in blueUploaded by TheCuriousGnome, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9559025

 

A ORIXE DA MÚSICA DISCO

Xosé Carlos Rodríguez Rañón

    Adóitase atribuír ao filme “Febre do sábado noite” de 1977. Era un estilo musical subterráneo, nacido no barrio marxinal neoiorquino do Bronx e que fuxía da contracultura hippy da década anterior. Non procuraba o compromiso social nin a protesta. Só lle interesaba a simple diversión máis intensa.

    Axiña engaiolou á mocidade das clases medias acomodadas, que vivía modosiñamente de luns a venres e desfasaba as fins de semana. Co paso dos anos, rematou evoluíndo ao funk psicodélico e despois ao superfluo éxito comercial de masas grazas aos programas de radio musicais e a certas divas internacionais.

    Nos seus inicios foi considerada unha música para negros, latinos e homosexuais, relacionada co “rhythm and blues”, allea aos testosterónicos estilos “country” e rock. Mesmo houbo un locutor deportivo que ofreceu entradas de balde para un partido de béisbol entre os equipos de Chicago e Detroit en 1979 a quen trouxese un disco deste estilo e o esnaquizase no terreo de xogo. Houbo que suspender a competición polo lamentábel estado no que ficou o estadio.

    O seu primeiro escaparate mundial foi a discoteca Studio 54, coas súas icónicas bólas de cristal xiratorias, cando as melodías disco xa saíran das súas toupeiras para entrar nos glamurosos locais de moda.

Aspecto (provisional) de Sta. Cruz

    En Ribadeo, Sta. Cruz é un espazo querido, desfrutado e, ó tempo, non demasiado visitado. Hai uns días (3 de xuño, nota de prensa do concello), dende o concello falaron de obras en Sta. Cruz. Deixo un par de conxuntos de fotos para verificar o estado actual, unha vez comezado o desmeste.

    A parte que actuaron as máquinas (estamos a 15 de xuño):

    Unha parte que non tocaron e entendo que debera ter sido tocada ao menos para salvagardar o que hai (o edificio da casa da ría e a 'libre entrada' á cúpula astronómica, cousa que teño tratado e avisado máis dunha vez:

Pola paz

    Di o calendario que unha semana tras un domingo ven outro, en sucesión infinita mentres haxa quen o conte. As concentracións pola paz seguen coa esperanza de que, aínda que sexan en domingo, terán un final porque a paz terase acadado.

    Deixo a convocatoria de Suso para un domingo máis, este domingo 16 de xuño en Ribadeo, e un audio e foto do domingo pasado:

 

Un momento da concentración de 20240608

Nota de prensa. PLATAFORMA POLA DEFENSA DO CENTRO DE SAÚDE

O Centro de Saúde de Ribadeo na actualidade, no Google Maps

 

PLATAFORMA POLA DEFENSA DO CENTRO DE SAÚDE

 

        Como é sabido o Concello de Ribadeo e a Consellería de sanidade da Xunta de Galicia veñen presentando, dende hai mais de dous anos un proxecto de construir un novo Centro de Saúde en Ribadeo que podería ter algunas ventaxas con respecto ao actual e tamén algúns inconvintes. Por este motivo un grupo de veciños e veciñas tivemos unha serie de xuntanzas e intentamos analizar os pros e contras deste proxecto e imos exponer aquí un resumen do que levamos falado para coñecemento da veciñanza e que cada quen poida opinar como considere oportuno.

        En primeiro lugar debemos suliñar que non temos nengún inconvinte en que se constrúa un novo centro se sirve para mellorar o servizo actual, ¡faltaría mais¡ pero por ahí empezan as dúbidas. Non coñecemos - porque non se publicou – nengún informe técnico que especifique cales son as carencias do centro actual e porqué non se poderían suplir con unha reforma do mesmo, que sería moito mais barata.

        En segundo lugar, e esto é o que mais nos preocupa, preténdese construir o novo centro nun solar situado en fronte da estación de servizo, ou sexa a un km do centro actual e do miolo do casco urbano, o cal significa que a gran maioría dos usuarios e usuarías terían que desplazarse a pe ou en coche particular ou en taxi para recibir asistencia sanitaria.

        Para coñecer mellor estes detalles fixemos unha serie de estudos e aquí van os datos concretos que poden interesar á veciñanza: Cada día de luns a venres acuden ao centro de saúde unhas 600-700 persoas por diferentes motivos (análisis, consultas, trámites burocráticos, urxencias, etc). Somente para análisis son 50-60 persoas (non todos os días). Fixemos unha enquisa entre as persoas que acudían a facer análisis e un 75 % aproximadamente desplazanse a pe, mentras que un 25 % veñen en coche. Dos que van facer análisis, arredor dun 67 % son persoas de mais de 65 anos, moitos de eles con dificultades de desplazamento como calquera pode entender.  Outra cousa que fixemos foi ponernos diante da estación de servizo entre as 8:30 e 13 horas da mañana en seis días distintos de semana e contar os automoveis que pasaban dando como resultado que a media foron entre 7 e 14 coches, furgonetas ou camións por minuto nese tramo horario. Pode entenderse fácilmente o que esto significa se se engaden outros 400 ou 500 coches entrando e saíndo do aparcamento do centro de saúde que agora se pretende levar a esa zona da Cantalarrana. Serían entre 800 e 1000 vehículos movéndose por aquela curva con mala visibilidade e ca estación de servizo enfronte. Esto son números que calquera pode comprobar, aquí non hai demagoxia nen política de nengún tipo. E téñase en conta que estes datos foron recollidos no mes de marzo, a ver qué pasa no vran.

       Tamén debemos informar que o 21 de decembro de ano pasado tivemos unha entrevista co Sr. Alcalde e outras persoas do concello e dado que non chegamos a convencernos uns e outros quedamos en que nos citarían para unha nova charla con presencia de un técnico da Consellería de Sanidade pero o tempo foi pasando e ninguén nos chamou para ese novo encontro.

       O último que sabemos é que no Pleno Municipal do dia 14 de maio tomouse o acordo de iniciar os trámites para recalificar  os terreos destinados a este novo centro de saúde en fronte da estación de servizo.

        Aquí deixamos esta información. Dende o noso ponto de vista sería un erro histórico levar o centro de Atención Primaria para Cantalarrana tendo como temos un servizo accesible e cómodo no centro do casco urbano, ao que poden acceder a pe a gran maioría dos veciños como todos sabemos. Que se pode mellorar xa o sabemos, como todo na vida.

       Non entramos nas promesas da Xunta de Galicia. Só suliñar que temos a impresión de que queren suprimir o servizo de radioloxía, o que suporía unha perda de prestacións e ter que desprazarse a Burela cando se precisase unha radiografía sinxela. E poñendo os pés na terra non podemos esquecer que a Consellería de Sanidade non é capaz de garantir a consulta de Pediatría dende hai moitos meses, como todo o mundo sabe. O único que propoñemos aos veciños é que se informen e pensen o que mais nos convén, a ver se nos van cambiar as orellas polo rabo.

        Pola nosa banda iniciaremos unha serie de accións informativas das que daremos conta oportunamente.