Izando a bandeira tras o proeiro das irmandades da fala

    Esta semana recibín a nota que adxunto, cos dous carteis, un para o acto local e outro para unirse nas casas: 

Con motivo da celebración do 106 aniversario da I Asemblea Nacionalista, promovida polas Irmandades da Fala en Lugo, Vía Galega vai desenvolver por todo o País a exhibición da bandeira galega, do 17 ao 23 de novembro, así como actos de Izamento da bandeira en lugares públicos. 

Invítase, polo tanto, a todas/todos á colocación da bandeira na súa xanela ou baranda, así como a acudir ao acto de Izamento na Praza do Souto en San Miguel de Reinante, o próximo sábado 23 ás 12 h.

Necesitamos información, non propaganda. Liberemos a Galega.

    Onte tivo lugar en Ribadeo unha das múltiples recollidas de sinaturas que se están a levar a cabo por toda Galicia para salvar un dos piares informativos que temos. Aquel que noutros tempos fixo brilar o Xabarín e con el, a esperanza. O mesmo medio que leva secuestrado xa tempo, en situación irregular de mando e coa manipulación como bandeira. 35 asociacións fixeron de promotoras e a iniciativa lexislativa popular botou a andar. Que eu saiba, polo momento non ten páxina propia para levar a cabo recollida de sinaturas de xeito telemático, polo que, se queres unirte, terás que asinar en papel, nun dos pregos de recollida de sinaturas que -supoño- pronto se distribuirán por toda Gaicia, a máis das mesas de recollida como a de onte de Ribadeo.

    A falta doutro sistema, deixo en baixo o folleto explicativo en dous formatos para facilirtar a súa lectura en diferentes aparellos e a súa descarga.

Un momento da recollida de sinaturas

 

    E para ver ou descargar dende slideshare:

Unha re-presentación

    O 17 de novembro tivo lugar na Casa do Viejo Pancho en Ribadeo a presentación dun libro que ven sendo a reedición conxunta e revisada doutros tres anteriores. Trátase de 'Literatura Galegoasturiana', libro que tenta aglutinar e compendiar os autores e estilos de dita literatura ata hoxe. O equipo foi presentado por Dores Abel, e faltaron Rita Bugallo e Xoán Babarro. A máis do libro 'de portada', do que se encargou basicamente Suso Fernández Acevedo, falouse do último libro de Xosé Henrique Costas e repartíronse un par de libros de Álvaro Cunqueiro (aínda quedou algún na Casa do Viejo Pancho). Eu trouxen para casa 'O mundo que teño de meu. Artigos en lingua galega'. Deixo en baixo o cartel e o audio da presentación, xunto con algunha foto.

 

Suso Fernández, Dores Abel e Xosé Henrique Costas

A Galipedia chega aos 200 000 artigos

 

Captura de pantalla da Galipedia. Lic. CC BY SA 4.0

 

A3GAL

ASOCIACIÓN DE AMIGAS E AMIGOS DA GALIPEDIA E DO COÑECEMENTO LIBRE

Galicia, 28 de outubro de 2023

Nota de de prensa

A Galipedia chega aos 200 000 artigos

    A Galipedia está de celebración. O pasado día 27 de outubro a versión en galego da famosa enciclopedia en internet Wikipedia chegou aos 200 000 artigos no ano do seu 20º aniversario, cun artigo relacionado coa diversidade biolóxica.

    Con todo, a Galipedia é moito máis que un bo número de artigos que abranguen todas as áreas de coñecemento, dende as ciencias ou as artes ata a xeografía, a historia ou os deportes, exercendo un importante papel a prol da normalización do galego que foi recoñecido co Premio Xoán Manuel Pintos da cidade de Pontevedra ou o Premio Rosalía de Castro de Lingua concedido pola Deputación da Coruña. Dende hai anos a Galipedia fixo unha aposta clara pola calidade, froito da cal creáronse máis de 240 artigos de calidade (a máxima distinción que un traballo pode acadar por parte da comunidade) e máis de 100 artigos bos, moitos deles creados dentro do propio proxecto e outros moitos traducidos doutras linguas. A comunidade da Galipedia traballa constantemente na mellora dos distintos artigos corrixindo a súa ortografía ou actualizándoos, entre outros traballos, ademais estase a traballar na aplicación dunha ferramenta que actualice de xeito automático algúns datos dos artigos como a poboación das cidades ou países de todo o mundo.

    Aínda que a Galipedia trata temas universais, a presenza de Galicia no proxecto é fundamental, poñendo en valor personalidades, festas, tradicións, lugares... da nosa terra. Especial importancia tivo nestes anos o traballo realizado por numerosas persoas do proxecto para ilustrar os artigos de todas as parroquias de Galicia, tendo cubertas xa todas as parroquias das provincias de Pontevedra e da Coruña, e boa parte das de Lugo. A través da conta de Instagram de wikipedia_en_galego tamén se conseguiu ilustrar unha boa cantidade de artigos biográficos, e presenta curiosidades, imaxes destacadas, temas de actualidade que se tratan na enciclopedia, entre outras moitas cousas.

    Por suposto, un dos obxectivos da Galipedia é a loita contra a fenda de xénero, tentando reducila mediante a creación de biografías de mulleres e temas relacionados como o deporte feminino, se ben o camiño que queda por percorrer é aínda longo.

    A día de hoxe, e a pesar da celebración desta cifra, a Galipedia enfróntase á dificultade de conseguir máis persoas que colaboren co proxecto para poder seguir medrando en cantidade e en calidade, comezar a editar é moi sinxelo e sempre haberá algunha persoa con experiencia para axudar a quen se decida a comezar.

8 de marzo noutra clave

Captura de pantalla de https://gl.wikipedia.org; lic. CC BY SA 3.0

8 de marzo noutra clave

    Pasou outro oito de marzo coa bandeira da igualdade, reivindicando e celebrando en clave de xénero. E moito se podería dicir delo. Mais o 8M pode ter outras connotacións, se se quere máis humildes ou menos coñecidas, pero que ven ben non esquecer. Por exemplo, o ser a data na que se comezou a Galipedia, a Wikipedia en galego, https://gl.wikipedia.org, unha entidade que o pasado 8 de marzo cumpriu 20 anos.

    Da Wikipedia en xeral e da Galipedia en particular, tamén poden dicirse moitas cousas. Unha das últimas que viñeron a incorporarse a esa lista é a que apareceu case o mesmo día 8 nunha noticia sobre unha pretendida clasificación internacional das linguas xestionada por institucións francesas. A clasificación abrangue esta edición algo máis de 600 linguas, entendendo que estarían máis ou menos as máis relevantes. Pode consultarse en https://www.calameo.com/read/0053751144b5e886a29e9. Resulta que o galego estaría nun posto 37 entre os milleiros de linguas faladas pola humanidade hoxe . Coido que habería moito que argumentar ó estudo clasificatorio e ó posto do galego nel, cando o catalán está no posto 12, o asturiano no 50 e o eúscaro xusto por detrás do galego, posto 38. Mais polo que traio esa noticia aquí é porque algúns dos criterios considerados para a clasificación son a presenza da lingua correspondente en internet en xeral, e na Wikipedia, en particular.

    Así eses 20 anos que xa cumpriu a Galipedia, con case 200 000 artigos que teñen feito dela xa dende hai anos, a maior enciclopedia en galego que ten existido, alumean unha traxectoria de soporte lingüístico e de coñecemento recoñecido a nivel mundial, pero moitas veces ignorado na propia terra. Así, non é raro atopar quen descoñece a existencia da Galipedia ou quen non a considera para o seu uso, cando se ben ten menos artigos que a versión en castelán, que, á súa volta, ten menos que a versión en inglés, tamén hai temáticas concretas que trata en máis profundidade que ambas, e outras moitas que, aínda que non teña entradas en tanta cantidade e tan desenvoltas como elas, son abondo explicativas e útis para o seu uso diario. Por suposto, sobre a calidade dos artigos, que na versión inglesa vai quince anos que diversos estudos indicaron que superou a daquela icónica Enciclopedia Britannica, e que segue a mellorar, non vou falar máis.

    E, lembrando de novo a celebración coincidente no tempo do día da muller, dicir que na Galipedia (e en xeral na Wikipedia) tense detectado dende hai tempo unha fenda de xénero, tanto en relación ás persoas que editan como no número de artigos agrupados por xénero ou na profundidade con que son tratados. Algo que está a corrixirse, pero aínda queda ... moito.

Hoxe é día de Rosalía

Rosalía Castro de Murguía por Luis Sellier, foto no dominio público, collida de https://gl.wikipedia.org

 

   Rima: hoxe é día / de Rosalía.... 184 anos terrestres atrás nacía Rosalía de Castro. Coido que é o día máis indicado para deixala descansar. A ela, non á lingua da que é símbolo e estrela.

   Pode que non sexa o mellor método de apoiar a lingua o dar unha ligazón onde procurar libros en galego gratis, pero é unha opción. Opción que me atopei na procura doutra cousa. E hoxe déixoa aquí. Para desfrutar participando da lingua. Na web de maos.gal.

Galicia no 2009. Letras galegas. Ramón Piñeiro por Galaxia

Deixo abaixo a tarxeta que Galaxia sacou en honra de Ramón Piñeiro o día das letras galegas 2009:

17 de maio 2020. No bico, un cantar

Un ano máis, atópome o 17 de maio con ganas dunha celebración e unha lembranza queda. Día da letras galegas: celebración dun agasallo dos nosos ancestros e lembranza da súa construción diaria -ou destrución se non se actúa-. Día cabodano do pasamento de Hernán Naval: celebración por ser consciente de que non lle gustaría ser lembrado de loito, lembranza dos momentos pasados.
Pero unha soa celebración e lembranza, pois fúndense no esprito, coincidindo no norte, cara adiante. Por iso, como celebración e lembranza coincidentes, música. De Hernán, xa no noso caudal de cultura onde a lingua se configura. Hoxe, Port - Bou Saraxevo.

No bico, un cantar. Letras galegas 2020

Universal de Rosalía para quenes sentimos en galego.

Galipedia lanza o concurso 'Wiki loves Parroquias'

Wikipedia lanza o concurso 'Wiki loves Parroquias', consistente basicamente en aportar á Wikipedia fotos de parroquias galegas que aínda non teñan.
O cartel: https://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Wiki_Loves_Parroquias_p%C3%B3ster_2019.png

As parroquias de Lugo que aínda non teñen foto pódense atopar aquí: https://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Fotos_parroquias_Lugo.svg
(a data 1/7, e en formato .jpg:)

As bases do concurso están aquí: https://gl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wiki_Loves_Parroquias

Nota: As imaxes están sacadas das bases do concurso.

Resistente galego

Lic CC-by-sa 3.0 de David Sebastian Liuzzo (Obra derivada: Alexandre Vigo), collida de https://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:800px-EU_location_GAL.png.

Despois de ver as novas destes días sobre o terrorismo galego (ler por exemplo "¿Existe Resistencia Galega o es un bulo de Gobierno?" en eldiario.es), venme á cabeza a pregunta de se se me podería considerar de Resistencia Galega, máis aló de se existe, que parece que non. O que si coido que se me pode considerar, como a moita outra xente, é un resistente galego.
Resistente por seguir vivo e mal que ben, practicando a nosa lingua e procurando o ben da nosa terra e da nosa sociedade. Resistente por querer e aprezar cada corredoira e cada monte, transitada dende hai moito e presente na vida de moita xente antes de chegar a nós. Resistente por tentar ensinar que o desenvolvemento comeza por nós mesmos, abríndonos e aprendendo do mundo, e non na explotación dun mundo que non só non é só noso senón que tamén nos ten permitido vivir grazas a que non o estabamos expoliando. Resistente por ter claro que a terriña é só a parte máis achegada a min da Terra, á que por iso teño máis oportunidades de manifestarlle amor que, poñamos, a Suazilandia. Resistente por cousas así, coido que sinxelas, que veñen dadas de xeito natural, que non son exclusivas miñas, nin en termos xerais, nosas, aínda que as vivamos con certas características pola convencia coa nosa lingua, a nosa paisaxe, a nosa terra, os nosos amigos, a nosa sociedade.
Que eu saiba, non hai unha data de nacemento da resistencia galega. Considerar como tal o comezo dos irmandiños coido que extrapolar a partir de algo ben diferente. Un nacemento ós poucos, si. A medida que se ía configurando o país e os agravios á xente por parte de quen non só quería ter poder, senón máis poder. Algo que de diferente xeito se ten dado arredor de todo o mundo, mesmo contaminado con ansias supremacistas dun ou outro signo, escollendo uns ou outros enemigos ou apoiando e encumbrando líderes locais que coller como un símbolo máis, como forzamento á aglutinación dunha 'nacionalidade'. É dicir, dun illamento que contrapoñer a outros e que leva ó desprestixio do nacionalismo (dos 'outros' nacionalismos, claro!)
Como resultado, como resistente galego, si, formo parte da resistencia galega. Non me fai falta un carnet ou inscrición, xefe ou estrutura de funcionamento, nin tampouco recoñecemento. E ti?

Día de festa das letras galegas

Hoxe é día de festa das letras. Desfrutemos e deixémolas descansar, co mínimo imprescindible. O resto do ano, a traballar!
Coido que é así, e non ó revés, non?

Celebrando as letras galegas, unha nota breve

Hai moito que dicir, comunicar, comentar, describir, falar, opinar, espallar, indagar, escribir, aprender, gozar... moito, e pouco tempo para facelo. Mais hoxe, un paréntese para lembrar o que nos permite facelo: a nosa lingua.

In the Galician Letters day, practica o castelán

Non o atopo... onte dinme de bruces contra un anuncio que me invitaba, hoxe, a achegarme de compras a Asturias, a celebrar (en castelán) o día das letras galegas. Quería reproducilo aquí, pero con isto do 'machine learning', 'smart net' e cousas polo estilo a saber onde estará agochado para perpetrar a seguinte impresión.
Menos mal que, en sentido contrario, hoxe atopeime a lembranza de ter colgado hai dous anos o Comunicando de Hernán Naval na rede, o que levou os meus pensamentos pola lembranza dun amigo. O que me levou, tamén, ó detalle que collo da Galipedia.

E é que unhas cousas van levando ás outras... só hai que escoller o bo sentido para facer o recorrido.

Unha entrada para Suso Peña

Suso Peña ten unha entrada na Galipedia. Por razón de licenza, eliminei (polo momento, de xeito provisional) unha imaxe que eu mesmo cargara hai tempo, co que a entrada quedou lixeiramente diminuída. Como sabía que ía quedar así, tomei pantallazos dela para que quedara constancia de como estaba, á espera de engadir máis contido.
Aí vai:

 Deixo tamén a imaxe que polo momento está borrada e que deu lugar ó cambio:

A imaxe, cargada en febreiro de 2006, tiña como aclaracións que fora para agradecer a súa labor ós voluntarios do Prestige (dec. 2002), e que pola súa vontade, tiña licenza libre, co que, sen modificacións nin uso lucrativo podíase distribuír por calquera medio. Interpretando a súa vontade, púxenlle no seu momento unha licenza CC Recoñecemento-Compartir igual que podería chocar co seu desexo, pois na Wikipedia dita licenza inclúe a posibilidade de uso lucrativo, como fun advertido por un compañeiro.

E con esa imaxe despídese o artigo de hoxe: Paz, Felicidad y eterno agradecimiento a la gente solidaria.

--

Nota posterior: aconsello ver o completo artigo do blog Banda de Galegos.

Galicia destingue

Isa foi a idea que se me viu á cabeza onte, a eso das dúas e media do mediodía, escoitando Onda Cero, cun anuncio con subvención institucional promovendo Galicia como 'destiño' para visitar, comer... supoño que en castelán, unha vez acadados os últimos obxectivos de conquista lingüística e destinguida galicia de vez.

Lamento non poder dar moita máis información. O ir conducindo non é un bo momento para tomar notas...
A imaxe, Galicia non sei moi ben se destinguindo ou tinguíndose de negro, a modo de efecto do Prestige.

Fala, pobo, fala

Recollo o estribillo da canción das primeiras votacións cando viu a democracia para lembrar que a democracia non é só 'falar' cada certo tempo nas urnas, senón tamén actuar. Na defensa de dereitos, actitudes... da propia democracia e da sociedade e cada un dos seus membros.
Anda estes días sobre a mesa o tema do tren de mercadorías diario dende a planta de alúmina-alumino de S. Cibrao a Amorebieta. Dinse cousas como que significa 150 camións diarios que pasarían a inundar as estrada mariñáns (en realidade, na lenta estrada dende S. Cibrao a Barreiros, logo, autovía), xógase co futuro de Alcoa (planta que parece en proceso de venda e da que se esquece unha e outra vez a balsa de lodos que xa está repleta e ameazante), fabúlase con 150 empregos máis de camioneiro e esquécense outras cousas. Unha, que RENFE-FeVE ten suprimido esta tempada servizos de viaxeiros dun xeito incomprensible alegando 'falta de maquinstas', indo as dúas cousas en conxunto cara a un pior servizo público e desafección respecto del, e á desaparición do mesmo. Outro, que medioambientalmente (non polas molestias na estrada de 1 camión cada 10 minutos que virían resultando eses 150 camións diarios, case 1/3 do que representa o fluxo de camións para Mirasol cando carga un barco de pasta) e en canto a recursos o tren é abondo máis efectivo que a estrada. Outro máis, que a visión xeral é necesaria para descontar chantaxes de empresas, xa sexa ENCe (o ramal de FeVE para a pasta de papel prácticamente abandoado máis que para facer presión), RENFE-FeVE ou Alcoa, incluíndo nela a mobilización social non só para protestar a favor ou en contra, (que é o que procuran moitas veces, carne de canón que loite polos seus intereses) senón para o mesmo estudo, concienciación e visión de futuro do conxunto social.
Nesas andamos, mais a falta de costumbre (que pasou coa protesta hai xeración e media contra a central nuclear?) de facer as cousas dun xeito colaborativo despois de moitos anos de querer apartar á xente das decisións que afectan a todos para que non molestemos da os seus froitos. E así hai que esperar a que se de a licenza de obra para o faro para que as redes sociais se manifesten de xeito case unánime a favor dunha illa Pancha de todos e para todos. Que ocorrerá neste caso?

As letras en Parque Principado

Hai algúns anos fixen un comentario no blog sobre as letras e a viaxe de compras a Parque Principado. Xa non se chama así, pero o fenómeno segue a ser o mesmo: Para parte de Ribadeo a celebración das letras galegas consiste en algo así como gastar os cartos fóra de Galicia en castelán.
Lembrábao onte mesmo, día das letras galegas, un cartel publicitario dun establecemento hostaleiro de Ribadeo, O Recuncho: "Non vaias a Parque Principado, carallo!"  ofrecendo unha alternativa de empanada e agasallo no local.
O comercio de Ribadeo, potente na zona e competitivo  co seu horario dominical, resulta que perde clientes en favor de fóra de Galicia coa celebración dunha festa galega. Certo que non debe ser o único caso, mais non por iso debe deixarse a unha beira e seguir o camiño sen consideración, como fixo O Recuncho.
Canta xente de Ribadeo foi onte ó Parque Principado? Canto gastou? Que alternativas tiña en Ribadeo? Por que as deixou de lado? Que alternativas para pasar o día? Quizais a ACISA lle resultara máis proveitoso facer un pequeno estudo diso que abondas das campañas que fai.

Entrada minimalista no 17 de maio de 2012.

Mentras, agora xa con máis calma, pasado o 17 de maio, podes ver a biografía de Manuel María, a quen se lle adicou este ano o día.

Placa en homenaxe a Manuel María na súa casa da Coruña, cuns versos do poema "Galiza". Collida de https://gl.wikipedia.org/wiki/Manuel_Mar%C3%ADa, obra propia de jflamela, lic. CC BY-SA 4.0

Celebrando o día das letras galegas na práctica

Coido que o mellor xeito de celebrar o día das letras galegas é usando a lingua e dándolle novas oportunidades, ampliando o seu campo, facendo 'patria lingüística'. Como fai por exemplo Pancho Campos descubrindo un pouco da historia de Ribadeo no seguinte artigo.
"CASA BRASONADA DO PARQUE DE RIBADEO
Francisco José Campos Dorado
O escudo que se presenta a sinistra é o escudo da casa do parque de Ribadeo, coñecida como a “casa dos cuatro hermanos”, onde estaba o comercio de Maseda que fai esquina entre a rúa Villafranca del Bierzo e a Praza de España, coñecida de vello en Ribadeo como o campo ou o parque. O escudo central é o escudo da Casa do Patín, a construción civil en pé “máis antiga” de Ribadeo, segundo a Gran Enciclopedia Gallega (editada por Silverio Cañada, 1974, Tomo XXVI). O escudo dereito está na Casa do Outeiro de San Miguel de Reinante.
Os tres escudos presentan o mesmo cuartelado en cruz e os mesmos mobles en cada cuartel, con diferenzas de labrado propias da mestría de cada escultor. En canto ós adornos exteriores son nos tres diferentes, quizais debido os deseños de cada cabaleiro que aínda sendo de ramas da mesma familia, tiñan ideas e presupostos distintos para pagar cadansúa realización.

Escudo da Casa do Parque. Ribadeo

O primeiro, da casa do parque, non ten data. É un escudo español clásico, cunha cruz cristián no centro rompendo a borde alto da bordura, na que non consta lema. Está timbrado cun casco de fidalgo mirando a destra, rematado cun penacho de cinco plumas. O campo está orlado con dúas ramas de palmeira en grilanda que parten da parte baixa. 

Escudo da Casa do Patín. Ribadeo

O segundo, da casa do Patín, e un escudo español con data do 1700, de factura máis antiga, modificado a unha forma cuadrangular segundo o xenio do artista, e que asemella máis os escudos presentados no “Nobiliario Vero” de Ferrán Mexía de 1492. Na parte alta da bordura ten unha pequena cruz cristián cun Cristo ben esculpido en primorosa miniatura, sobre o lema: “MENENDEZ AVANTE CON LA CRUZ ADELANTE”, das armas dos Menéndez Navia. O campo de armas está totalmente rodeado de lambrequines propios do arte renacentista e sostido por follas dunha planta acantácea propias do arte clásico.

Escudo da Casa do Outeiro. San Miguel de Reinante

O terceiro, da casa do Outeiro de San Miguel de Reinante, é un escudo español, tal como o primeiro, timbrado cunha cruz cristián máis aparente que apoia sobre a bordura onde se le o lema: “ABANTE CON LA CRUZ ABANTE” das armas dos Villaamil. O adorno exterior semella un fermoso pergamino que se envolve sobre a bordura como soporte e sostén. A casa foi feita polas primeiras décadas de 1700 por D. Baltasar Menéndez de Navia y Villamil, casado con Dª. Mª Luisa de Carmen Trelles Prelo Castrillón. É moi posible que algún dos Villaamil que ocuparon esta casa fose do estado eclesiástico pertencente o Santo Oficio, pois o timbre deste tipo de Cruz Cristián é característico do Tribunal da Inquisición.  
No primeiro escudo, primeiro cuartel, vemos unha barra engolada de dous dragantes e un home cunha cruz procesional con mango longo en posición vixiante, situado sobre o que parece un escusón faixado ou burelado sen bordura lateral. Son armas dos Lamas e dos Busto, estes últimos poderosos comerciantes marítimos. Este cuartel é similar o 1º e 3º do escudo de armas da casa de Dª María Lamas e de D. José Navarro Reverter, sito no lateral norte da súa casa da rúa Viejo Pancho de Ribadeo. Tamén son armas dos Menéndez Navia emparentados cos Villaamil. 
No segundo e no terceiro escudo, o escusón é máis aplanado, parecéndose a cuberta dun barco antigo. No terceiro, o home, é un soldado vixilante que porta unha alabarda de coitela de prata e asta de ouro (sen esmaltes), quizais facendo máis énfases sobre o carácter de comerciantes marítimos da familia dos Busto. O segundo cuartel é igual nos tres, unha águia coroada mirando a destra, co vó baixado ou coas ás caídas, das armas dos Aguiar e a cada lado da cabeza e a mesma altura días coroas laterais das armas dos Villaamil (en campo de azur unha águia coroada de ás baixas de prata, con dúas coroas laterais do mesmo metal á mesma altura da cabeza). 
O terceiro cuartel, igual nos tres, unha águia coroada mirando a sinistra, salvo na casa do Outeiro que mira a destra, co vó baixado ou de ás caídas, das armas dos Pardo (en campo de sinople unha águia de prata coas ás baixas, coroada co mesmo metal). Podemos ver un águia similar, no 4º cuartel do escudo do patronazgo da capela da Virxe de Lourdes, dentro da igrexa parroquial de Sta. María do Campo de Ribadeo. 
O cuarto cuartel é igual nos tres escudos, e mostra un castelo sobre ondas do mar das armas dos Villamil. 
As árbores xenealóxicas das familias que relacionan estes tres escudos, son as seguintes, aínda que non sabemos exactamente en que momento algúns dos seus membros viviron nestas casas que se mencionan e nas que deixaron a súa impronta. Obviamos outras ramas doutros fillos para non ser demasiado extensos e non enturbar a cronoloxía de trescentos anos que nos interesa neste relatorio. 
Xenealoxía 
1. D. Salvador Menéndez Navia Villamil (vive en 1719) (sin descendencia) 
2. D. Sancho Manuel Menéndez Navia Villamil casa con: Dª Mª Josefa Fuertes Sierra Prelo Castrillón. O seu fillo: 1. D. Baltasar Menéndez de Navia y Villamil (señor da Casa do Limonar hoxe do Outeiro de S. Miguel de Reinante) casa con: Dª MªLuisa de Carmen Trelles Prelo Castrillón. O seu fillo: 1. D. Juan Antonio Menéndez Navia Villamil y Trelles (1752-1815) casa con Dª Melchora Mª Valledor y Lamas (f.1829). A súa filla: 1. Dª. Mª Luisa Menéndez Navia y Valledor (1771-1852) casa con: D. Vicente Fco. José Lamas de la Torre (1765-1817)(do Pazo de Quintalonga). O seu fillo: 1. D. Vicente de Lamas Menéndez (1796)(señor do Pazo de Quintalonga) casa con Dª. María Teresa Navia Osorio (1814). O seu fillo: D. Ramón de Lamas Navia Osorio (1851-1926) casa con Dª. Anunciación Amalia Sanjurjo. A súa filla: 1. Dª. María Teresa Lamas Sanjurjo (1886-1970) casa con D. José Navarro Reverter. 
Recordar estes escudos, é ás familias que pertenceron, é unha labor que nos permite albiscar anacos da prezada e preciosa historia do noso pobo, así como, non esquecer que algún día o Concello ou algunha Asociación Cidadán, deberían de facerse cargo de inventariar o patrimonio municipal, tanto civil, como militar e sacro, como marítimo, etnográfico e arqueolóxico, e a poder ser, e a non tardar, para que non desapareza de todo, facer un museo o suficientemente amplo como para conter tanto salas de exposición como cuartos e laboratorios de investigación."

Letras galegas: Concerto da banda municipal de Ribadeo (20150530)

Cheo no cine teatro, para variar. Lectura de Farruco Graña e bis e himno galego, incluídos, aínda que non aparezan no díptico-programa. No audio non aparecen as tres primeiras pezas. Mágoa, estábame gustando...
E o ambiente? Bo!.

O himno, mellor lelo noutro lugar.