ESCUDOS DE ARMAS DO RETABLO DA MARQUESA (Castropol)
Na Igrexa parroquial de Santiago Apóstolo de Castropol, está este precioso retablo, cuxa imaxe central rememora a mítica Ascensión da Virxe ante a mirada atónita dos Apóstolos. Non falta detalle do arte barroco caracterizado polo realismo das súas formas e figuras, que se presentan vívidas ao espectador mercé ao contraste de luces e sombras conformadas polos matices mesturados de claros-escuros das cores azuis ultramar e celeste, e verde cobalto claro, e esmeralda. As cores aplicadas nese fondo de intersticios entre as luxosas filigranas douradas crean un conxunto de formas delicadas que amplían o efecto solemne e magnífico do retablo entre os fornelos dos santos e as columnas salomónicas ateigadas de anxos e gabiáns diversos.
Na parte alta atópanse dous Escudos de Armas, ambos os dous de forma elíptica.
O Escudo de Armas esquerdo segundo o observador mira o retablo, está timbrado cunha coroa de marqués, e o campo está cuartelado en cruz e rodeado de lambrequíns.
No primeiro cuartel: en campo de sinople, un castelo de ouro, mazonado (cos sillares indicados en sable), con tres torres, de cada unha delas sae unha lanza de sable. Son armas dos LANTOIRA.
Segundo cuartel: en campo de azur unha “M” de ouro coroada de ouro. Son armas dos MONTENEGRO.
Terceiro cuartel: en campo de gules, unha árbore de ouro da que colga unha espada co puño de ouro e cargada, ao longo, por un escudo elíptico de borde de ouro e burelado de sable. Son armas de DONLEBÚN.
Cuarto cuartel: en campo de sinople dous cans (?) ou dos lobos (?) en pau, andantes cara a sinistra.
Este escudo pertence aos brasóns da Marquesa, D.ª FRANCISCA DE NAVIA
ARANGO MONTENEGRO y LANTOIRA
O Escudo de Armas dereito segundo o observador mira o retablo, está
timbrado cunha coroa de marqués, e o campo tamén está cuartelado en cruz
e rodeado de lambrequíns.
O segundo cuartel está cuartelado en catro. 1 e 4) En campo de sinople, un castelo de ouro con torre de homenaxe e mazonado. 2 e 3) Doce veros de ouro en tres faixas de catro cada unha. Son armas dos VIGIL DE QUIÑONES. (Nota: este brasón atópase representado nun escudo da casa de La Plazuela, na parroquia do Marcenado en Siero, aínda que este carece da bordura de sete grupos de seis veros en faixas de tres)
No terceiro cuartel: en campo de azur unha barca co banzo de gules e borda dourada sobre ondas de azur e prata, portando a bordo dous lobos de sable furiosos (rampantes), colocados en faixa. Son armas dos CADÓRNIGA.
Neste brasón aparece similitude nos nobiliarios, coas figuras dos SIERRA: “en campo de sinople, dous osos enfurecidos ou furiosos (rampantes) de sable, embarcados nun bote de borda dourada e casco de gules, sobre ondas de azur”.
Segundo se ve na representación do brasón, a cola larga dos animais, máis parece de lobos que de osos; mais como xa vemos noutros casos, as figuras e os esmaltes foron recollidas moitas veces ao gusto do artista e non ao estrito concepto nobiliario.
Deixamos está dúbida aquí reflectida, posto que os MENDEZ NAVIA de Ribadeo son familia dos SIERRA, segundo testamento de D. BALTHASAR MENDEZ NAVIA Y SIERRA casado con D.ª ANTONIA DE ESTRADA Y RIO (Escudos de Armas do Concello de Ribadeo, p.61)
Cuarto cuartel. En campo de gules tres faixas xaqueladas de ouro e gules de catro ordes cada unha. Son armas dos SOTOMAYOR.
Tamén puidese interpretarse este cuarto cuartel: en campo de gules, corenta e dous xaqueles de ouro, alternando entrantes de gules e saíntes de ouro. Podendo ser armas dos VALLADARES (con 42 pezas 6x7) ou dos BERMUDEZ sobradas (con 30 pezas 5x6)
Este escudo, sen dúbida, pertence aos brasón do III Marqués de Marcenado, D. ÁLVARO JOSÉ DE NAVIA-OSORIO y VIGIL DE LA RÚA.
Segundo vemos ambos os dous Escudos de Armas deste retablo, non cabe dúbida de que o esquerdo pertence a D.ª FRANCISCA DE NAVIA ARANGO MONTENEGRO Y LANTOIRA (n. Castropol 1680- f. Valladolid 1706) filla dos Marqueses de FERRERA e titular da Casa do Campo de Castropol e o escudo dereito é dun marqués do Marcenado, e contrastando os seus brasóns e datas coa xenealoxía dos Marqueses de SANTA CRUZ DE MARCENADO, corresponde ó matrimonio do III Marqués (1717-1732), D. ÁLVARO JOSÉ DE NAVIA-OSORIO Y VIGIL DE LA RÚA (n. Puerto Vega 1684– f.Orán 1732). Fidalgo de Navia, III Vizconde del Puerto (referente a Puerto de Vega), Señor da Casa de Celles e da Torre de Vigil entre outros moitos títulos e cargos militares con rango de General, que casou en primeiras núpcias coa MARQUESA DE FERRERA, dona da Casa do Campo da Castropol, que a partir do seu matrimonio con D. Álvaro pasou a ser chamada O Pazo dos Marqueses de Santa Cruz de Marcenado, por aquelo da costume legal de que o home casado mantiña todos os seus privilexios, e acaparaba baixo o seu patrimonio todos os que a muller tivera. Así era e foi até que se redactou o Artigo 14 da Constitución Española de 1978, e aínda quedaron farrapos para acadar a igualdade.
Xa tardou en chegar a civilización moderna a este país! Non vos parece?
Ningún comentario:
Publicar un comentario