Renda, riqueza, fenda, colonialismo. Un detalle nun gráfico

    O gráfico aue deixo arriba está tomado de https://www.eldiario.es/economia/atlas-renta-exito-colaboracion-ine-hacienda_129_11830617.html, e foi publicado con licenza https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.es que permite reproducilo aquí. E tamén facer algún amaño sobre el. Deixo en baixo o amaño e paso a un pequeno comentario:

    Como se ve, a Comunidade de Madrid pasa ó primeiro posto en renda media, mentres cae ó terceiro en renda mediana e no limiar de pobreza. Só Cataluña amosa algo semellante, se ben en moita menor escala. A cousa é o seu significado. A renda media é coller a renda total e dividila entre a poboación. É dicir, se nunha poboación de 100 persoas unha gaña 10 000 000 € ó ano e os outros 99 sobreviven como poden con 1000 €, a renda media sería aínda superior ós 100 000 €. 

    Outra cousa é a renda mediana. Isto é, a renda que ten quen ten tanta xente que gaña máis como que gaña menos ca el. No caso anterior, esa renda sería de 1000 €. Coido que a diferencia entre ambos datos pode ser significativa, como no exemplo.

    Pódese ver que mentres a 'renda media' indicaría a riqueza xeral como ganancia por soldo ou rendementos do capital, a renda mediana daría unha idea da riqueza dunha persoa calquera collida ó chou. Esta segunda sempre será menor: as rendas máis altas levan unha maior tallada da riqueza total, co que queda menos a distribuír entre a xente de a pé, que constitúe a maioría e onde cadra o individuo de renda mediana.

    No gráfico vese que hai unha certa proporcionalidade nas diversas comunidades entre ambas rendas, pero no caso conreto de Madrid a diferenza dispárase. Significado? As rendas moi altas están máis concentradas na capital do estado, en parte polas miores oportunidades que oferta a capital para os negocios co propio estado, en parte polo desarme fiscal desa comunidade, que remata en 'dumping', en trato de favor ás rendas altas que pagamos o resto da xente e das comunidades. Ó fin, unha fenda que incrementa o efecto colonial da capital sobre o resto dos territorios, en particular, dos máis afastados e con menor poder.

    Non, non é só un detalle nun gráfico...

Índices de calidade

    Hai uns días, a través dunha noticia, cheguei ó 'Indicador multidimensional de calidade de vida', IMCV, construído polo Instituo Nacional de Estatística, INE. Nada moi diferente en datos do que podamos atopar noutros lugares. Mais neste caso, engádese unha curiosidade , o poder construír o noso propio índice, ponderando ó noso xeito os nove factores dos que dispón, ou mesmo, podemos quedarnso cun só. Deixo abaixo un exemplo, considerando só, e ao mesmo nivel, educación e sanidade, que podemos comparar co proposto polo INE (e que está sinalado polos puntos vermellos), pero podes experimentar calquera outra combinación.

Maragatos en Ribadeo

    Republico 'Maragatos en Ribadeo' despois da variación da páxina orixinal de EGERIA.

Maragatos en Ribadeo?

Maragato, pato,
unha zoca i un zapato.
Maragato, pato,
fillo dunha cincha,
cando o galo canta,
o maragato rincha.
(Ditos recollidos de 'Falan os de Ribadeo')

    Si, maragatos en Ribadeo. Din as indicacións de sistemas modernos que Ribadeo atópase a unhas 44 horas, 200 km, andando, da capital de concello maragato máis próximo, Brazuelo. Non é moito se consideramos que os maragatos tiñan fama de comerciantes que levaban produtos dun a outro lugar, e que ruta máis ou menos inversa facían de xeito anual aqueles que nomeaba Rosalía e que 'cando van, van como rosas, cando vén, vén como negros'. A lomos de animais ou en carros dos que os maragatos eran os arrieiros, veñen a significar seis ou sete longas xornadas de viaxe, se nos fiamos do que parece era normal na época, uns 30 km diarios no transporte de sal e outras moitas mercadorías. E se a maragatería era un centro de dispersión comercial guiada polas súas xentes, Ribadeo era o porto do Cantábrico por excelencia xa no século XVIII, onde as facilidades do transporte por terra tardaron en chegar, aínda coa ilusión do ferrocarril entre Ribadeo e o Bierzo truncada a partir da Pontenova dende hai máis dun século. Existen en Ribadeo as rúas de Vilaoudriz, moderna, pero adicada á outra punta do vello ferrocarril mineiro, unha realidade que dinamizou a cunca baixa do Eo, e de Vilafranca, antiga, pero adicada a unha ilusión: o entronque co ferrocarril á meseta, que nunca chegou e que sería o recambio dos arrieiros maragatos. Os maragatos forxaron a súa lenda neses tempos nos que se comezou a poder viaxar entre a meseta e Galicia con lentitude, pero cunha certa seguridade, e aqueles outros nos que a rapidez mecánica arrombou o poder animal no transporte nesas rutas. E tamén pola súa labor nos comezos desa nova época.

    Cando penso en 'maragatos', ás veces vén á miña cabeza a verba 'inmigrantes'. Cousas da historia, viñeron doutra terra, no seu momento, pero a integración, que en xeral comezou antes de establecerse aquí coas sucesivas viaxes realizadas, continuou, e xeracións despois, fai que hoxe, na zona de Ribadeo, non teña ningún sentido xuntar ambos conceptos, a pesar de seguir usando a cualificación toponímica de 'maragato' como recoñecemento dalgún ancestro nado aproximadamente na Maragatería.

    Os primeiros maragatos que se me veñen á cabeza son a familia Nistal, chegados da zona de San Justo de la Vega. Está ligada coa Empresa Ribadeo de autobuses, no que parece unha continuación lóxica do traballo familiar, e un Nistal é referido por Chemi Lombardero entre os maiores contribuíntes para elección de compromisarios do Senado xa no 1907, indicando en ambos casos unha saudable economía. Mais o mesmo apelido, a poucos quilómetros, en San Miguel de Reinante, atópase ligado a unha taberna e ultramarinos, do mesmo xeito que en Ribadeo tampouco se quedou estático en torno ó transporte, senón que diversifican a súa actividade no mundo do comercio ou a hostalería. Nada moi diferente do que pasou noutros lugares con outros maragatos. Iso si, se a xente que en España leva o apelido Nistal achégase en España as 3000 persoas segundo o INE, e unha cuarta parte está na provincia de León, á que pertence a comarca da Maragatería; en Lugo non chegan ós 50, o 1,5 %, pero de eles, case a metade está relacionada con Ribadeo.

    En 1930 constituíase a empresa Ribadeo de autobuses. Os donos? Tres familias de orixe maragato, os Freire e dúas ramas dos Nistal. Non hai xente de certa idade que non teña coñecido e viaxado coa coñecida en Ribadeo como 'A Empresa' ou coas siglas 'ERSA'. Empresa que aglutinou os transportes previos dos que dispoñían os seus donos e acadou gran pulo no transporte galego. Estableceu entre outras unha liña entre A Coruña e Xixón, colaborando con Automóbiles de Luarca, a actual ALSA, encargándose unha da parte galega e outra da parte asturiana, con trasbordo en Ribadeo. A empresa, segundo Martín Fernández Vizoso, era a principal fonte de emprego en Ribadeo a mediados do século pasado, mais a súa decadencia levouna a ser mercada por Industrial Auto, S.A. (IASA) e desapareceu como nome comercial a finais do século pasado.

    Os maragatos aparecen aquí e aló na zona de Ribadeo. Ás diversas ramas da familia Nistal engádense outros apelidos. Pódese descubrir, por exemplo, na colección de fotos 'Ribadeo na Memoria' a foto coa que ilustro este texto, anónima e de data indeterminada, que amosa a familia diante da Casa Maragato, na parroquia de Covelas, acompañada dunha lenda lembrando a orixe e o carácter comercial dos maragatos. Ou nas citas relacionadas con Jesusa Puentes, dos Maragatos de San Miguel, e dona de Don Ramoncito, parella ineludible da vida daquel entorno a mediados do século XX. Ou Alfredo do Maragato, con casa grande en Abelleira, San Pedro de Benquerencia, a comezos do século pasado.

    En Ribadeo hai un vello caserón almeado, o chamado 'cuartel vello', casa-torre con máis de tres séculos feita polos Sierra Pambley, descendentes fidalgos con orixe na beira da Maragatería, e que foron mecenas nesta terra adicando anos despois a casa a escola, a Obra Pía Sierra Pambley (1713), segundo relata Francisco Lanza no seu 'Ribadeo Antiguo'. Ós seus pés, como nos fai chegar Pancho Campos nun dos seus escritos, unha horta de hoxe con columnas de antano conta a súa historia como corte que servía para os bois dos maragatos chegados a Ribadeo. Os maragatos hai moito tempo que chegaron a Ribadeo.

-

En Maragatos de Lugo.org

Posterior alusión e audio no El Progreso (min. 15:50)

Do pasado ao presente e ante o futuro (V). Pablo Mosquera Mata

Parte I

Parte II 

Parte III

Parte IV

Parte VI 

Do pasado ao presente e ante o futuro

Vª entrega

En maio de 1982, o orzamento do concello de Cervo ascendía a case 136 millóns de pesetas, dos que máis de 26 millóns foron para pagar ao persoal municipal -un secretario (vacante de titular), un un xefe de negociado, un administrador, tres axudantes administrativos xefes de grupo, tres gardas municipais, un axudante de garda municipal, un arquitecto técnico, un oficial con tres operarios. Os ingresos proceden de: 62 millóns de impostos directos, 4 millóns de impostos indirectos, 25 millóns de taxas e outros impostos, 29,5 millóns de transferencias correntes e 15 millóns de transferencias de capital. Son tempos nos que se está a realizar o asfaltado das rúas, así como as obras de conexión entre a antiga e a nova rede de abastecemento de auga a San Cibrao. A medida que funciona a fábrica de aluminio, os mariñeiros quéixanse de como esmorece o porto de San Ciprián.

Porén, en setembro de 1987, a Confraría de San Cibrao que preside Pepe do Lugar solicita a ampliación da lonxa polo aumento da pesca de baixura e marisqueo que compensa en boa medida a diminución das capturas de bonito.

Ese mesmo ano xurdiu por primeira vez a preocupación polos movementos de area en toda a praia da Concha, que se ve afectada polo dique portuario de Alúmina-Aluminio, que cambiou a dirección das correntes, e o encoro de Riocovo, que ao mesmo tempo ó non deixar fluír libremente as augas do río provoca a acumulación de sedimentos na entrada da ría. A Consellería de Ordenación do Territorio deu orde ao enxeñeiro xefe do grupo Portos de Lugo para que redacte o proxecto de ampliación do porto de San Cibrao, obra necesaria polos efectos negativos que a ampliación da dársena norte da factoría tivo no porto de San Cibrao, provocando que a mar rompa na dársena de xeito incompatible co atraque de embarcacións durante os invernos. O Patrón Maior tamén reclama a construción da Casa do Mar como instalación sociosanitaria e hostaleira para a xente do mar en activo ou xubilada.

Outro dos sancibrenses moi activos é o industrial Tomás Martínez que preside o Club Deportivo San Cibrao, entidade que promove a práctica de numerosos deportes, destacando as actividades do piragüismo; así como a creación dun campo de fútbol, ​​xa que o que existía nos Campos desaparecera pola localización do colexio Rivera Casás.

Segundo os datos publicados polo INE do padrón municipal de 2022, o 47,73% (2001) dos habitantes empadroados no Concello de Cervo naceron no devandito concello, o 47,14% emigrou a Cervo desde distintos lugares de España, o 24,59% (1031) doutros concellos da provincia de Lugo, o 7,44% (312) doutras provincias de Galicia, o 15,10% (633) doutras comunidades autónomas e o 5,13% (215) emigraron a Cervo doutros países.

e se o comparamos con 1996 ata 2022

• O número de habitantes nacidos en Cervo descendeu (-823), pasando do 54,91% ao 47,73%.

• O número de habitantes nados na provincia de Lugo aumentou (20), pasando do 19,66% ao 24,59%.

• O número de habitantes nados en Galicia diminuíu (-42), do 6,88% ao 7,44%.

• O número de habitantes nados no resto de España diminuíu (-208), pasando do 16,35% ao 15,10%.

• O número de habitantes nacidos noutros países aumentou (102), pasando do 2,20% ao 5,13%.

Pablo Mosquera Mata

Oito mil millóns

Oito mil millóns

    Escrito de xeito numérico? 8 000 000 000. É unha cifra como outra, mais é a cifra que hai hoxe tres semanas foi sobrepasada pola poboación mundial, segundo os expertos no tema. En Galicia, cunha poboación minguante mesmo a pesar da inmigración, somos capaces de ter unha idea sobre que a poboación aumente, pero quizais, en xeral, non sexamos quen de xuntar esa cifra, a poboación que medra e o significado cara ó futuro, dun xeito consistente.

    Por poñer un exemplo, nos tempos nos que corría cara ás clases de xeografía, Europa tiña unha poboación maior ca de África, nada que ver coa relación hoxe en día, e a India, que o próximo ano será o estado máis poboado do planeta, tiña unha poboación de un terzo da actual. Algo que, aplicado a un mapa, fai cambiar o xeito no que (e do que) de se ve.

    A cantidade non é máis que unha das facetas en relación á poboación. Marrocos daquela tiña un terzo da poboación de España, e hoxe por hoxe supera os 4/5, a máis de que España integra hoxe por hoxe unha porcentaxe de persoas de orixe marroquí nas súas contas (1,6 % do total de poboación). E iso ten importancia na relación 'de forza' dos estados. O dentro deles: Galicia ten hoxe por hoxe unha porcentaxe de poboación do estado dun 5,5 %, mentres no 1970 a porcentaxe era un 7,6 %, é dicir, en xeito xeito, a 'importancia' de Galicia en España era case un 50 % maior hai cincuenta anos.

    Máis? Mentres hoxe a idade media da poboación en Galicia aproxímase ós 48 anos, no 1970 andaba polos 35. Algo bo é algo malo: ser máis lonxevos vai asociado a unha mellor calidade de vida. Pero o ter relativamente menos xente nova leva consigo cousas como menor impulso vital ou económico, ou problemas de sostibilidade social completamente diferentes. É un cambio máis da estrutura da poboación que vai moito máis aló da apreciación dunha menor necesidade de garderías infantís e maior de residencias de maiores.

    E, todo o anterior, sen considerar a sociación das meras cifras de poboación con outras, como consumo de recursos ou produción de contaminantes per cápita (e polo tanto, a nivel global e de cada comunidade).

    Fíxoseme raro que desta volta, xa digo, hai tres semanas, se tomara a cifra de oito mil millóns sen asociala, nos medios galegos, á decrecente poboación local, por outra banda, fonte de titulares recorrentes ao menos dúas veces ó ano, con motivo dos informes dos institutos de estatística (INE e IGE). Ó igual que se me fai curioso a insistencia nas cifras e non no significado que levan asociado e a rede de relacións entre cifras diversas, nun mundo en transformación, non só con moitos e grandes problemas e desafíos, senón tamén con moitas e grandes oportunidades.

A poboación de Galicia, un pouco máis aló da noticia

 A poboación de Galicia, un pouco máis aló da noticia

    Xa chegou. O último informe estatístico xa está aquí, e logo del, tamén a proxección para os próximos anos e décadas. E con eles, a noticia: Galicia perde poboación. E despois, o rachar as vestiduras: Que imos facer?

    Coido que o primeiro é ir paso a paso: Galicia, que se prevé polo INE (Proyecciones de Población 2022-2072) que perda 35 000 habitantes nos próximos 15 anos, isto é, cousa do 1,5 % de poboación actual, perdeu unha cantidade maior de habitantes no anterior período de 15 anos: aproximadamente, o dobre do que se prevé para o próximo período quincenal. Por certo, que o máximo da poboación de Galicia, segundo as estatísticas do INE a disposición, acadouse a comezos dos oitenta do pasado século, con máis de cen mil habitantes máis que agora. Dende aquela, Ourense e Lugo veñen diminuíndo poboación ano tras ano case de xeito estacionario, mentres que A Coruña e Pontevedra o fan de xeito irregular dende hai uns quince anos, sendo a tendencia de toda a serie que Pontevedra sexa a de mellor saldo positivo, e Ourense, a de maior saldo negativo.

    Fiando un pouco máis fino, sen a inmigración, a cousa tinguiríase abondo máis de números negativos. E cara ó futuro, o mesmo: a previsión é que a porcentaxe de inmigrantes aumente (nota: sexa cal sexa a política migratoria, que só significaría un axuste!). O mesmo que se prevé aumentará a idade media dos habitantes, inmigrantes incluídos. Iso, a pesar de que no 2020, a raíz da pandemia, produciuse unha rebaixa de case un ano e tres meses na esperanza de vida da poboación, tanto para homes, baixando dos 80 anos, como para mulleres, quedando só un pouco por riba dos 85.

    Naturalmente, isto ten implicacións, dende o despoboamento rural e a atención das terras e territorio, á estrutura social ou á lingua. Non só se pode ver o aumento de núcleos abandonados, senón tamén que a hostalería en moitas zonas é atendida cun acento 'castelán forasteiro'.

    Mais ata o de agora, a mentalidade coa que se ven afrontando o tema demográfico é a mesma que na economía: o medre sen límite, canto máis mellor, sen ter en conta o que significa o medre, os límites do planeta, a distribución de bens, etc, e iso, en ambos temas. As vilas queren ser cidades, e as cidades, ser máis grandes, por riba da calidade de vida que se desfruta nelas, da que se fala como propaganda, mentres que o medrar úsase para o manexo de cartos e poder. E así, cando se fala do envellecemento poboacional, deseguida sae a 'oportunidade de negocio' que representan os maiores, coa punta de lanza das residencias de anciáns ('de maiores') e a necesidade de 'empregados' e de formación de xente para tal fin, sen explorar outras posibles vías (que non se consideran 'negocio'). 

    A esa mentalidade hai que sumarlle o xeito propio de realización das estatísticas, que considera proxeccións lineares sobre os números actuais e pasados, sen tentar aproximar crises en marcha ou cambios de tendencia previsibles por desafíos que se ven no horizonte ou xa nos seus comezos, pero de difícil cuantificación. É dicir, algo embarazoso para poder predicir con certa precisión máis aló duns poucos anos. E algo que se pode observar cando se nota a amplitude posible de variación nas previsións, que para España abrangue dende os 48 ós 57 millóns de persoas para 2072, a cincuenta anos vista, e sabendo aínda así que esas marxes teñen a posibilidade dun amplo erro. E eses números, só tendo en conta a posible variación da fecundidade, que, en calquera caso, non se prevé chegue a taxa de reposición en ningún momento. É dicir, a poboación caería, e moito, sen o recurso á inmigración.

    Carpe diem e 'tate o que tas', desfruta do momento e céntrate nos problemas que podes e tes que solucionar agora, e deixa os cantos de serea de aumento indefinido de poboación en aras dunha loa do imperio nacional nacionalista. A demografía é un problema no sentido de que estamos afeitos a outros perfís demográficos, nos que vemos máis facilidades por ese estar afeitos. E claro, temos que adaptarnos, comezando por cambiar de mentalidade.

SOBRE A UBICACIÓN DO NOVO CENTRO DE SAÚDE DE RIBADEO (III). Evaristo Lombardero Rico

 

A ubicación anunciada do novo centro de saúde, en OpenStreetMap.

SOBRE A UBICACIÓN DO NOVO CENTRO DE SAÚDE DE RIBADEO (III)

    Na entrega nº 1 de esta serie aportamos algúns datos sobre a distribución da poboación do concello de Ribadeo entre o casco urbano e as zonas rurais. Segundo as estatísticas do INE de 2020, sabemos que das persoas censadas arredor dun 70 % residían no casco urbano e un 30 % nas zonas rurais. Xa comentamos que no último decenio a tendencia a concentrarse poboación no casco urbano é moi acusada e persistente ao longo de todo o período. Tamén é sabido que moitas persoas censadas no rural de feito residen no casco urbano. Descoñecemos se o Concello de Ribadeo ou a Xunta de Galicia, promotores do novo centro de saúde e da súa ubicación enfronte da estación de servizo teñen estudado o condicionante demográfico á hora de elixir a devandita ubicación. Ate agora non temos noticias de que exista algún documento oficial que se poda consultar sobre estes aspectos e tampouco coñecemos declaracións aos medios que podan aportar algún dato máis concreto.

    Pola outra banda, agora sabemos que segundo o INE a 1 de xaneiro de 2022 no concello de Ribadeo estaban censadas 9871 persoas, das cales o 24,4 % ou sexa 2407, teñen mais de 65 anos.

    Tamén sabemos que varios centos de persoas non censadas, a maioría xubiladas e usuarias dos servizos santarios teñen a sua residenca habitual no casco urbano de Ribadeo.

    A partir de estes datos non sería absurdo estimar que dentro de 10 anos teremos arredor de 3000 persoas de mais de 65 anos e que polo menos un 75-80 % terán a súa residencia habitual no casco urbano. Serían entre 2300-2500 persoas como mínimo, sen ter en conta os non censados, residentes temporais etc. Folga suliñar que unha pequena fracción de este colectivo veríase beneficiada pola proximidade da súa residencia á nova ubicación do centro de saúde enfronte da estación de servizo. Tamén habería un pequeno sector de persoas discapacitadas que se verían obrigadas a moverse en coche por esta condición, polo tanto 500 ou 1000 metros arriba ou abaixo de desprazamento non lles afectaría excesivamente. Agora ben, a gran maioría tería que desprazarse a pe ou requerir axuda para desprazarse en coche.

    Vexamos agora o problema dende o punto de vista dos usuarios actuais dos servizos do centro de saúde de Ribadeo. Como dixemos antes, supoñemos que as persoas que decidiron levar o centro de Atención Primaria a un quilómetro do casco urbano terán analizado os pros e contras dos datos que aquí manexamos, ou terán outros datos que descoñecemos, pero dado que non hai ningún informe sobre estes asuntos temos que movernos ca información dispoñible.

    De acordo cos rexistros que operan na actualidade no centro de saúde de Ribadeo, as demandas de consultas presenciais para medicina xeral e enfermería están arredor das 350 diarias. A elas hai que sumar as da atención continuada (urxencias), radioloxía, matrona, pediatría, sintrom, fisioterapia, dentista, hixienista dental, farmacia e análises. Non temos datos dos usuari@s en cada unha de estas especialidades e non todas son diarias, pero una estimación aproximada por coñecedores do tema non as baixa das cincocentas. Como dixen antes, que me corrixan os expertos se teñen datos mais exactos pero non han ser moi dispares e non se trata tanto de manexar cifras moi concretas, sempre afectadas por distintas variables, como a marcar tendencias que apunten ás demandas dos próximos anos. Tampouco é doado facer inferencias sobre o que vai suceder na xeira postcovid, e habería que analizar o posible impacto da crecente concentración de veciños no casco urbano e máis o incremento das dos colectivos de idades máis avanzadas. En calquera caso, os planificadores dos servizos sanitarios serían os chamados a responder a estes inquéritos.

    Ate aquí algún datos aproximados sobre o uso do centro de saúde de Ribadeo e a importancia de ter en conta o factor proximidade vs lonxanía a hora de planificar estes servizos, maiormente polo que poden beneficiar ou perxudicar ás persoas usuarias, especialmente ás mais dependentes, ás de maior idade e ás de menos recursos.

Evaristo Lombardero Rico

SOBRE A UBICACIÓN DO NOVO CENTRO DE SAUDE DE RIBADEO: I, II, III, IV, V.

SOBRE A UBICACIÓN DO NOVO CENTRO DE SAÚDE (I). Evaristo Lombardero Rico

 

SOBRE A UBICACIÓN DO NOVO CENTRO DE SAÚDE (I)

Na páxina web do Concello de Ribadeo do día 30/3/22 aparece a nova do acordo entre o Concello e a Xunta para a construción do novo Centro de Saúde nuns terreos enfronte da Estación de Servizo. Ate agora é a única información oficial que coñecemos e nela non se comenta nen de pasada o problema da distancia que deberán percorrer as persoas que queiran facer uso do devandito servizo. Algúns datos doados de contrastar son os seguintes:

1º O Concello de Ribadeo ten 9871 habitantes de acordo co censo oficial en 2021, con unha lixeira tendencia ao descenso dende 2014. Ademais conta con unha poboación non censada difícil de estimar, pero en todo caso non inferior a varios centos. A maior parte de esa poboación ten o médico de cabeceira en Ribadeo, polo tanto son usuarios potenciais dos servizos sanitarios do SERGAS. Asemade durante os períodos vacacionais a poboación experimenta un incremento de varios miles de persoas.

2º Segundo datos do INE de 2020, o 69,53 % dos residentes censados en Ribadeo estaban no casco urbano, mentres que no ano 2000 esa porcentaxe era do 56,66 %. Nestes vinte anos o casco urbano pasou de 5119 habitantes a 6856, en parte pola chegada de persoas procedentes de outros concellos ou países e tamén por persoas procedentes das parroquias, cuxa poboación non deixou de baixar de forma continuada, pasando de 3915 habitantes no ano 2000 a 3004 no 2020. Sin embargo estes datos deben tomarse con carácter orientativo, pois é ben sabido que unha gran parte das persoas procedentes das parroquias que actualmente residen habitualmente no casco urbano seguen censadas no seu lugar de orixe.

3º Non podemos facer estimacións sobre o que vai suceder nos próximos anos pero non cabe ningunha dúbida de que as tendencias sinaladas van seguir tirando por unha perda de poboación nas parroquias e posiblemente unha parte de esta poboación fixe a sua residencia no casco urbano. Asemade hai abondos indicios de que o envellecemento vai seguir na mesma tendencia que ate agora.

4ºA distancia (medida polo SigPac) entre a Estación de Servizo e a Praza de Abastos, indo pola Avda de Galicia ou o Teatro, indo por San Roque, ven sendo un quilómetro, metro arriba metro abaixo. Os atrancos, pasos de peóns, rotondas e riscos para os peons derivados do tráfico intenso son ben coñecidos.

A partir dos datos anteriores calquera pode decatarse que agás as persoas procedentes das parroquias que xa teñen que vir en coche e un reducido número de veciños que residen perto da zona proxectada, para a gran maioría dos usuarios a nova ubicación do Centro de Atención Primaria vai supoñer un atranco e unha perda de calidade asistencial, maiormente para as persoas maiores, dependentes e con menos recursos.

Pola outra banda todos e todas coñecemos ben o que é o casco urbano de Ribadeo e folga suliñar as enormes parcelas sen edificar que existen no centro do mesmo. Tamén sabemos que a reforma do Plan Xeral de Ordenación Municipal foi aprobada definitivamente a finais de 2014 e polo que agora se descubre non se reservou ningún espazo dotacional para equipamentos como este do Centro de Saúde Publico. Lembraremos tamén que no 2012 o concello de Ribadeo aprobou tres convenios urbanísticos que obviamente favorecron aos propietarios do solo, dado que en outro caso non os houbesen firmado. Sobre este particular non faremos ningún comentario polo de agora, se ben convidamos ao lector interesado a que consulte a acta do Pleno Municipal do día 23 de marzo de 2012, páxinas 18 a 25, onde figuran os argumentos da alcaldía e os comentarios dos distintos grupos municipais (véxase pax. web do concello). Tamén nas hemerotecas daquelas datas e concretamente en La Comarca del Eo do día 31 de marzo do 2012, páxina 2, pode atoparse unha substanciosa información sobre este asunto.

En resume, a miña opinión persoal é que o acordo de levar o Centro de Saúde para o prado que hai enfronte da Estación de Servizo é un erro histórico de Ribadeo, vai causar serios atrancos á gran maioría da poboación envellecida deste concello e mínimos beneficios a uns poucos que residen máis perto. Polo que atinxe ao equipamento e aparcadoiros hai terreos abondos no centro do casco urbano que poden cubrir perfectamente esas necesidades. No que se refire a trámites administrativos ou recualificacións do solo son os mesmos ou semellantes nunha zona que outra. Respecto aos prezos dos solares tamén son os mesmos ou semellantes unha vez recualificados. O da vontade política deixámolo para mais adiante.

Evaristo Lombardero Rico

Ribadeo, 5 de Abril de 2022

--

SOBRE A UBICACIÓN DO NOVO CENTRO DE SAUDE DE RIBADEO: I, II, III, IV, V.

Maragatos en Ribadeo?

Maragatos en Ribadeo?

Maragato, pato,
unha zoca i un zapato.
Maragato, pato,
fillo dunha cincha,
cando o galo canta,
o maragato rincha.
(Ditos recollidos de 'Falan os de Ribadeo')

    Si, maragatos en Ribadeo. Din as indicacións de sistemas modernos que Ribadeo atópase a unhas 44 horas, 200 km, andando, da capital de concello maragato máis próximo, Brazuelo. Non é moito se consideramos que os maragatos tiñan fama de comerciantes que levaban produtos dun a outro lugar, e que ruta máis ou menos inversa facían de xeito anual aqueles que nomeaba Rosalía e que 'cando van, van como rosas, cando vén, vén como negros'. A lomos de animais ou en carros dos que os maragatos eran os arrieiros, veñen a significar seis ou sete longas xornadas de viaxe, se nos fiamos do que parece era normal na época, uns 30 km diarios no transporte de sal e outras moitas mercadorías. E se a maragatería era un centro de dispersión comercial guiada polas súas xentes, Ribadeo era o porto do Cantábrico por excelencia xa no século XVIII, onde as facilidades do transporte por terra tardaron en chegar, aínda coa ilusión do ferrocarril entre Ribadeo e o Bierzo truncada a partir da Pontenova dende hai máis dun século. Existen en Ribadeo as rúas de Vilaoudriz, moderna, pero adicada á outra punta do vello ferrocarril mineiro, unha realidade que dinamizou a cunca baixa do Eo, e de Vilafranca, antiga, pero adicada a unha ilusión: o entronque co ferrocarril á meseta, que nunca chegou e que sería o recambio dos arrieiros maragatos. Os maragatos forxaron a súa lenda neses tempos nos que se comezou a poder viaxar entre a meseta e Galicia con lentitude, pero cunha certa seguridade, e aqueles outros nos que a rapidez mecánica arrombou o poder animal no transporte nesas rutas. E tamén pola súa labor nos comezos desa nova época.

    Cando penso en 'maragatos', ás veces vén á miña cabeza a verba 'inmigrantes'. Cousas da historia, viñeron doutra terra, no seu momento, pero a integración, que en xeral comezou antes de establecerse aquí coas sucesivas viaxes realizadas, continuou, e xeracións despois, fai que hoxe, na zona de Ribadeo, non teña ningún sentido xuntar ambos conceptos, a pesar de seguir usando a cualificación toponímica de 'maragato' como recoñecemento dalgún ancestro nado aproximadamente na Maragatería.

    Os primeiros maragatos que se me veñen á cabeza son a familia Nistal, chegados da zona de San Justo de la Vega. Está ligada coa Empresa Ribadeo de autobuses, no que parece unha continuación lóxica do traballo familiar, e un Nistal é referido por Chemi Lombardero entre os maiores contribuíntes para elección de compromisarios do Senado xa no 1907, indicando en ambos casos unha saudable economía. Mais o mesmo apelido, a poucos quilómetros, en San Miguel de Reinante, atópase ligado a unha taberna e ultramarinos, do mesmo xeito que en Ribadeo tampouco se quedou estático en torno ó transporte, senón que diversifican a súa actividade no mundo do comercio ou a hostalería. Nada moi diferente do que pasou noutros lugares con outros maragatos. Iso si, se a xente que en España leva o apelido Nistal achégase en España as 3000 persoas segundo o INE, e unha cuarta parte está na provincia de León, á que pertence a comarca da Maragatería; en Lugo non chegan ós 50, o 1,5 %, pero de eles, case a metade está relacionada con Ribadeo.

    En 1930 constituíase a empresa Ribadeo de autobuses. Os donos? Tres familias de orixe maragato, os Freire e dúas ramas dos Nistal. Non hai xente de certa idade que non teña coñecido e viaxado coa coñecida en Ribadeo como 'A Empresa' ou coas siglas 'ERSA'. Empresa que aglutinou os transportes previos dos que dispoñían os seus donos e acadou gran pulo no transporte galego. Estableceu entre outras unha liña entre A Coruña e Xixón, colaborando con Automóbiles de Luarca, a actual ALSA, encargándose unha da parte galega e outra da parte asturiana, con trasbordo en Ribadeo. A empresa, segundo Martín Fernández Vizoso, era a principal fonte de emprego en Ribadeo a mediados do século pasado, mais a súa decadencia levouna a ser mercada por Industrial Auto, S.A. (IASA) e desapareceu como nome comercial a finais do século pasado.

    Os maragatos aparecen aquí e aló na zona de Ribadeo. Ás diversas ramas da familia Nistal engádense outros apelidos. Pódese descubrir, por exemplo, na colección de fotos 'Ribadeo na Memoria' a foto coa que ilustro este texto, anónima e de data indeterminada, que amosa a familia diante da Casa Maragato, na parroquia de Covelas, acompañada dunha lenda lembrando a orixe e o carácter comercial dos maragatos. Ou nas citas relacionadas con Jesusa Puentes, dos Maragatos de San Miguel, e dona de Don Ramoncito, parella ineludible da vida daquel entorno a mediados do século XX. Ou Alfredo do Maragato, con casa grande en Abelleira, San Pedro de Benquerencia, a comezos do século pasado.

    En Ribadeo hai un vello caserón almeado, o chamado 'cuartel vello', casa-torre con máis de tres séculos feita polos Sierra Pambley, descendentes fidalgos con orixe na beira da Maragatería, e que foron mecenas nesta terra adicando anos despois a casa a escola, a Obra Pía Sierra Pambley (1713), segundo relata Francisco Lanza no seu 'Ribadeo Antiguo'. Ós seus pés, como nos fai chegar Pancho Campos nun dos seus escritos, unha horta de hoxe con columnas de antano conta a súa historia como corte que servía para os bois dos maragatos chegados a Ribadeo. Os maragatos hai moito tempo que chegaron a Ribadeo.

-

En Maragatos de Lugo.org

Posterior alusión e audio no El Progreso (min. 15:50)

 

A mortalidade durante a pandemia en Ribadeo e Vilalba (2020)

    Dende hai tempo levo seguindo a incidencia do coronavirus en Ribadeo, e, dende pouco despois, tamén en Vilalba. Nos primeiros tempos, ano 2020, a confusión foi grande en tódolos sentidos. Tamén estatística. Tense amosado que houbo fallos e manipulación, dificultando o cómputo non só de afectados, senón tamén de falecidos, con casos flagrantes, como o de seguimento do que pasou nas residencias de maiores, que esperemos se aclare máis algún día e no seu caso se trate á xente responsable dun xeito máis humano do que eles trataron a quen sufriu a súa actuación e a disfunción institucional. 

    En relación ó número de mortes debidas ó coronavirus, hai que ter en conta que a pandemia non actuou soa: a interacción con outras causas non pode resolverse con un 'esta morte é debida ó 60 % polo coronavirus e ó 40 % por "x"', e listo. Non pode a moitos niveis, tampouco a nivel estatístico. De calquera xeito, unha vez coñecido o número de mortes total de cada localidade, pode verse a variación en relación a outros anos e de aí apuntar a incidencia de novas causas que non existiran neses anos. Iso foi o que fixo entre outras entidades eldiario.es hai xa un tempo para tentar aclarar as cifras, e o que comento aquí para os concellos sinalados.

   Na noticia do diario, https://www.eldiario.es/sociedad/radiografia-70-000-muertes-peor-pandemia-exceso-mortalidad-municipio-municipio_1_8567930.html, poden atoparse mapas como os que deixo abaixo, que indican que en Ribadeo morreu no 2020 menos xente que a media da que morreu ano a ano nos cinco anos anteriores, cinco falecidos menos. O mesmo pasou en Vilalba, dous falecidos menos.

    Quere iso dicir que a pandemia mellorou a saúde en ambos lugares? Fiemos un pouco máis fino.

    En primeiro lugar, as estatísticas tenden a ser menos precisas nos datos e predicións canto menor é a poboación afectada. Aínda así, a poboación de ambos concellos é abonda como para que a variación esperada sexa pequena, pero non tanto como para tomalas ó pé da letra e considerar que o exceso ou defecto observado (cinco mortes sobre 132 nun caso, dous sobre 211 noutro) teña que ser debido de xeito exacto ó coronavirus ou a outra causa concreta, sen máis apuntes. É dicir, sen que poidamos non considerar outra explicación.

    No 2020 os dous concellos tiñan menos poboación que na media dos anos anteriores, un 0,6 % e un 1,9 % menos para Ribadeo e Vilalba, respectivamente. Como as variacións en porcentaxe de mortes son do 4%menos para Ribadeo e do 1 %menos para Vilalba, xa temos unha visión diferente da inicial: en Vilalba a mortandade xa superaría a media dos anos anteriores. En Ribadeo, a situación sería diferente, a variación de poboación foi relativamente tan pequena que non daría explicación de máis dunha das 'non mortes'.

    Mais é de aquí de onde se pode comezar a facer elucubracións. Todos sabemos que o uso das máscaras case extinguiu a gripe, incluídas as mortes a ela debidas. No ano 2019 morreron de gripe en España 3900 persoas, isto é, algo menos de unha por cada 10000. E iso daría conta de outra persoa máis salvada en Ribadeo e en Vilalba. Dese xeito, restando esa morte, Vilalba aumentaría os números vermellos nas mortes de 2020 en relación ós cinco anos anteriores, mentres Ribadeo aínda tería un 'saldo a favor' doutras tres mortes.

    Se pasamos ós accidentes de tráfico, no 2020 causaron case 500 mortes menos que no 2019, coido que explicables en boa parte polas restricións de movemento. E, aínda que iso representa unha diferenza de mortes de só unha por cada 100 000 habitantes a nivel estatal, así seguiríamos sumando.

    Recollendo o que xa indiquei ó comezo, que as estatísticas non son en xeral algo que determine totalmente incidencias para ser atribuídas a unha causa, coido que a pandemia fixo posible unha certa mentalidade de coidado dos demais e de autocoidado, ao menos durante un certo tempo, o que propiciou un pequeno descenso da mortalidade 'normal' ata entón. En España, no 2020 morreron unhas 75 000 persoas máis que no 2019. Esa tamén é a cifra aproximada que dá o INE para as mortes por coronavirus. Polo que remato de dicir, entendo que o número de mortes que tiveron ó coronavirus como causa 'principal' ou como 'agravante' foi algo superior, aínda que facendo números non me leve máis aló dos 80 000 casos, algo menos de dous por cada 1000 habitantes, que de xeito proporcional -só a nivel de exercicio mental, pois a incidencia en ambos casos, mesmo en Vilalba co brote no asilo, foi inferior á media española- levarían a uns 17 mortos en Ribadeo e uns 25 en Vilalba. O número exacto? Cóidate.

Sobre demografía e movementos de poboación

    De xeito periódico aparecen novas sobre demografía en Galicia. O normal é que sexan notas pesimistas en relación a datos reais do desenvolvemento poboacional actual e proxección cara ó futuro dos galegos, mais esta mesma semana apareceron novas sobre o movemento poboacional relacionado coa pandemia, en base a que o INE publicou o censo de xaneiro de 2021. A idea baixo os titulares era que a COVID impulsou un movemento de poboación fóra das cidades.

    A nivel xeral, Galicia acadou un pico poboacional nos anos 80, e logo outro (máis baixo) no 2010. Este último, netamente por entrada de xente de fóra, inmigrantes (e emigrantes retornados). Pero dende esta última data, os rexistros indican que leva perdido 100 000 habitantes, camiño dun 4 % da poboación, unha cantidade considerable. E, só no 2020, máis de 6000 veciños.

    Nese contexto, o dicir que o conxunto das sete cidades galegas perdeu uns 5000 habitantes coido que, sen deixar de ser relevante de por si, pasa a ser algo relativo. E máis aínda cando esas persoas desprazáronse, na práctica, a zonas limítrofes ás cidades, a zonas que poderiamos chamar suburbanas máis ca rurais. E é que as rurais 'auténticas' máis ben seguen a perder peso demográfico dentro de Galicia. Algo que se pode ver comparando números dalgúns lugares, como a provincia de Lugo ou a Mariña (o conxunto das tres definidas 'comarcas' que forman parte dela).

    No caso da provincia, Lugo perdeu dende o 2010 ó 2021, 27 000 habitantes, cousa dun 7% da poboación, e, no 2020, máis de 2000, é dicir, un terzo da perda total de Galicia dese ano, tendo menos dun sexto da poboación.

    Dentro da provincia, se quitamos o entorno da capital, a zona relativamente máis poboada é a da Mariña, aínda que sen ningún núcleo urbano que pase dos 10 000 habitantes (a excepción de que consideremos Viveiro e Covas como un núcleo único). A Mariña perdeu dende o 2010 case 6000 habitantes, máis do 7 %, e no 2020, máis de 300, case un 0,5 %. É dicir, no conxunto da década pasada, perdeu habitantes na práctica na mesma porcentaxe que o resto da provincia (e ben maior que Galicia), e no último ano, que marcaría a diferencia da COVID, a dobre ritmo que Galicia aínda que dito ritmo sexa menor que o da provincia.

    Baixando aínda de nivel, dentro da Mariña, os catro concellos que concentran a maioría da poboación (de oeste a leste, Viveiro, Burela, Foz e Ribadeo), case os dous terzos dela cos datos de 2021 na man, levan subindo porcentaxe de habitantes dentro da comarca (ano 1981, 42 %, 2010, 61 %, 2021, 63 %), aínda que dende 2010 perderan en conxunto case 1000 habitantes, e no 2020, 250, unha porcentaxe neste último caso semellante ó total da Mariña.

 

    Resumindo, os movementos de poboación pola COVID existen, pero en relación á evolución xeral da poboación en Galicia só son unha superposición á tendencia observada con anterioridade. Superposición que aínda está por ver se é ou non pasaxeira fronte a unha tendencia que pode agravarse con problemas como os que ten a Mariña con industrias como Vestas ou Alcoa.

Primeiro sábado de mes? Concentración pro pensións en Ribadeo

    Un mes máis, 40 persoas concentráronse no Cantón de Ribadeo por un mundo máis xusto e polas pensións dentro dese mundo. As concentracións non amainan, e pouco a pouco achégase outra xente. Deixo abaixo algún material: a convocatoria, fotos de Suso Fernández, o lido por Básaro López...

Lido na concentración:

Temos que empezar decindo que estamos nun momento moi importante con respeto ao tema polo que levamos saíndo a rúa desde fai unhos anos, AS PENSIÓNS. Esta nova reforma que se pretende facer ahora, (a terceira en 10 anos) ao ditado da banca e do poder financeiro, vai traducirse, se non somos capaces de evitalo, en recortes das futuras xubilacións, e nun plan de privatización do Sistema Público de Pensións. Ademais, e entre outras cousas, tampouco garante a capacidade adquisitiva das pensións a partir do 2022, ao establecer un sistema de cálculo do IPC que non permite revisar os recortes ata pasados os 5 anos.

A pregunta é, porqué hai que esperar 5 anos para revisar o IPC?, porque non se pode facer ano a ano?, que intereses ocultan? 

Antes da reforma do 2011 o goberno subía as pensións según o IPC previsible, e logo a final de ano regularizabase según o IPC real, non había mais cálculos nin mais historias. Ahora din que van a facer a media interanual, e decir van a inventar unha fórmula para seguir baixando as Pensións con respeto ao IPC real, e poño un exemplo fácil para que se entenda:

Imaxinarvos que no primeiro mes do ano sobe o prezo da cesta da compra un 5%, e nós separamos todos os meses 100 € para este gasto. Ben, pois coa subida do 5% tería que separar 105€ para comprar as mesmas cousas. Agora imaxinarvos que durante o resto do ano non volve subir a carestía da vida, pero nós seguimos achegando todos os meses os 105€ para comprar. O que nos supón que ao final de ano supúxonos un gasto extra de 5€ cada mes por 12 meses, 60€.

Pois o Sr. ministro di que se vai facer unha media interanual para axustar o IPC ás Pensións e os e as pensionistas non sigan perdendo poder adquisitivo. Mentira, mente loxicamente a propósito porque parvo non é, co consentimento de todos os parlamentarios (non escoitei a ningún manifestarse en contra, se alguén sabe dalgún retractome de inmediato), e o beneplácito tamén dos sindicatos maioritarios. 

Porque mente?, pois veredes, con esta media que quere facer a conta sáelle redonda, faise da seguinte maneira: o primeiro mes sobe un 5% e logo non sobe máis en todos o ano, pois sería ese 5% dividido entre os 12 meses do ano sae a 40 céntimos ao mes. O iluminado Sr. Escrivá e todo o coro de lamecús van subir 40 ctmos. cando en realidade estamos a gastar 5€ máis ao mes.

Ao cabo dos 5 anos, canto perdemos?, como se van revisar despós?. De eso, naide dí nada. 

Tanto os distintos grupos parlamentarios, como os sindicatos maioritarios saben que nos están engañando, son unhos trileros, son unhos vendidos.

Unha vez máis, reclamamos que:
▪ as pensións mínimas deben elevarse ata equipararse ao Salario Mínimo Interprofesional e este situarse no 60% do salario medio, segundo recomenda a Carta Social Europea;
▪ se derroguen tanto as reformas de pensións do 2011 e do 2013 como as reformas laborais de 2010 e 2012 que recortan as pensións e reducen salarios e cotizacións sociais;
▪ sexa eliminado o “Factor de Sustentabilidade”, sen ser substituído por ningún outro coeficiente redutor como o “Mecanismo de Equidade Interxeracional”;
▪ a xubilación debe volver aos 65 anos para crear emprego, mitigar a pobreza e a brecha de xénero;

▪ os coeficientes redutores da xubilación anticipada con 40 anos cotizados deben ser eliminados;
▪ hai que establecer medidas efectivas para acabar coa brecha de xénero en salarios e pensións;
▪ a capacidade adquisitiva das pensións debe garantirse a través de revisións anuais, que recollan como mínimo o incremento do custo da vida.
▪ en caso de ser necesario, e como establece a lexislación actual, o pago das pensións públicas debe garantirse a través dos Orzamentos Xerais do Estado, sen que se converta en débeda da Seguridade Social.
Temos unha necesidade imperiosa de saír á rúa e gritar que xa está ben, que deixen de amolarnos, que dunha vez por todas se blínden as pensións, que deixen de dicir cada día unha cousa. E a nós a todos e todas, que nos poñamos as pilas, porque senón vannos a afundir na miseria. 

GOBERNE QUEN GOBERNE AS PENSIÓNS E OS SERVIZOS PÚBLICOS DEFÉNDENSE

Valoración de urxencia da nova Lei de pensións que vai ser votada no Congreso de Deputadas e Deputados

No ano 2022 as pensións perderán máis de 3 puntos de poder adquisitivo.

O Movemento Galego pola Defensa das Pensións e os Servizos Públicos chama as persoas pensionistas a se mobilizaren en defensa do poder adquisitivo das súas pensións!

Previsibelmente, esta semana votarase o texto definitivo da Lei de garantía de poder adquisitivo das pensións e doutras medidas de reforzo da sustentabilidade financeira e social do sistema público de pensións. Coñecidas as emendas aceptadas polo Goberno, facemos unha valoración de urxencia.

Aspectos positivos

A mobilización social sostida desde 2018 conseguiu converter en lei algunhas das demandas do movemento en defensa do carácter público do sistema de pensións.

1ª. Artigo 1.13. Os chamados gastos impropios da Seguridade Social serán asumidos polos Orzamentos Xerais do Estado. En adiante as cotizacións sociais destinaranse ao financiamento das pensións contributivas.

2ª. Nova disposición adicional quinta. Realizarase unha auditoría de ingresos e gastos do sistema desde 1967 a 2020, o que permitirá demostrar que a SS asumiu durante décadas gastos que non lle correspondían, o que facilitou que os partidarios da privatización argumentasen a existencia dunha débeda ficticia.

3ª. Nova disposición adicional 3ª. Faise referencia a que se debe asegurar o actual nivel das prestacións públicas medida pola taxa de substitución da pensión inicial en relación co salario, o que dificultará os intentos futuros de reducir as pensións iniciais.

4ª. Artigo 1.19 bis. Recoñecese o dereito ás pensións de viuvez das parellas de feito, acabando así cunha discriminación que prexudicaba centos milleiros de persoas.

5ª. Disposición adicional primeira. Ábrese a porta a un complemento ás pensións das persoas con longas carreiras de cotización, se ben a redacción final limita moito o número de persoas beneficiadas e a contía dos complementos.

6ª. Disposición final quinta bis. Por primeira vez se relaciona o importe das pensións co SMI, aínda que unha redacción voluntariamente vaga fará moi difícil que teña un impacto real no importe das pensións mínimas.

Aspectos negativos

A pesar destes aspectos positivos, consideramos que a nova lei nin garante o mantemento do poder adquisitivo das pensións actuais nin unhas pensións futuras dignas e suficientes.

1º. Artigo 1.1. A nova redacción do artigo 58 da Lei Xeral da Seguridade Social (LXSS),“as pensións da Seguridade Social, na súa modalidade contributiva ... revalorizaranse ao inicio de cada ano na porcentaxe equivalente ao valor medio das taxas de variación interanual expresadas en tanto por cento do Índice de Prezos ao Consumo dos doce meses previos a decembro do ano anterior” fará que a suba anual das pensións sexa sempre inferior á inflación acumulada.

O INE avanza unha inflación acumulada para final de novembro do 5,6%. Porén, a aplicación da nova fórmula de revalorización fará que as pensións se incrementen un 2,5%, cunha perda de poder adquisitivo do 3,1%.Incluso as pensións mínimas e non contributivas, que subirán un 3%, sufrirán unha leve perda de poder adquisitivo.

Até 2011, a fórmula utilizada garantía o mantemento do poder adquisitivo das pensións segundo o IPC real: 1) a principio de ano, as pensións subían tanto como o IPC previsto polo goberno, 2) a final de ano, se o IPC real superaba esa previsión, realizábase unha segunda actualización, 3) ao tempo as persoas pensionistas recibían unha paga compensatoria.As reformas de 2011 e 2013 acabaron coa garantía do mantemento do poder adquisitivo e provocaron grandes mobilizacións que culminaron nas manifestacións masivas contra o 0,25% de Fátima Báñez e conseguiron que nos últimos anos as pensións volvesen revalorizarse de acordo co IPC.

A redacción incluída na nova lei supón un paso atrás. Polo tanto, a defensa do valor adquisitivo das pensións volve ser un obxectivo central do movemento social en defensa do sistema público de pensións.

2ª. Mantense a idade legal de xubilación aos 67 anos. Unha medida inaceptábel tendo en conta que o normal no mercado de traballo español é a existencia de máis de 3 millóns de persoas paradas, un 40% de paro xuvenil e unha taxa de actividade feminina inferior nun 10% á masculina. Reclamamos a derrogación da reforma das pensións de 2011 e a recuperación da idade de xubilación aos 65 anos.

3ª. Continuará a haber pensionistas pobres. En Galiza, o 46% das pensións están por debaixo do limiar de pobreza, 688€ mensuais en 14 pagas. A nova lei non soluciona a insuficiencia de millóns de pensións en todo o Estado.

4ª. Resulta moi preocupante a referencia ás previsións dos informes Ageing Report publicados periodicamente pola Comisión Europea (CE), que deixa aberta a porta a recortes futuros das pensións. A asunción dos criterios da CE conecta esta lei coa segunda parte da reforma das pensións que lidera o ministro Escrivá, o home das finanzas na Seguridade Social, que busca abrir a porta aos plans privados de capitalización de empresa. O seu obxectivo é reducir a taxa de substitución das pensións públicas iniciais, e obrigar as traballadoras e traballadores a subscribir plans privados para converter unha parte das súa cotizacións sociais en produtos financeiros dos que bancos, compañías aseguradoras e fondos de investimento obteñan suculentas comisións, en total un 0,6% das cantidades achegadas.